AKARSU AŞINIM ŞEKİLLERİ
DENGE PROFİLİ
Akarsu aşındırması ağızdan kaynağa doğrudur. Bu aşındırmada alt sınır Taban Seviyesi’dir. Aşındırma ile birlikte eğim, akış hızı ve aşındırma azalır.Türkiye akarsuları çok eğimli bir arazide aktığı için Denge Profiline ulaşabilmesi çok zordur.






MENDERES (BÜKLÜM)
Akarsu yatağında eğimin azaldığı yerlerde, akarsu düzenli büklümler yaparak sağa, sola doğru kıvrıla kıvrıla akar. Enine aşındırma etkilidir. Ege Bölgesindeki Akarsular menderesler çizerek akarlar. Örnek:B.Menderes. Bu akarsularda hız aşındırma gücü ve yatak eğimi azalmıştır. Akarsuyun uzunluğu artmıştır. Çevresinden kopardığı parçaları ağıza biriktirir.



VADİ
Akarsuların aşındırması sonucu oluşan en yaygın aşınım şeklidir. Akarsularda derine ve enine doğru aşındırma sonucu vadiler oluşur. Akarsu yatağının kenarda kalan kısımlarına vadi denir. 5 çeşit vadi şekli vardır.









PENEPLEN ( YONTUKDÜZ )
Akarsular aktıkları araziyi milyonlarca yıl aşındırarak, deniz seviyesine kadar alçaltırlar. Sonuçta aşındırılacak yükselti kalmayınca ortaya hafif dalgalı bir düzlük ortaya çıkar. İşte bu akarsu aşındırmasının en son şekli olan peneplen ( yontukdüz) dir. Daha önceki jeolojik devirlerde epirojenez hareketi ile Türkiye peneplen halinde iken III. Zamanın başında toptan yükselmeye maruz kalmıştır. Bu nedenle ülkemiz çok yüksek olmasına rağmen yüksek yerlerde düzlükler bulunması bu nedenledir.

PERİ BACALARI
Volkanik arazilerde kolay aşınabilen mil ve tüflerin aşınması sonucu oluşan şekillerdir. En önemli aşındırma etkisi sellenmedir. Rüzgarlarında az bir etkisi görülür. Bunların üst kısmında daha dirençli kayalarda bulunabilir. Örnek: Nevşehir’de Ürgüp, Göreme Peri Bacaları.




KIRGIBAYIR (BADLANDS)
Mil tüf gibi maddelerden meydana gelen arazilerde ve özellikle bitki örtüsünün az olduğu yerlerde çok sık sel yarıntıları oluşur. Bu şekillerin çok olduğu aşınma şekillerine kırgıbayır (badlands) denir.

DEV KAZANI
Akarsuların şelalelerden döküldükleri yerlerde mekanik aşındırma sonucu oluşan çukurlara dev kazanı denir.











PLATO:
Akarsular tarafından parçalanmış geniş düzlükler olan platolar aslında bir akarsu aşındırma şekli değildir. Fakat platoluk alanlarda akan akarsular vadilerini derine doğru aşındırarak aşınım yaparlar.