2009 - 2010 hepimiz için zorlu bir sene olacak. Elbette hepimiz, kriz ortamından olumsuz etkileneceğiz, ancak bugun pozitif etkilenecek iş modelleri hakkında kısa bir beyin fırsatınası yaptım. Kriz ortamında öne çıkacağını düşündüğüm 8 iş modeli şöyle;
1. Yeni Promosyon modelleri
Kriz ortamı ‘Her Gün Bir Ürün’ satan modelleri doğal olarak destekliyor. Durgunluk ortamında üreticiler ellerindeki stoklar artacak, ve ürünleri toplu olarak çok daha ucuz fiyatlara vermeye razı olacaklardır. Bu modeller müşterilerine daha geniş ürün seçeneklerini daha ucuza sunabilecekler. Öte yandan, müşteriler fiyata ve fırsat avcılığına daha duyarlı hale gelecekler. Sitelerdeki fırsatları yaymak insanlar için daha motive edici olacak. Böylece daha hızlı şekilde büyüyebilirler. Türkiye’de [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bu işi çok iyi yapıyor ancak kullanıcıları biraz daha heyecanlandırmalılar.
Öte yandan, yaratıcı beyinler, heyecan yaratan yeni fiyatlama modelleri üzerine düşünmeliler. Eticaret’de en büyük yenilik kaynağının fiyatlama (konuşulmaya değer fiyatlama)’da olacağına inananlardanım. Örneğin, çok eskiden televizyonda izlediğimi hatırlıyorum. Istanbul’da bir kıyafet mağazası fiyatlarını her gün %1 indiriyordu. 50 gün sonunda indirim %50′lere varıyordu. Insanlarda bugun uygun fiyatla almak ile yarın (ürünün kalmama riskini göze alarak) %1 daha ucuza alabilme kararı arasında seçim yapmak zorunda kalıyordu. Kesinlikle konuşulan bir model. Benzer yenilikçi fiyatlama modellerinde fırsat olduğunu düşünüyorum.
2. Kendi Kendinin Doktoru
Ekonomik kriz ortamında insanlar işlerini, para harcayarak mi, yoksa kendi kendilerine mi yapacakları kararını gitgide daha çok düşünecektir. Ve bir çok noktada insanlar, kendi kendilerinin tamircisi; kendi kendilerinin boyacısı; kendi kendilerinin doktoru olmak durumunda kalacak. Tüm bu işlere nereden başlıycağınızı bilmiyorsanız başlangıç noktanız tabi ki internet olacaktır. HOW TO (Nasıl Yapılır) içeriğinin değerinin artacağını düşünüyorum. Ben kişisel olarak [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] sitesini takip ederim. Ersan Özer’in kurucusu olduğu [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] gene başarılı örneklerdendir.
Kendi hitap ettiğiniz ihtiyacı düşünün. Bu alanla ilgili bir HOW TO (Nasıl Yapılır?) içeriği geliştirmek karlı olabilir mi?
3. Yeni Çalışma Biçimleri
Ekomomik kriz ne yazık ki yüzbinlerce işe maloluyor. Beklendiği gibi bir durgunluk ortamı gerçekleşirse onbinlerce kişi işlerini kaybedecek, milyonlarca kişi de iş kaybetme riski ile karşı karşıya gelecek. Geleneksel ekonomi ve geleneksel iş yapma biçimi malesef iş açığına cevap olamayacak. İnternet sayesinde bu ekonomik krizde freelance (serbest çalışma)nın yükselişine tanıklık edeceğiz. Insanlara (Saatlik işler, proje bazlı işler, evden çalışılarak yapılacak işler) ile ek gelir sunmayı vadeden kariyer-iş sitelerinin yükselecektir böylece.
Bahsettiğim modelin yazılım alanında karşılığı [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]. Diğer alanlarda da benzer pazaryeri yaratılabilir mi? İşverenlerin çok alışık olmadığı bir model bu ancak işverenler, istihdam riski almadan işlerini yürütebilecekleri için hızla benimseyebilirler. Ya da şöyle bir kariyer sitesi hayal edin. Sitede hiç bir gerçek iş ilanı yok, insanlara ‘istediğin şirkette kendi işini yarat’ denilebilir. Bunun için çeşitli araçlar sunar.
