eLanuR
13 January 2009, 10:05
Çocuklarda Yeme Sorunlarında Çözüme Doğru Çocuk tarafından yiyeceğin reddedilmesihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif anne-babaya karşı kullanılan güçlü bir silahtır. Bu silahı hiçbir zaman çocuğun eline vermemek...Yeme sorunlarının başında gelenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yemeği reddetme ya da seçici davranma çocuklarda sık görülen olumsuz bir yeme davranışıdır. Çoğu durumda çocuk iyi besleniyorhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ancak ailesinin beklentisi doğrultusunda yemiyordur. Annehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocuğunun daha iyihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif daha çok yemesini istemektedir. Başkalarının çocukları çok daha güzel yemektedir. Hele yemek bulamayan çocuklar kendi çocuklarının istemediklerini yemek için can atmaktadır.
Bu durumun temelinde bebeklik döneminden beri gelen yanlış beslenme yöntemleri ve yaklaşımları söz konusudur. Gerçek anlamda iştahsızlıkhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocuğun besini almak istememesi ile ortaya çıkan bir durumdur. Kansızlıkhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bağırsak parazitlerihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hastalıklar çocukta iştah kaybına yol açabilir. Bu gerçek anlamda iştahsızlıktır. Yeme isteği kaybolmuşhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hemen hemen hiçbir şeyi yemek istememektedir. Bu durumda kilo kaybı kaçınılmazdır. Kısa süreli bir hastalık nedeniyle ortaya çıkan bu gibi durumlar geçicidir ve asıl sorun ortadan kalktığında süratle iştah düzelir ve kaybedilen kilolar çabucak geri alınır.
Gerçek olmayan iştahsızlık durumunda ise çocuk yeme konusunda isteksiz ya da bazı yiyecekleri yemek istemesine karşın bazılarını yemek istememektedirhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif seçici davranmaktadır. Sonuç olarak bu ocuklar kilo kaybetmezlerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif aksine sıklıkla normal kiloda hatta olması gerekenden fazla kiloda bile olabilirler. Yemeleri uygun olmayan birçok yiyeceği iştahla yerken sağlıklı yiyecekleri yemek istememektedirler.
Okul öncesi yaşlarda gerek iştahsızlıkhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif gerekse besini reddetme ya da seçici davranma gibi yeme sorunlarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif büyük ölçüde psikolojik nedenlerle ortaya çıkar. Bu yaşlarda beslenmehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocuk ve ailesi arasında duygu alışverişini belirtmenin en iyi yoludur. Çocukhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ona bakan kişilerin bu konuya verdikleri önemin bilincine kolaylıkla varır. Bunu kendi iletişimi için kullanır. Yemek yemeyi istemedikçe etrafındakiler onunla daha çok ilgilenmektedirler. O da bu ilginin devam etmesi için yemeyi red ederekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sorunun uzamasını tercih edebilir.
Bazı çocuklar dikkat çekmek için beslenmeyi reddedebilirler. Bu durumda yemekten önce çocukla oynamak çözüm olabilir. Çocuk tarafından yiyeceğin reddedilmesihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif anne-babaya karşı kullanılan güçlü bir silahtır. Bu silahı hiçbir zaman çocuğun eline vermemekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif verilmişse geri almak uygun olur. Aile ile çocuk arasında yaşanan olumsuz yeme davranışı ile ilgili gerginliklerin devam etmesihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif daha büyük ve çözümlenmesi zor sorunlara yol açabilir. Aileninhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocuğun yemeğini yemesi konusuna çok önem vermediği mesajını vermelidir.
Olumsuz yeme davranışı olan çocuklara yaklaşımda aşağıdaki noktalara dikkat edilmesi yararlı olabilir.
Çocukların yemekten 1 saat önce ve yemek sırasında sıvı alımları azaltılmalıdır. Bu midenin dolarak gerilmesine ve yalancı tokluk hissine yol açabilir.
