#1
|
|||
|
|||
Dünyanın Hareketleri
Dünyamız Samanyolu Galaksisi'ndeki yıldız sistemlerinden güneş sisteminde yer alır.
Güneş sistemindeki gezegenler, güneşe yakınlıklarına göre; Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Satürn, Uranüs, Neptün’dür. 24 Ağustos 2006 tarihinde Çek Cumhuriyetinde toplanan gökbilimciler Plüton’u gezegen olmaktan çıkardı. Böylece Dünya’nın yedi kardeşi kaldı. Bütün gezegenler elips şeklinde bir yörüngede hareket ederler. Hızları ve yörünge uzunlukları farklıdır. Güneşe yakın olan gezegenler daha hızlı, uzak olan gezegenler ise daha yavaş hareket ederler. YERİN ŞEKLİ VE BOYUTLARI Dünyamızın Ekvatorda şişkin, Kutuplarda basık olan kendine has şekline GEOİD denir. GEOİD ŞEKLİN ŞONUÇLARI Ekvator çevresi: 40.076 km Kutuplar çevresi: 40.009 km Ekvator yarıçapı: 6378 km Kutuplar yarıçapı: 6357 km DÜNYANIN KÜRESEL ŞEKLİNİN ŞONUÇLARI *Paralellerin uzunluğu kutuplara doğru azalır. *İki meridyen arasındaki uzaklık kutuplara doğru azalır. Bu sebeple aynı mesafe doğu-batı yönünde gidildiğinde Kutuplarda geçilen meridyen sayısı daha fazladır. *Güneş ışınlarının düşme açısı kutuplara doğru azalır. Kutup yıldızı sadece kuzey yarımküreden görülür. Görülme açısı o yerin enlem derecesini verir. *Aynı anda Dünyanın yarısı aydınlık (gündüz) yarısı karanlık (gece) olur. *Dünya haritaları düzleme aktarılırken bir takım bozulmalar olur (alan,açı ve uzunluk bozulması gibi). *Dünyanın çizgisel dönüş hızı kutuplara doğru azalır. DÜNYANIN HAREKETLERİ DÜNYANIN EKSENİ ÇEVRESİNDEKİ HAREKETİ VE SONUÇLARI Gece gündüz olayı ardalanır (birbirini takip eder). Güneş ışınlarının düşme açısı günün her saatinde değişir. Yerel saat farkları oluşur. Günlük sıcaklık ve basınç farkları oluşur. Buna bağlı olarak; Meltem rüzgarları oluşur . Mekanik çözülme olur (özellikle çöllerde ve karasal iklimlerde) Sürekli rüzgarların esme yönünde sapmalar olur. Okyanus akıntılarında sapmalar ve halkalar olur. Dinamik basınç merkezleri oluşur. Yönler belirlenir. Fotosentez meydana gelir. DÜNYANIN EKSENİ ÇEVRESİNDE DÖNÜŞÜNDEN DOĞAN HIZLAR ÇİZGİSEL HIZ VE SONUÇLARI Bir cismin birim zamanda aldığı yola çizgisel hız denir. Çizgisel hız en fazla Ekvator üzerindedir (1670 km/h) . Bu hız kutuplara doğru azalır. Bunun sonucunda; Güneşin doğuş ve batış süresi kutuplara doğruuzar.Yani alacakaranlık kuşağı kutuplara yakın yerlerde daha uzun süre devam eder. AÇISAL HIZ VE SONUÇLARI (Boylama bağlı) Dairesel hareket yapan bir cismin birim zamanda taradığı açıdır. Dünyanın açısal hızı ; 24 saatte: 360° 1 saatte : 15° 4 dakikada :1° dir. NOT Açısal hız her enlemde aynıdır. Açısal hız sonucunda yerel saat farkları oluşur. |