Komutlara devam ediyoruz…

Chown (Dosya/Dizinlerin sahibinin değiştirilmesi)
Bu işlemi sadece sistemde root olan kişi yapar. Bir örnek ;

# whoami (Ben kimim?)
root (root muşum)
# mkdir /home/devfs/Mehmet (Mehmet adında dizin oluşturuldu)
# chown devfs /home/devfs/Mehmet (sahibini değiştirdik)

#compress dosyaadı
Sıkıştırma programıdır baya eski bir komut.

# cryp normaldosya kriptoludosya
Bu komut çok kullanışlıdır. Aman normal dosyayı sakın silmeyin root luğunuza güvenmeyin şifreleri dosyayı asla göremeyebilirsiniz.

Cal (calendar)

# cal [ay] [yıl] içinde bulunduğunuz ayın takvim yaprağı görüntülenir.

Banner (text)
# banner abc
## #### ###
# # # # # #
###### ### #
# # # # # #
# # #### ###
Şeklinde bir yazı yazar (yapana kadar canım cıktı J)

Sleep (uyku bekleme anlamındadır)

# sleep n
n parametresi olarak verilen saniye kadar bekle
# wc [-lwc] dosya
satır, kelime ve karakter sayar.
# at [-scm] saat [tarih] komut
verdiğiniz saatte komutun çalışmasını sağlar tarihte koyabilirsiniz.
#mount parametresiz verdiğinizde bilgisayarınızdaki sürücüleri görürsünüz harddisk cd-rom gibi
Önemli shell değişkenleri;

PRİNTER : Bir dosyayı yazıcıya göndermek için kullanılır.

% setenv PRİNTER laser

$ set PRİNTER=laser
$ export PRİNTER

TERM: Kullanılan Terminalin tipini belirler. Ancak bunu kullanmak için sistem yöneticisine başvurun o size açıklamaları yapar.Ben yinede vereyim..

%setenv TERM vt100

$ set TERM=vt100
$ export TERM

MANPATH: Unix komutları hakkında bilgi almanızı sağlar .Bu değişken tanımlı değilse sayfaları /usr/man dizininde arar..

En sevdiğim bölüme geldik !.. Çünkü ilerde Kabuk programlamada kullanıcaz..

Vİ namı diğer Visual Editor
Tüm unix türlerinde standart olduğu için bu editörden bahsetmek istedim

# vi dosyaadı (yeni dosya oluşturur.)
dosyayı oluşturduktan sonra esc tuşuna basın sonrada i (insert) yanlış anlaşılmasın klavyeledeki (i) tuşuna basın ve sol altta İNSERT yazdığına dikkat edin

sonra komutları veya herhangi bişey yazdıktan sonra : (iki nokta sırt sırta) bastıktan sonra wq yazın :wq w(write) q (quit) anlamındadır..
vi içinde metin bloklama gibi özellikler war bunları kendiniz halledebilirsiniz. Vi başatırken kullanılabilecek komutlar şunlardır.
# vi +100 efe.mail (efe.mail dosyasını aç ve imleçi 100 üncü satıra götür)
# vi + devfs.l (devfs dosyasını aç ve imleçi son satıra götür )
# vi +/ efe devfs.l (devfs.l dosyasını aç ve imleçi efe geçen ilk satıra götür.)

path ve PATH
Önceki dokümanımda unix in büyük küçük harf duyarlısı olduğunu söylemiştim. Ama ikiside aynı işlevi görür.Bu komut verildiğinde komutu oluşturan program dosyasının hangi dizinlerde aranacağını belirlersiniz.

% set path= ( /bin /usr/bin ~/bin . )

$ PATH=/bin :/usr/bin : ~/bin: . bu komutla aranacak dosya ilk önce bin sonra usr/bin sonra home enson olarakda çalışma dizinin de aranır..

Kabuk programlama (Shell Programming)
Hemen bir örnekler konuya giriş yapayım

df
cd ~
/usr/bin/rm *tmp
cd proglar
/usr/bin/rm *.o
cd ..
/usr/bin/rm core
df
bu dosyayı vi editörü ile yazıp kaydedin ve ismini silici (eraser) koyun.
Şimdi bu bizim ne işimize yarıyo biraz açayım ilk baştaki df komutu disklerin ne kadar kullanıldığını gösteren komuttur (Disk free) cd ~ komutu ise kullanıcının home satırına geçmek için kullandık. /usr/bin/rm *tmp tmp ile biten dosyaları sildik (ms-dos a hiç benzemiyor değimli ilk başta banada garip geliyodu) cd proglar komutu ile proglar dizinine geçtik sonraki komutta ise .o object dosyalar silindi /usr/bin/rm core hatalı azılmış programlar, programları hatalı olarak kullandığımızdan dolayı oluşacak core dosyasını sildik. Ve df komutunu gene çalıştırdık neden?? Diskimizde ne kadar yer açıldığını öğrenmek için..

Şimdide bir kabuk programı yazayım sizin için Internet ten özel olarak buldum ;

# !/bin/csh
# ornek bir kabuk programı
#
set w (‘who I grep $argv[1]’)
if ($#w == 0) then
echo “$argv[1] online değil.. mail gönderebilirsin “
mail $argv[1]
else echo “$argv[1] kullanıcı online.. konuşma başlatılıyor “
talk $argv[1]
endif