Ağız kokusu hem özel yaşamı hem de sosyal yaşamı olumsuz yönde etkileyen, dikkate alınması gereken bir problemdir. Kötü ağız kokusu (halitosis), ağız ve diş sağlığı kadar genel sağlık hakkında da önemli ipuçları verir. Dolayısıyla çocuğunuzun ağzında kötü koku varsa, mutlaka ciddîye alın.
Ağız kokusunun iki temel kaynağı var:
1. Ağız boşluğundan kaynaklanan nedenler,
2. Üst solunum yolu enfeksiyonları ve diğer metabolik bozukluklardan kaynaklanan ağız kokuları
1) Ağız boşluğundan kaynaklanan nedenler: Bunlar ağız kokusunun en büyük sorumlusu olarak kabul ediliyor. Ağız kokusu yüzde 90 oranında ağız boşluğundaki problemlerden kaynaklanır. Ağız boşluğunda yaşayan bakterilerin, besin artıklarını fermente etmesi ile açığa çıkan sülfürlü bileşikler kötü kokuya neden olur. Yemeklerden sonra besin artıklarının rahatlıkla yerleşebileceği diş yüzeylerinin ve oldukça pürüzlü yapıya sahip dilin temizlenmemesi hem yetişkinlerde hem de çocuklarda görülen ağız kokusunun en önemli sebebidir.
Diğer metabolik rahatsızlıklar ve üst solunum yolu enfeksiyonları düşünülmeden önce, ağız hijyeninin tam olarak yerine getirildiğinden ve diş çürüğü gibi enfeksiyöz rahatsızlıkların bulunmadığından tam bir ağız muayenesinden geçerek emin olunmalıdır.
Çocuklarda ağız boşluğu kaynaklı kötü ağız kokusunun sebepleri ve tedavi yöntemleri:
1) Ağız hijyeninin yapılmaması ya da eksik uygulanması; Çocuğunuzun diş ve dil yüzeyinde biriken besin artıkları normal ağız florasında bulunan bakteriler tarafından kullanılır. Bu olay sonucunda açığa çıkan sülfürlü bileşikler kötü ağız kokusuna neden olur. Dişlerin 2 dakika boyunca hiç diş yüzeyi atlamadan fırçalanması ile ağız kokusu giderilebilir. Diş yüzeyleri ile birlikte mutlaka dil de fırçalanmalıdır.Çünkü dil yüzeyinde oldukça fazla bakteri birikir.
2) Ağız hijyeninin uzun süre ihmal edilmesi durumunda diş çürüklerinin ve diş eti iltihaplanmalarının oluşması kaçınılmazdır. Diş çürükleri patojen mikroorganizmalar için zengin ve temizlenmesi zor bölgeler olduğu için ağız kokusu diş çürüğü varlığında daha da şiddetlenir. Ağız kokusunun yanı sıra ağrı ve enfeksiyon gibi diğer ciddî problemlere de neden olabileceği göz önünde bulundurularak, normal düşme zamanı gelmemiş tüm süt dişleri ve tabiî ki daimî dişler mutlaka tedavi edilmelidir. Çocuklarda erişkinlere göre daha seyrek görülmekle birlikte dişeti iltihaplanmalarına bağlı da kötü ağız kokusu olur.
3) Çocuklarda ağız boşluğu kaynaklı kötü ağız kokusunun diğer bir sebebi de, sıvı tüketiminin azlığına ve bazı ilâçların kullanımına bağlı olarak gelişen ağız kuruluğudur. Çocuklarda alerjik kökenli rahatsızlıkların tedavisinde sıklıkla kullanılan antiallerjik ilaçlar tükürük akış hızını azaltarak ağız kuruluğuna sebep olur. Sıvı tüketiminin arttırılması ve şekersiz sakız çiğnenmesi ile tükürük akışının artırılması ilâcın kullanıldığı dönemde görülen ağız kuruluğunu büyük oranda engeller. Mentollü pastiller ise ilk etapta kokuyu giderir gibi görünse de ağız kuruluğunu daha da arttırdığı için dikkatli kullanılmalıdır.
4) Dil kökündeki mantar enfeksiyonları istenmeyen ağız kokusuna neden olabilir. Dil yüzeyinin fırçalanması ve medikal tedavi ile engellenebilir.
5) Yalancı emzik ve biberonun uzun süre ağızda tutulması bakteri çoğalmasını hızlandırdığı için ağız boşluğunda istenmeyen kokulara neden olabilir. Çocuğun beslenmesinde ve sakinleştirmesinde kullanılan ekipmanların dezenfeksiyonuna özen gösterilmeli, hasar görmüş bölgelerde bakteri üreyebileceği için gerektiğinde bu ürünler yenisi ile değiştirilmelidir.
6) Tüketilen kokulu gıdalar sindirim gerçekleşene kadar kötü ağız kokusuna neden olur.
7) Ağzı kötü kokan bir çocukta akla gelebilecek en son sebep olarak düşünülmekle birlikte ağız boşluğunda gelişen tümörler de neden oldukları yaralar sonucu kötü ağız kokusuna yol açabilir. Böyle bir durumda şişlik, ağrı gibi diğer semptomların da değerlendirilmesi gerekir.
2. Üst solunum yolu enfeksiyonları ve diğer metabolik bozukluklardan kaynaklanan ağız kokuları
*
Metabolizma bozuklukları
*
Şeker hastalığı (aseton kokusu)
*
Karaciğer ve böbrek yetmezliği (bozulmuş balık kokusu)
*
Sinüs, bademcik, bronş ve akciğer kaynaklı enfeksiyonlar
*
Bağırsak parazitleri
*
Diyet
*
Yemek borusuna geriye kaçış gibi sindirim sistemi rahatsızlıkları
*
Boğaz ve alt solunum yolu tümörleri
Ağız kokusu geçmiyorsa doktorunuz tarafından ayrıntılı değerlendirilir.