|
|
#1
1 December 2008, 16:09
|
|||
|
|||
Güneş Sistemi ve cevresindeki gezegenler
Güneş: Yüzey sıcaklığı yaklaşık 5500 derece, merkez sıcaklığı ise en az 15 milyon derecedir. Çapı Dünya’nın çapının 109 katıdır. Kütlesi Dünya’nın kütlesinin 330 bin katıdır.
Merkür: Güneş’e en yakın gezegendir. Adını Roma mitolojisindeki tacirlerin ve gezginlerin tanrısı Merkür’den alır. Çapı 4875 km. Güneş’in etrafında 88, kendi etrafında ise 59,6 günde döner. Yüzey sıcaklığı Güneş’e bakan tarafında 350 derece, diğer tarafında ise –170 derecedir. Merkür’ün uydusu ve atmosferi yoktur. Venüs: Güneş’e ikinci yakın gezegendir. Adını Roma mitolojisindeki aşk ve güzellik tanrıçası Venüs’ten alır. Çapı 12103 km. Güneş’in etrafında 224,7, kendi etrafında ise 243 günde döner. Yüzey sıcaklığı 460 derecedir, ve hemen hemen eşit dağılmıştır. Çoğu karbondioksit olan atmosferi çok kalındır ve yüzeydeki atmosfer basıncı Dünya’nınkinin 90 katıdır. Uydusu yoktur. Kendi çevresinde dönüş yönü bütün diğer gezegenlerin tersinedir. Güneş ve Ay’dan sonra gökteki en parlak cisimdir. Dünya: Çapı 12756 km, kütlesi 5,97x1024 kg. Güneş’e uzaklığı 149597890 km. Güneş’in etrafında 365,25, kendi etrafında ise 1 günde döner. Ortalama yüzey sıcaklığı 15 derecedir. Uydusu: Ay. Ay: Dünya’nın tek uydusudur. Kendi çevresindeki dönüş süresiyle Dünya çevresindeki dönüş süresi aynı (27,322 gün) olduğu için Dünya’dan hep aynı yüzü görünür. Yerçekimi ivmesi Dünya’nın yerçekimi ivmesinin altıda biridir. Dünya’ya uzaklığı 363300 km ile 405500 km arasında değişir. Dünya üzerindeki kütle çekimi etkisi gelgit olaylarına yol açar. Mars: Adını Roma mitolojisindeki savaş tanrısı Mars’tan alır. Çapı 3390 km. Güneş’in etrafında 687, kendi etrafında ise 24,6 günde döner. Yüzey sıcaklığı –220 derece ile 70 derece arasında değişir. Çoğunlukla karbondioksitten oluşan atmosferi çok incedir. 2 uydusu vardır: Fobos ve Deimos. Fobos: Yunanca “korku” anlamına gelmektedir. 1877 yılında, Deimos’tan iki gün sonra, Asaph Hall tarafından keşfedilmiştir. Muhtemelen Mars’ın yörüngesi tarafından yakalanmış bir asteroiddir. Güneş Sistemi’nde gezegenine en yakın olan uydudur (6000 km). Ortalama 23 km çapındadır, ama düzensiz bir şekli vardır. Mars’ın çevresinde 7 saat 39 dakikada döner. 50 milyon yıl sonra Mars’a çarpacağı öngörülmektedir. Deimos: Yunanca “dehşet” anlamına gelmektedir. 1877 yılında Asaph Hall tarafından keşfedilmiştir. O da muhtemelen Mars’ın yörüngesi tarafından yakalanmış bir asteroiddir. Mars’ın çevresinde yaklaşık 30 saatte döner. Ortalama 13 km olan çapıyla Güneş Sistemi’nin en küçük uydusudur. Jüpiter: Adını Roma mitolojisindeki tanrılar tanrısı İupiter’den alır. İlk 4 gezegenden farklı olarak yoğun bir gazlar karışımından oluşur. Güneş Sistemi’nin en büyük gezegenidir. Güçlü kütle çekimi birçok asteroidi ve kuyrukluyıldızı etkiler. Çapı Dünya’nın çapının 11 katıdır. Güneş’in etrafında 11,9 yılda, kendi etrafında ise 9 saat 50 dakikada döner. Yüzey sıcaklığı dışlarda –110 derecedir, iç kısımları daha sıcaktır. Atmosferinin %90’ı hidrojendir. Jüpiter’in 4 tane halkası vardır: En içte Halo halkası, ikinci Ana halka, dışarıdaki ikisi de Gossamer halkaları. Kabul edilen 16 tane uydusu vardır: İo, Europa, Ganimed, Kallisto, Metis, Adrastea, Amaltea, Tebe, Leda, Himalya, Lisitea, Elara, Ananke, Karme, Pasife, Sinope. İo: Galileo tarafından bulunmuştur. Adını Yunan mitolojisindeki, Zeus'un aşık olduğu, fakat Hera'nın kıskançlığından sakınmak için bir buzağıya çevirdiği bir kızdan alır. Güneş Sistemi'nde en çok volkanik aktiviteye sahip olan cisimdir. Bu sıcaklığı Jüpiter'e