#1
|
||||
|
||||
“Obama şov” merakla bekleniyor
Fransa’nın Strasbourg ve Almanya’nın Kehl ile Baden-Baden kentlerinde yarın 28 müttefikin devlet ve hükümet başkanlarını buluşturacak 21. NATO zirvesinde en fazla ilgi ve merakla beklenen liderin, ABD Başkanı Barack Obama olduğu gözlemleniyor. Son yıllarda ABD’nin eski Başkanı George Bush ile “ciddi diyalog sıkıntıları ve gerginlikleri” bulunan Avrupalı müttefiklerin karşısına “yeni ve saygılı bir yaklaşımla” çıkacağı ileri sürülen Obama’nın, bu zirvede “ABD Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı” sıfatıyla “uluslararası sahnelere ilk adımlarını atacağı” ve “Washington’ın yeni politikalarının somut işaretlerini vereceği” anlatılıyor.
NATO’daki Amerikalılar, “aile buluşması” olarak nitelendirilen zirvenin, “ABD ile Avrupa arasında yeniden kucaklaşma vesilesi” oluşturacağı görüşünü savunurken, Obama’nın yeni Afganistan stratejisini ve terörizme karşı mücadele hedeflerini müttefiklere anlatarak destek isteyeceğini bildiriyor. Afganistan’a 20 binden fazla askeri takviye olarak göndermeyi kararlaştıran Obama yönetiminin, Avrupalı müttefiklerden fazla beklenti içinde olmadığı, Afganistan’da sivil gelişmelere maddi ve insani katkılarda bulunulmasını isteyeceği ifade ediliyor. Obama’nın, Rusya’ya ilişkin yaklaşım ve politikalarda da değişiklik ve yumuşama mesajları taşıması öngörülüyor. Avrupalı müttefiklere daha fazla fikir danışılacağı, siyasi ve askeri işbirliği ortamının geliştirileceği, dayanışmanın somutlaştırılacağı, gerginliklerin giderileceği Amerikalılar tarafından “heyecanla” anlatılırken, 2010 sonunda belirlenecek “yeni strateji” çerçevesinde NATO’yu “bölgesel” değil, “küresel” bir oluşum haline getiren ABD’nin bundan büyük yararlar sağlamayı planladığına da dikkat çekiliyor. Obama’nın, 2004 yılında “İstanbul inisiyatifi” çerçevesinde başlatılan “kapsama ve temas alanını genişletme” hareketlerine de önem ve öncelik verdiği ifade ediliyor. NATO, Avustralya’dan Mısır ve İsrail’e, Güney Kore’den Yeni Zelanda’ya, Japonya’dan Orta Asya ve Kafkaslara kadar pek çok ülke ve bölgeyle askeri işbirliğini geliştiriyor. NATO içinde bazı müttefikler, “küresel jandarma” olarak nitelendirdikleri ABD’nin, ittifakın askeri ve savunma rolüne de küresel boyut kazandırma girişimlerine şüpheyle bakıyor, Obama’yı da bu konuda “gerçek niyetleri müttefiklerle paylaşmaya” davet ediyor. Fransa’nın öncülüğündeki bu müttefikler, savunma ve güvenlik unsurlarının küresel karar mekanizmasının NATO’da değil, BM’de kalması gerektiğini savunuyor. Öte yandan ABD Başkanı Obama’nın Türkiye’ye yapacağı ziyaretin “ilginç ve kıskanç” yorumlara kaynak olduğu gözlemleniyor. Obama’nın, 5 Nisan akşamı ulaşması öngörülen Ankara’da ve daha sonra gideceği İstanbul’da vereceği mesajların ve sergileyeceği tavırların, NATO zirvesinde gözlemleneceklerden çok daha önemli ve ilgi çekici olacağı anlatılıyor, “gerçek Obama şovun Türkiye’de izleneceği” ileri sürülüyor. NATO’ya genel sekreter atanmasına ilişkin tartışma ve pazarlıkların da zirvede değil, Türkiye’de sonuca bağlanabileceği görüşü ağırlık kazanıyor. |