|
|
#1
12 February 2009, 14:27
|
|||
|
|||
DoĞadakİ Vİtes Kutulari Ve Jet Motorlari
DOĞADAKİ VİTES KUTULARI VE JET MOTORLARI
Hemen hemen herkes günümüzde vites kutularının, tepkili motorların insanların yolculuklarında ne kadar önemli bir yer tuttuğunu bilir. Fakat pek çok kişi doğadaki vites kutularının ve tepkili motorların çok daha başarılı tasarımlara sahip olduklarından haberdar değildir. Vites kutuları bir araçtaki vitesleri değiştirerek motorun en verimli şekilde kullanılmasını sağlar. Doğadaki vites kutuları da aynı prensipte çalışmasına rağmen, motoru lastiklere değil, kanatları kanatlara bağlamaktadır. Örneğin sinekler normal bir uçuş sırasında, havada üç aşamalı hız sağlayan doğal bir vites kutusu kullanırlar. Bir sinek bu sistem sayesinde kanatlarını istediği hızda çırparak aniden hızlanabilir veya yavaşlayabilir. Otomobillerde motordan elde edilen gücü tekerleklere aktarmak için çok sayıda dişli kullanılır. Düzgün bir sürüş, dişliler ancak kademe kademe kullanıldığı takdirde elde edilebilir. Arabalarda ağır ve oldukça yer kaplayan bu dişlilerin yerine, sineklerde birkaç milimetrekareye sığan bir mekanizma vardır. Bu çok daha kullanışlı mekanizma sayesinde sinekler kanatlarını rahatlıkla çırpabilirler. Mürekkep balığı, ahtapot ve nautilus suda hareket ederken tepkili motorlardaki gibi bir itiş gücü kullanırlar. Bu sistemin ne kadar etkili olduğunun anlaşılması için, bilim literatüründeki adı Loligo Vulgaris olan kalamarın suyun içindeki hızının saatte 30 kilometreyi aştığını söylememiz yeterli olacaktır. Bu konudaki en benzersiz örneklerden biri olan nautilus, ahtapot benzeri bir deniz canlısıdır ve jet motoru ile işleyen bir gemi gibidir. Başının altındaki bir tüp ile suyu içeri alır ve sonra da geri püskürtür. Böylece oluşturduğu akım bir yöne doğru hareket ederken, nautilusu da diğer yöne doğru iter. Bu canlıların bilim adamlarını imrendiren bir diğer özellikleri de, sahip oldukları doğal tepkimeli motorların, denizin derinliklerindeki son derece güçlü basınçlardan etkilenmemeleridir. Ayrıca hareketi sağlayan sistemleri hem sessiz hem de oldukça hafiftir. Nitekim nautilusun tasarımındaki bu üstünlük, deniz altılarına örnek bir model olmuştur. Tüm bu canlılara bu üstün özellikleri veren, hem de insanlara teknoloji üretmelerinde yardımcı olacak modeli sunan alemlerin Rabbi olan Allah'tır. "İşte Rabbiniz olan Allah budur. O'ndan başka ilah yoktur. Her şeyin yaratıcısıdır, öyleyse O'na kulluk edin. O, her şeyin üstünde bir vekildir." (Enam Suresi, 102) 
|
Normal