4. Ortak Kullanım Modelleri
Internet’ın başardığı en önemli şey, insanların birlikte koordine olmasını kolaylaştırmasıdır. Gerçek dünyadaki verimsizliğimizi internet ile kuracağımız işbirliği platformları ile kazanca dönüştürebiliriz. Geçen hafta Springwise’da [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] üzerine bir iş fikrini bayılarak okudum. LunaJet, özel jet uçaklarda bulunan boş koltukları satııyor. Hem jet sahibine ek gelir yaratıyor hem de bilet alan kişilere konforlu bir uçuş sunuyor. Benzer şekilde kullanılmayan kaynaklar nerelerde var?
Araç paylaşımı, dvd-kitap-oyun değiştokuşu… gibi işleri insanlara para kazandıracak şekilde yorumlanabilir mi?
5. Mikro Yayıncılık
İş dünyasına katılmak için bekleyen büyük bir kesim kendisine mikro-yayıncılık alanıyla başlangıç yapmayı tercih edebilir. Bugun profesyonel bloglar sahiplerine ciddi paralar kazandırabiliyor. Google Adwords tarzı performans bazlı yapı kişilere emekleri karşılığı bir gelir elde etme şansı sunuyor. Bence, ekonomik krizle, blogculuk’un yeniden doğuşuna şahitlik edicez. Bu çerçevede blogcu.com ve pilli.com’un iyi bir yıl geçireceklerini bekliyorum. Hatta, Pilli’nin bu trende kendi blog networkunu kurarak cevap vermesinin çok karlı olacağını düşünüyorum. Düşünsenize, pilli’den hazır temalarından kendi blogunu oluşturuyorsun. Blog temanın çok kullanışlı olduğundan arama motoru optimize olduğundan eminsin. İstediğin konu üzerine yazıyorsun. Ancak kural dışı yazılar pilli tarafından kaldırılabiliyor. Pilli, blogger’a benzer bir gelir paylaşımı modeli sunuyor. Blogger’da emeğı karşılığında pürüzsüz şekilde para kazanıyor. Ek gelir arıyan yüzbinlerin bayılacağı bir model olabilir.
6. Kiralamak
Büyük nakit çıkışı olmadan ihtiyaçlarınızı karşılayabileceğiniz bir alternatif kiralamak. Kiralamak, insanların bağımlı kalmadan farklı şeyleri deneyimleme istekleriyle de uyumlu. Kiralama oyununda, üçüncü parti girişimcileri, üreticilerden daha şanslı görüyorum, çünkü girişimciler tek markaya bağlı kalmadan daha geniş seçenekler sunabilirler. Girişimciler için fırsat, satılmak için bekleyen üretici stoklarına bakın, hangi ürünlerde satmak yerine kiralayarak daha fazla gelir elde edebilirsiniz. İlgiliyseniz Trendwatching’in cevabını [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] okuyun.
7. Online Pazar yerleri
Gittigidiyor, ebay ve etsy’nin iyi bir yıl geçireceğini düşünüyorum. İş veya ek gelir arayan insanlar bu siteler üzerinden kendi işlerini kolayca kurabiliyor. Böylece, krize rağmen bu sitelerdeki mağaza sayısı hızla artacak. İnsanlar ek gelir elde etmek için kullanmadıkları eşyaları satmaya daha hazır olacak. Fiyat odaklı insanlar ise ihtiyaçlarını uygun fiyatlarla karşılayabilecek.
8. Sizin İşiniz
Gerçekten! Üniversite yıllarımda okuduğum bir kitapda yazan bir söz hep aklımda. ‘İyi iş, kötü iş yoktur; her işin iyisi, her işin kötüsü vardır. İşinize yeni bir gözle bakın. Peter Drucker’ın o ünlü sorusunu kendi kendinize sorun ‘Eğer şu an işime yeni baştan başlasam neleri farklı yapardım?’. Kriz insanları harekete geçirir. Başka zaman olsa çoğu şirket, israflardan ve değer yaratmayan işlerden kurtulamazdı. Krizin bu enerjisinden faydalanın ve verimlilik odaklı olarak işinizi yeniden düzenleyin.
Hadi gelin sekiz maddeyi daha da uzatalım. Kriz döneminde başka hangi işler için fırsat görüyorsunuz.