Çocuk biberon kullanıyorsahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif biberon bardakla değiştirilmeye çalışılmalıdır. Çünkü biberon ile beslenme bebeklik döneminde kalmalıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocukluk döneminde sıvılar bardakla alınmalıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif diğer yiyecekler çiğneyerek yutulmalıdır.
Günlük süt tüketimi 2 su bardağını aşmamalıdır. Sütün fazlası beslenmeyi bozabileceği gibi demir emilimini engelleyerek kansızlığa da yol açabilir.
Çocuğun besin seçimindeki öncelikleri dikkate alınarak farklı çeşitte besinler sunulmalıdır. Bu konuda onun tercihleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Fakat bu her zaman köftehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kızarmış patateshttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif pilavhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif makarna olarak değil de yemesi gerekli olan besin gruplarından onun tercih etmesine fırsat verilmesi tarzında olmalıdır. Örneğin kırmızı et yemesi için köftehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yemeğin içinde kıymahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif parça etli yemekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sulu köfte vb. şekilde kırmızı et içeren farklı menülerden kendi tercihine yönlendirilebilir.
Yemek porsiyonları annenin kendi ölçülerine göre değilhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocuğun gereksinimine göre ayarlanmalıdır. Genellikle annelerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif porsiyonları kendilerine göre düşünmektedir. Toplam mide kapasitesi 300 ml olan bir çocuk 200 ml çorba içtikten sonra ancak 100 ml (yaklaşık yarım su bardağı) başka bir besini alabilecektir.
Bir öğünde verilen besin reddedildiysehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tamamen farklı bir besin denenmeli ve onun da reddedilmesi durumundahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bir sonraki öğüne kadar herhangi bir besin verilmeden beklenmelidir. Bir sonraki öğün zamanında önce istese de bir sonraki öğünü beklemesi gerektiği söylenmelidir.
Ara öğünler küçük porsiyonlar şeklinde olmalıdır. Bu daha sonraki ana öğüne acıkmasını sağlayacak kadar olmalıdır.
Herhangi bir nedenle ödül olarak şeker ve tatlı türünden besinler verilmemelidir. Genel olarak ödül – ceza yemek konusunda uygulanmamalıdır. Bu uygulandığında yemek yemenin stratejik bir olay olduğu mesajı çocuğa verilecektir.
Yiyecekler çocuğun kolayca yiyebileceği ve ilgilenebileceği biçimde hazırlanmalıdır. (Örneğin küçük dilimlenmiş havuçhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif salatalıkhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif küçük şekillenmiş köftehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sigara böreğihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif karikatürize edilmiş kurabiyehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kek vb)
Çocuklar anlatılanı değilhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif gördüklerini taklit ederek öğrenirler. Bu nedenle annelerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif babalar ve çocuğun bakımından sorumlu diğer kişiler olumlu (tutarlı ve benzer) yeme davranışı içinde olmalıdır. Çocuğa yedirmeye çalıştığı yemeyi kendisi yemiyorsa bu hiç de iyi bir örnek olmayacaktır.
Grup halinde yaşıtlarıyla ya da arkadaşının evindehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif restorandahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif piknikte yemekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocuklardahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif özellikle seçici çocuklarda olumlu yeme davranışının gelişmesine yardımcıdır. Evde yeme sorunları olan çocuklar bu gibi durumlarda kötü davranışlarını terk edebilirler.
Geçici olarak bir yiyeceğe düşkünlük veya reddetmehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bu yaş çocuklarda görülen yaygın bir sorundur. Normal gelişimin bir parçası olarak kabul edilen bu durumhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocuğun bağımsızlığının bir ifadesidir. Bir süre için istemediği bir besini bir süre sonra çok sevebileceği gibi sevdiği bir besini de sonra istemeyebilir.
Yemek saatlerinin çocuğun gününün hoş bir bölümü olmasına özen gösterilmelidir. Ailesi birlikte olduğuhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hoş anların yaşandığı bir zaman dilimi olması sağlanmalıdır. Aksi takdirde yemek zamanı çocuğun hiç hoşlanmadığı bir an olabilir.