nispeten yakın olmasından kaynaklanmaktadır. Çapı 3629 km, Jüpiter'in çevresinde dönüş süresi 3,6 gündür. Europa: Galileo tarafından bulunmuştur. Adını Yunan mitolojisinde Zeus'un aşık olup kaçırdığı, sonradan Minos'un annesi olan bir Fenike prensesinden alır. Buzlarla kaplıdır, ve Güneş Sistemi'nde en düzgün yüzeye sahip olan cisimdir. Yüzeyinde su bulunma ihtimali vardır. Çapı 3126 km, Jüpiter'in çevresinde dönüş süresi 1,8 gündür. Ganimed: Galileo tarafından bulunmuştur. Adını Yunan mitolojisinde Zeus tarafından tanrılara saki olmak üzere kaçırılan Truvalı bir gençten alır. Güneş Sistemi'ndeki gezegenlerin uyduları arasındaki en büyük uydudur, hatta Plüton ve Merkür'den büyüktür. Çapı 5276 km, Jüpiter'in çevresinde dönüş süresi 7,2 gündür. Kallisto: Galileo tarafından bulunmuştur. Adını Zeus'un aşık olup sonradan ayıya çevirdiği bir nemften alır. Çapı 4800 km, Jüpiter'in çevresinde dönüş süresi 16,7 gündür. Metis: Adını Zeus'un ilk karısı olan devden alır. 1979'da Voyager 1 tarafından keşfedildi. Çapı 40 km. Adrastea ile hemen hemen birlikte hareket eder. Jüpiter'in çevresini 7,1 saatte döner ve bu hız Jüpiter'in kendi çevresinde dönüş hızından fazla olduğu için, Jüpiter'den gözlenirse batıdan doğup doğudan batar. Adrastea: Adını Yunan mitolojisinde Zeus'un ödüllerin ve cezaların dağıtıcısı olan kızından alır. 1979'da Voyager 1 tarafından keşfedildi. Ebadı 26 km X 16 km. Metis ile hemen hemen birlikte hareket eder. Jüpiter'in çevresini 7,1 saatte döner ve bu hız Jüpiter'in kendi çevresinde dönüş hızından fazla olduğu için, Jüpiter'den gözlenirse batıdan doğup doğudan batar. Amaltea: Adını Zeus'a bebekken bakan nemften alır. 1892'de Edward Emerson Barnard tarafından keşfedildi. Fotoğrafla değil de gözlemle keşfedilen son uydudur. Ebadı 262 km x 134 km. Jüpiter'in çevresini 12 saatte döner. Tebe: Adını Yunan mitolojisindeki bir başka nemften alır. 1979'da Voyager 1 tarafından keşfedildi. Çapı 100 km. Jüpiter'in çevresini 16,2 saatte döner. Leda: Adını Yunan mitolojisindeki Truvalı Helen'in annesi olan Sparta kraliçesinden alır. 1974'te C. Kowal tarafından keşfedildi. Çapı 10 km. Jüpiter'in çevresini 239 günde döner. Leda'nın Himalya, Lisitea ve Elara ile birlikte bir asteroidin parçalanması sonucu oluştuğu düşünülmektedir. Himalya: Adını Yunan mitolojisinde Zeus'un üç çocuğunun annesi olan bir nemften alır. 1904'te C. Perrine tarafından keşfedildi. Çapı 170 km. Jüpiter'in çevresini 251 günde döner. Lisitea: Adını Yunan mitolojisindeki Okeanus'un bir kızından alır. 1938'de S. Nicholson tarafından keşfedildi. Çapı 24 km. Jüpiter'in çevresini 259 saatte döner. Elara: Adını Zeus'un çocuğu olan dev Tityus'un annesinden alır. 1904'te C. Perrine tarafından keşfedildi. Çapı 80 km. Jüpiter'in çevresini 260 günde döner. Ananke: Yunan mitolojisinde Adrastea'nın annesidir. 1951'de S. Nicholson tarafından keşfedildi. Çapı 20 km. Jüpiter'in çevresini 631 günde döner. Ananke'nin Karme, Pasife ve Sinope ile birlikte bir asteroidin parçalanması sonucu oluştuğu düşünülmektedir. Bütün bu uyduların dönüş yönü, Jüpiter'in kendi çevresindeki dönüş yönünün tersidir. Karme: Yunan mitolojisinde Zeus'un karılarından bir diğeridir. 1938'de S. Nicholson tarafından keşfedildi. Çapı 30 km. Jüpiter'in çevresini 692 günde döner. Pasife: Yunan mitolojisinde Minator'un annesidir. 1908'de P. Melotte tarafından keşfedildi. Çapı 36 km. Jüpiter'in çevresini 735 günde döner. Sinope: Yunan mitolojisinde Zeus'un aşık olduğu bir diğer kadındır. 1914'de S. Nicholson tarafından keşfedildi. Çapı 28 km. Jüpiter'in çevresini 758 günde döner. 
|
Normal
