|
|
#1
31 December 2008, 17:23
|
|||
|
|||
Çay Sürgününlerinin Oluşum Periyodu
 SÜRGÜN PERİYODU Çay sürgünleri, ortam ve iklim şartlarına bağlı kalmaksızın gelişme dönemlerinde bariz bir dinlenme periyodu (dormant) gecirirler.Dinlenme periyoduna giren sürgünün uç kısmında 5mm kadar uzunlukta bir tomurcuk oluşur ki buna dormant tomurcuk (Banji bud) dinlenme tomurcuğu denir. Çay Sürgününlerinin Oluşum Periyodu İklim ve kültürel uygulamalara bağlı olarak dinlenme periyodundan çıkıp gelişme periyoduna giren çay bitkisinde dormant tomurcukların uyanması ile ilk sürgün dönemi başlar. Sürgün gelişim periyodunda ilk olarak Janam, balık yaprak ve sırası ile normal yapraklar birbirini izleyerek oluşur. Bu oluşum beşinçi normal yaprağın tamamlanması ile yeniden dormant dönem başlar ve banji teşekkül eder. Böylelikle ilk sürgün oluşumu tamamlanır. [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL][Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL][Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Belli bir dinlenme periyodundan sonra (2-3 hafta) yeniden uyanan dormant tomurcuklar, ikinçi sürgün dönemini başlatır, yeniden sürgün oluşum periyodu devam eder ve normal yapraklar oluştuktan sonra dormant dönem (banji) yeniden başlar. Bu sürgün periyodu ülkemiz ekolojik şartlarının bir gereği olarak, bir vejatosyon periyodunda 3 bazen 4 sürgün dönemi oluşturmaktadır. Vejetasyon periyodu (aktif gelişme dönemi) Mart ayının ilk haftası başlar ekim ayının sonuna kadar devam eder. Bu vejetasyon devresinde 2-3 defa dinlenme (peryodise-banji) periyodu oluşur. Bu süreler ortalama olarak: I. Dinlenme devresi: 21 gün, II. Dinlenme devresi: 8 gün, III. Dinlenme devresi: 7 gün olmak üzere 36 gün şeklinde özetlenebilir. Bu dinlenme dönemi arasında yer alan sürgün devreleri vardır. Genellikle iklim şartlarına bağlı olarak bu vejetasyon periyodunda 3 bazen de 4 sürgün dönemi oluşmaktadır. Bu sürgün dönemleri oluştuğu zaman itibarı ile I. Sürgün dönemi: Mayıs-Haziran II. Sürgün dönemi: Temmuz- Ağustos III. Sürgün dönemi: Eylül-Ekim Yaprak Periyodu Ekolojik şartlara (iklim,toprak,gübre v.s) bağlı olarak, aktif büyüme periyodunda olan çay sürgünündeki tepe tomurcuğun dürülmüş şeklinden yaprak olarak açması için 3-6 gün arasında değişen bir zaman periyoduna ihtiyaç vardır. Bu süreç yaprak periyodu olarak adlandırılmaktadır  Yaprak Oluşum Periyodu Yaprak periyodu, çay üreten ülkeler arasında oldukça değişim göstermektedir. Bu değişimi etkileyen en önemli faktör başta enlem derecesi olmak üzere uygulanan kültürel tedbirlerdir. Özellikle enlem derecesine bağlı olarak gün uzunluğu ve sıcaklık, sürgün büyüme oranı ve gelişimini etkileyen en önemli unsurdur. Ekvatora yakın çay yetiştiren Kenya ve Sri Lanka' gibi ülkelerde yaprak ve sürgün oluşum periyodu daha uzun olmakla birlikte ekvatordan uzaklaştıkça yaprak ve sürgün oluşum periyodu kısalmaktadır. Ekvatordan uzaklaştıkça 18 0 güney ve 18 0 kuzey enlemlerin dışında mevsimsel değişim olduğundan sıcaklık ve gün uzunluğu değişmektedir. Bu değişim doğal olarak çay bitkisini ve dolayısı ile sürgün gelişim periyodunu etkilemektedir. Serbest büyümeye bırakılan çay sürgünleri, gelişim periyodu sonunda 4 Yaprak + tomurcuk veya 5 yaprak + tomurcuk oluşturduğunda dormansi dönemine (banji ) girer. Toplama Aralığı Çay tablası üzerinde sürgünlerin gelişim periyodu ve hasat olumu, aynı zaman sürecinde olmayıp farklılık oluşturmaktadır. Bu farklılık 4 ile 14 gün arasında değişim göstermektedir. İşte bu farklı zaman sürecinde oluşan sürgünlerin hasat edilmesine toplama aralığı denir. Toplama aralığı iklim şartlarına ve kültürel tedbirlere bağlı olarak değişim gösterir. Çay sürgününün oluşum safhaları Çay bitkisinde hasat olgunluğuna gelen sürgünler koparıldığında dormant durumda olan koltuk altı tomurcuğu aktif duruma geçmesi ile yeni bir sürgün oluşum periyodu başlar. Koltuk altı dormant tomurcuk aktif hale geçerken başlangıçta, şişmekte ve yukarıya doğru uzamakta, daha sonra tomurcuk dürülmüş şekilden yaprak şeklinde açılması ile ilk olarak Janam, balık yaprak ve daha sonraki safhalarda ise normal yapraklar birbirini izleyerek açılmaktadır. Tomurcuk dormant durumdan aktif duruma geçerken, sırası ile; Pulcuk (katafil), janam yaprak, balık yaprak ve normal yapraklar oluşur. Normal yaprak oluşumu 5. yaprağa ulaşınca yeniden dinlenme periyodu başlar. Açılma sırası sırası ile; [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL][Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL][Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL][Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL][Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] 1 2 3 4 5 6 7 8 1-Dormant Tomurcuk 2-Tomurcuğun genişlemesi ve şişmesi 3-Tomurcuğun uzaması 4-Pul yaprakların açılması 5-Janam veya doğurucu yaprağın açılması 6-Balık yaprağın açılması 7-Birinci yaprağın açılması 8-İkinci yaprağın açılması ve bunu 3,4,5 yaprağın takibi Çay Bitkisinde Sürgünlerin Oluşumu ve Gelişimi; · Çay bitkisinin genetik karakterine, · Bölge ekolojisine( sıcaklık, nem,yağış düzeni,gün uzunluğu) · Kültürel uygulamalara (bakım,gübreleme, çapalama, hasat,Budama,çırpma) · Toprak yapısına (Ph,nem,besin durumu,fiziksel,kimyasal,biyolojik özellikleri) bağlı olarak farklılık gösterir. Çay Bitkisinde Sürgün oluşmaması veya kör sürgün meydana gelmesi; · Çevre sıcaklığı · Gün uzunluğu · Çay bitkisinin genetiği ve budama yaşı · Topraktaki besin elementinin durumu · Topraktaki nem durumu · Uygulanan kültürel tedbirler(budama,hasat,gübreleme, v.s) 
|
Normal
