|
|
#1
9 February 2009, 13:36
|
|||
|
|||
Liechtenstein
Liechtenstein
 Liechtenstein ,İsviçre ve Avusturya arasında yer alan, denize kıyısı bulunmayan küçük bir ülkedir.Coğrafya ve iklim Lihtenştayn, Orta Avrupa'da, İsviçre ile Avusturya arasında yer almaktadır. 160 km²’lik yüzölçümü ile Avrupa’nın dördüncü küçük devletidir. Sınırları 76 km uzunluğundadır. Ren Vadisi ülkenin yarısını kaplar. Diğer yarısı ise Alp bölgesinden oluşmaktadır. Hükümet merkezi 5.000 nüfuslu Vaduz’dadır. Lihtenştayn, Özbekistan ile birlikte ne kendisinin ne de komşularının denize kıyısı olmayan iki ülkeden biridir. Ülkenin en yüksek noktası 2.599 m yüksekliğindeki Grauspitz dağlarıdır. En alçak noktası 430 m irtifadaki Ruggeller Riet’dir. Vaduz’da 2004 yılında ortalama sıcaklık 10°C idi. Vaduz’da 2004 yılında ortalama yağış miktarı yaklaşık 891 mm olmuştur. Nüfus Lihtenştayn’ın nüfusu 2004 yılı itibarıyla yaklaşık 34.600'dür. Nüfus yoğunluğu km² başına 216 kişidir artış hızı 2004 yıl sonu itibarıyla % 0,9'dur. Ülkede ikamet eden yabancıların oranı takriben % 34’tür. Bunlardan 884'ü T.C. vatandaşıdır. Lihtenştayn’daki 1.000 kişiden 6'sı göçmendir. Lihtenştayn halkının yaş ortalaması 38,2'dir. Siyaset Lihtenştayn, demokratik parlamenter monarşiyle idare edilmektedir. Devlet başkanı Prens II. Hans Adam 'dır. Prensin siyasi yetkileri hayli geniştir. Kanunları veto edebilir, referanduma sunabilir, parlamentoyu dağıtarak seçimlere gidebilir. Ancak 2003'te yapılan anayasa değişikliğiyle ülkede cumhuriyet ilan edilmesi halinde prensin bunu önleyecek veto yetkileri elinden alınmıştır. Parlamento 25 milletvekilinden oluşmaktadır. Başbakan Otmar Hasler'e bağlı dört bakan bulunmaktadır. Kabine, parlamentonun önerisi ile dört yıllığına göreve getirilir. Ülkenin milli bayramı 15 Ağustos'tadır. İktisat 2001 yılında Lihtenştayn’ın gayri safi yurt içi hasılası 4,2 milyar İşviçre Frangı idi. Bu da Türkiye’nin gayrısafi yurt içi hasılasının yaklaşık 1/60ioluşturmaktadır. Lihtenştayn’da 250’den fazla çalışanı olan 15 işletme vardır. Ticari şirketlerin % 70’inden fazlası 1 ila 9 kişi arasında kişi çalıştıran küçük işletmelerdir. Pek çok Lihtenştayn firması araştırma ağırlıklı alanlarda uzmanlaşmış olup, küresel pazar liderleridir. Lihtenştayn Ticaret ve Sanayi Odası’nda (LIHK) kayıtlı bulunan sanayi işletmeleri 2004 yılında araştırma ve geliştirme konularında yaklaşık 307 milyon İsviçre Frangı tutarında yatırım yapmıştır. Bu da kişi başına 8.900 İsviçre Frangından fazla bir rakama tekabül etmektedir. 