|
|
#1
9 December 2008, 10:03
|
|||
|
|||
İsİm Tamlamalari
İSİM TAMLAMALARI
1)Belirtili Ad Tamlaması:Tamlayanın “-in” ilgi ekini tamlananın da “-i,si” 3.tekil kişi iyelik ekini aldığı tamlamalardır. NOT:Belirtili isim tamlamasını bulmak için tamlanana neyin,kimin sorularını sorarız. Türkçe’nin önemi, Yolun sonu, Ali’nin amcası, Arabanın boyası, Fırtınanın gücü, Bizim köyümüz. 2)Belirtisiz Ad Tamlaması:Tamlayanı yalın halde bulunan,tamlananı 3.kişi iyelik ekini alan tamlamalardır. *Sokak kapısı, *Tarla kuşu, *Çam ağacı, *Okul müdürü, *Hızlı koşanı (sıfat) *Devlet memurları NOT:Belirtisiz isim tamlamasını bulmak için tamlanana “-ne” sorusunu sorarız. “Nasıl,ne kadar,kaç,hangi” gibi sorular sıfat tamlamasını buldurur. 3)Takısız Ad Tamlamaları:Tamlayan ve tamlananın tamlama ekleri almadan oluşturdukları ad tamlamasıdır.Bu tür tamlamalarda tamlayan,tamlananın ya neye benzediğini ya da neden yapıldığını anlatır. *Yünden çorap *Çelik tencere *Ahşap dolap *Taş duvar *Bakır tel Tamlayan tamlananın neden yapıldığını belirtiyor. Tamlayanla tamlananın arasına “den” ekini getirdiğimizde anlam bozulmuyor.Oysa sıfat tamlamalarında bozulur. *Sarı çorap (sıfat) *İnci (gibi) diş *Kömür göz *Altın kalp *Çelik bilek Tamlayan,tamlananın neye benzediğini ifade ediyor.Tamlayanla tamlananın arasına “gibi” edatını getirirsek sıfat tamlamasıyla karıştırmayız.Çünkü sıfat tamlamalarının arasına “gibi” edatını getiremeyiz. NOT:Takısız isim tamlamalarının tamlayanları doğada tek başına bulunurken sıfat tamlamalarındaki doğada tek başına bulunmaz. 4)Zincirleme Ad Tamlamaları:Bir ad tamlamasının üçüncü bir adla ya da başka bir ad tamlamasıyla oluşturduğu tamlamaya zincirleme ad tamlaması denir. *Bahçe kapısının anahtarı b.siz ad tam. ad zincirleme ad tam. *Çevre yolunun ağaçlandırma çalışmaları b.siz ad tam. b.siz ad tam. zincirleme ad tam. Ad Tamlamalarıyla İlgili özellikler: 1)Belirtili ad tamlamalarında tamlayan çoğul,tamlanan da belgisiz bir sözcük olursa tamlayan eki “-in” yerine “-den” eki kullanılabilir. *Aşağıdakilerden hangisi (Aşağıdakilerin hangisi) *Yolculardan biri (Yolcuların biri) 2)Belirtili ad tamlamalarında kimi zaman tamlayan ile tamlanan yer değiştirebilir. *Tadı yok sensiz geçen günlerin. 3)Belirtili ve zincirleme ad tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına sözcükler girebilir. *Masanın ayağıMasanın kırık ayağı) *Evin borcu.(Evin bir türlü bitmek bilmeyen borcu) 4)Belirtili ad tamlamalarında tamlayan,tamlanan ya da ikisi birden zamir olabilir. *Onun kızı (Tamlayan zamir) *Çocukların bir çoğu (Tamlanan zamir) *Onların bir çoğu (Tamlayan da tamlanan da zamir) 5)Tamlayanı zamir olan belirtili ad tamlamalarında tamlayan genellikle düşer.Bunlara “tamlayanı düşmüş ad tamlaması” denir. *Olayı bize babası anlatmıştı. (Onun babası) *Evimiz çok güzel oldu. (Bizim evimiz) *Paran var mı?(Senin paran) 6)Bir tamlayan,birden çok tamlanan için;bir tamlanan da birden çok tamlayan için ortak kullanılabilir. *Evin kapısı ve penceresi açık kalmıştı.(Tamlayan ortak) *Ahmet’in,Murat’ın ve Deniz’in velisi toplantıya katılmadı.(Tamlanan ortak) 
|
Normal
