Güneş Tutulması Nedir?



Güneş tutulması, Ay yeniay evresindeyken Dünya ile Güneş arasında bulunduğu zaman gerçekleşir. Bu durumda Güneş diskinin örtüldüğünü (tutulduğunu) ve Ay’ın gölgesinin yer yüzeyine düştüğünü görmekteyiz. Her 29.5 günde bir Ay yeniay evresinde bulunmasına rağmen ayda bir kez tutulma gerçekleşmemesinin nedeni; Ay’ın yörüngesinin, Dünya etrafında dolanırken belirli bir açıya sahip olmasından ileri gelmektedir. Dolayısıyla, yeniay evresinde Ay yörüngesi üzerinde hareket ederken Ay’ın gölgesi Dünya’nın ya üstüne ya da altına düşmektedir. Yılda en az iki kez Dünya-Ay-Güneş’in doğrultusu Güneş tutulmasına izin verecek biçimde konumlanmaktadır. Böylece, Ay’ın gölgesi Dünya yüzeyinin belirli bölgeleri üzerine düşer ve bu bölgelerde Güneş tutulması izlenebilir.

Parçalı tutulmaların gerçekleştiği bölgelerde Güneş’in sadece belirli bir kısmının Ay tarafından örtüldüğü görülmektedir. Tam tutulmada ise Güneş diski Ay tarafından tamamen örtülür. Dünya yüzeyi üzerinde Ay’ın gölgesinin tutulma esnasında izlediği yola Tam Tutulma Hattı denir. Bu hat yaklaşık olarak 16,000 km uzunluığunda ve 160 km genişliğine sahiptir. Tam Güneş tutulmasını izleyebilmek için tutulma hattı üzerinde bulunmanız gerekir. Güneş tam tutulması ancak 1-4 dakika kadar çok kısa bir süre boyunca görülebilmektedir.
Ay Güneş’i tamamen örtmeden önce Güneş ışığında bir azalmanın olduğu hissedilir. Güneş tutulması dört evrede incelenir: 1. Değme: Parçalı tutulma başlangıcı yani, Güneş’in diski önünden ilk kez Ay geçmeye başladığı an
2. Değme: Tam tutulma başlangıcı yani, Ay’ın Güneş’i tamemen örttüğü an
3. Değme: Tam tutulmanın sonu yani, Ay’ın Güneş’in bir kısmının görünmesine izin verdiği an
4. Değme: Parçalı tutulmanın sonu yani, Ay’ın Güneş’in tamamının görünmesine izin verdiği an