2004 yılı itibarıyla Lihtenştayn’da 15 banka bulunmaktadır Lihtenştayn’daki bankalar 2004 yıl sonu itibarıyla 107 milyar İsviçre Frangı tutarında müşteri varlığını yönetmiştir. Bu bankaların toplam bilanço değeri takriben 34 milyar İsviçre Frangıdır. Karşılaştırma gerekirse: İsviçre bankaları 2004 yıl sonu itibarıyla yaklaşık 3‚550 milyar İsviçre Frangı yönetmiştir. Lihtenştayn 2004 senesinde yaklaşık 104.000 turisti misafir etmiş ve bu turistlerden 50.000'i geceleme yapmıştır. Aralık 2005 verilerine göre Lihtenştayn’da işsizlik oranı %2,4’tür. Lihtenştayn, ağırlığını sanayi ürünleri ve imal edilmiş mamullerin oluşturduğu (gayri safi yurt içi hasılanın %40’ı) çeşitli mal ve hizmetler ihraç eden bir ülkedir. Lihtenştayn Ticaret ve Sanayi Odası’nda (LIHK) kayıtlı bulunan 32 sanayi şirketi, 2004 yılında 5,1 milyar İsviçre Frangının üzerinde ihracat gerçekleştirmiştir. Ülkenin kişi başına ihracatı yaklaşık 14.000 İsviçre Frangıdır. Lihtenştayn’da 2004 yıl sonu verilerine göre 29‚500 kişi istihdam edilmiştir. Kişi başına 0,85 çalışan düşmektedir. Çalışanlardan yaklaşık 15.600'ü Lihtenştayn’da ikamet etmektedir. 13.900 kişi ise yurt dışından (öncelikle Avusturya ve İsviçre’den ) ülkeye girip çalışmaktadır. Ülkedeki iş gücünün ikisini yabancı uyruklular oluşturmaktadır. Bunlardan 317'si Türk vatandaşıdır. Lihtenştayn Ticaret Odası’na kayıtlı (LIHK) sanayi işletmeleri, 2004 yılında yurt dışındaki yaklaşık 187 kuruluşta 28.400 kişiyi istihdam etmiştir. Spor Ülke nüfusunun %45'i (15.510 kişi) en az bir spor derneğine üyedir. Her 198 Lihtenştaynlıdan biri bir spor derneği başkanıdır. Lihtenştayn Futbol Birliği, Lichtenstein’da üye sayısı en fazla olan spor kuruluşudur: 7 kulüpte toplam 2.500 üyesi vardır. Her 20 Lihtenştaynlıdan biri aktif futbol oyuncusudur. 2006 Mart FIFA dünya derece listesinde Lihtenştayn 124. sırada bulunmaktaydı. Alp disiplini kayak Kayak, Lihtenştayn’ın ulusal sporudur. Lihtenştayn Kayak Birliği 1936 yılında kurulmuştur. Bu birlik sekiz adet klübü ve yaklaşık 2.500 üyesi ile Lihtenştayn'da üye sayısı en fazla spor derneklerinden biridir. Lihtenştayn toplam 9 olimpiyat madalyası kazanmıştır, bu madalyaların hepsi de Alp disiplini kayak branşında kazanılmıştır. Böylece her 3.845 Lihtenştayn’lıya bir olimpiyat madalyası düşmektedir. Malbun’daki Lihtenştayn Kayak Merkezi, toplam 21 km uzunluğunda kayak pistine sahiptir. Çeşitli Lihtenştayn denize kıyısı olmayan, ülkelerle çevrili bir kara ülkesidir–Türkiye ise iki farklı kıt’a, Avrupa ve Asya üzerindeki bir ülkedir. Lihtenştayn’da yaşayan T.C. uyruklular, İsviçrelilerden, Avusturyalılardan, İtalyanlardan ve Almanlardan sonra en büyük beşinci yabancı grubunu oluşturur. Lihtenştayn’lı Manfred Schurti, 1972 senesinde Formula Süper V şampiyonasında Avrupa şampiyonu olmuştur. Yaklaşık 3.150 işletmesiyle Lihtenştayn’da 11 kişiye 1 işletme düşmektedir. 
|
Normal