Reddetme durumundahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocuğu yemek konusunda zorlama doğru değildir. Bu sorunları daha kötüleştirir. Reddedilen besin daha sonra tekrar denenmelidir. Bir öğünhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bir gün hatta biraz daha uzunca bir süre yemek yememesi çocuğun genel durumu konusunda zarar vermeyecektir. Yaşayan bir canlı olarak kısa bir süre sonra acıkacak ve yemek isteyecektir.
Bu durumun temelinde bebeklik döneminden beri gelen yanlış beslenme yöntemleri ve yaklaşımları söz konusudur. Gerçek anlamda iştahsızlıkhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocuğun besini almak istememesi ile ortaya çıkan bir durumdur. Kansızlıkhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bağırsak parazitlerihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hastalıklar çocukta iştah kaybına yol açabilir. Bu gerçek anlamda iştahsızlıktır. Yeme isteği kaybolmuşhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hemen hemen hiçbir şeyi yemek istememektedir. Bu durumda kilo kaybı kaçınılmazdır. Kısa süreli bir hastalık nedeniyle ortaya çıkan bu gibi durumlar geçicidir ve asıl sorun ortadan kalktığında süratle iştah düzelir ve kaybedilen kilolar çabucak geri alınır.
Gerçek olmayan iştahsızlık durumunda ise çocuk yeme konusunda isteksiz ya da bazı yiyecekleri yemek istemesine karşın bazılarını yemek istememektedirhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif seçici davranmaktadır. Sonuç olarak bu ocuklar kilo kaybetmezlerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif aksine sıklıkla normal kiloda hatta olması gerekenden fazla kiloda bile olabilirler. Yemeleri uygun olmayan birçok yiyeceği iştahla yerken sağlıklı yiyecekleri yemek istememektedirler.
Okul öncesi yaşlarda gerek iştahsızlıkhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif gerekse besini reddetme ya da seçici davranma gibi yeme sorunlarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif büyük ölçüde psikolojik nedenlerle ortaya çıkar. Bu yaşlarda beslenmehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocuk ve ailesi arasında duygu alışverişini belirtmenin en iyi yoludur. Çocukhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ona bakan kişilerin bu konuya verdikleri önemin bilincine kolaylıkla varır. Bunu kendi iletişimi için kullanır. Yemek yemeyi istemedikçe etrafındakiler onunla daha çok ilgilenmektedirler. O da bu ilginin devam etmesi için yemeyi red ederekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sorunun uzamasını tercih edebilir.
Bazı çocuklar dikkat çekmek için beslenmeyi reddedebilirler. Bu durumda yemekten önce çocukla oynamak çözüm olabilir. Çocuk tarafından yiyeceğin reddedilmesihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif anne-babaya karşı kullanılan güçlü bir silahtır. Bu silahı hiçbir zaman çocuğun eline vermemekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif verilmişse geri almak uygun olur. Aile ile çocuk arasında yaşanan olumsuz yeme davranışı ile ilgili gerginliklerin devam etmesihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif daha büyük ve çözümlenmesi zor sorunlara yol açabilir. Aileninhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocuğun yemeğini yemesi konusuna çok önem vermediği mesajını vermelidir.
Olumsuz yeme davranışı olan çocuklara yaklaşımda aşağıdaki noktalara dikkat edilmesi yararlı olabilir.
Çocukların yemekten 1 saat önce ve yemek sırasında sıvı alımları azaltılmalıdır. Bu midenin dolarak gerilmesine ve yalancı tokluk hissine yol açabilir.
Çocuk biberon kullanıyorsahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif biberon bardakla değiştirilmeye çalışılmalıdır. Çünkü biberon ile beslenme bebeklik döneminde kalmalıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocukluk döneminde sıvılar bardakla alınmalıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif diğer yiyecekler çiğneyerek yutulmalıdır.
Günlük süt tüketimi 2 su bardağını aşmamalıdır. Sütün fazlası beslenmeyi bozabileceği gibi demir emilimini engelleyerek kansızlığa da yol açabilir.
Çocuğun besin seçimindeki öncelikleri dikkate alınarak farklı çeşitte besinler sunulmalıdır. Bu konuda onun tercihleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Fakat bu her zaman köftehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kızarmış patateshttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif pilavhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif makarna olarak değil de yemesi gerekli olan besin gruplarından onun tercih etmesine fırsat verilmesi tarzında olmalıdır. Örneğin kırmızı et yemesi için köftehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yemeğin içinde kıymahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif parça etli yemekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sulu köfte vb. şekilde kırmızı et içeren farklı menülerden kendi tercihine yönlendirilebilir.
Yemek porsiyonları annenin kendi ölçülerine göre değilhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocuğun gereksinimine göre ayarlanmalıdır. Genellikle annelerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif porsiyonları kendilerine göre düşünmektedir. Toplam mide kapasitesi 300 ml olan bir çocuk 200 ml çorba içtikten sonra ancak 100 ml (yaklaşık yarım su bardağı) başka bir besini alabilecektir.
Bir öğünde verilen besin reddedildiysehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tamamen farklı bir besin denenmeli ve onun da reddedilmesi durumundahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bir sonraki öğüne kadar herhangi bir besin verilmeden beklenmelidir. Bir sonraki öğün zamanında önce istese de bir sonraki öğünü beklemesi gerektiği söylenmelidir.
Ara öğünler küçük porsiyonlar şeklinde olmalıdır. Bu daha sonraki ana öğüne acıkmasını sağlayacak kadar olmalıdır.
Herhangi bir nedenle ödül olarak şeker ve tatlı türünden besinler verilmemelidir. Genel olarak ödül – ceza yemek konusunda uygulanmamalıdır. Bu uygulandığında yemek yemenin stratejik bir olay olduğu mesajı çocuğa verilecektir.
Yiyecekler çocuğun kolayca yiyebileceği ve ilgilenebileceği biçimde hazırlanmalıdır. (Örneğin küçük dilimlenmiş havuçhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif salatalıkhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif küçük şekillenmiş köftehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sigara böreğihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif karikatürize edilmiş kurabiyehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kek vb)
Çocuklar anlatılanı değilhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif gördüklerini taklit ederek öğrenirler. Bu nedenle annelerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif babalar ve çocuğun bakımından sorumlu diğer kişiler olumlu (tutarlı ve benzer) yeme davranışı içinde olmalıdır. Çocuğa yedirmeye çalıştığı yemeyi kendisi yemiyorsa bu hiç de iyi bir örnek olmayacaktır.
Grup halinde yaşıtlarıyla ya da arkadaşının evindehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif restorandahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif piknikte yemekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocuklardahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif özellikle seçici çocuklarda olumlu yeme davranışının gelişmesine yardımcıdır. Evde yeme sorunları olan çocuklar bu gibi durumlarda kötü davranışlarını terk edebilirler.
Geçici olarak bir yiyeceğe düşkünlük veya reddetmehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bu yaş çocuklarda görülen yaygın bir sorundur. Normal gelişimin bir parçası olarak kabul edilen bu durumhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocuğun bağımsızlığının bir ifadesidir. Bir süre için istemediği bir besini bir süre sonra çok sevebileceği gibi sevdiği bir besini de sonra istemeyebilir.
Yemek saatlerinin çocuğun gününün hoş bir bölümü olmasına özen gösterilmelidir. Ailesi birlikte olduğuhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hoş anların yaşandığı bir zaman dilimi olması sağlanmalıdır. Aksi takdirde yemek zamanı çocuğun hiç hoşlanmadığı bir an olabilir.
Reddetme durumundahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocuğu yemek konusunda zorlama doğru değildir. Bu sorunları daha kötüleştirir. Reddedilen besin daha sonra tekrar denenmelidir. Bir öğünhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bir gün hatta biraz daha uzunca bir süre yemek yememesi çocuğun genel durumu konusunda zarar vermeyecektir. Yaşayan bir canlı olarak kısa bir süre sonra acıkacak ve yemek isteyecektir.