A'dan Z'ye Gebelik
Ve gebesiniz! Bu dönemi çok mutlu, keyifli ve sağlıklı geçirmek sizin elinizde. Çok da heyecan verici bu süreçte karşılaşacaklarınızla ilgili olarak bazı korkular taşıyor ve kaygılanıyor olabilirsiniz. Taşıdığınız bebeğin sağlıklı gelişiminin tamamıyla size bağlı olması oldukça ağır bir sorumluluk... İşte bu noktada yapacağınız ilk ve en önemli şey, bol bol bilgilenmek ve bilinçli bir anne adayı olarak gebelik boyunca kendinizi ve bebeğinizi sağlıklı bir doğuma ve geleceğe hazırlamaktır. Gebe olduğunuzu düşündüğünüz veya öğrendiğiniz anda, gebeliğinizi izleyecek doktorunuzu arayın. Bundan sonra da düzenli aralıklarla kontrollerinize gidin. Gebeliğiniz boyunca bebeğiniz ve kendiniz adına A’ dan Z’ ye neler yapmanız ve yapmamanız gerektiğini burada bulabilirsiniz. Haydi başlayın!

A - Gebelikte alkol ve fazla miktarda kafein kullanımı bebek için zararlıdır. Fetal alkol sendromu; gebelikte fazla alkol tüketimine bağlı olarak görülen, gelişme geriliği, yüz anomalileri ve santral sinir sistemi problemleri ile karşımıza çıkan bir sendromdur. Kafein çay, kahve ve çikolatada bulunur, bunları kısıtlı miktarda tüketin.

B - Bebeğiniz ve sizin için gerekli besin maddelerini alabilmek için düzenli ve sağlıklı beslenin. Öğünleriniz 5 basit besin grubunu içermelidir. Bunlar; 6 - 11 porsiyon tahıl, 3 - 5 porsiyon sebze, 2 - 4 porsiyon meyve, 4 - 6 porsiyon süt ve süt ürünü olmalıdır. Bol sıvı alın. Su en sağlıklısıdır. Gebelikte bebeğe giden kan volümünü sağlamak için kan hacminiz artmaktadır. Sıvı alımı bu nedenle önemlidir. Günde en az 6-8 bardak su, meyve suyu ve 2 bardak süt içmelisiniz.

C- Cinsel yaşamınızı ihmal etmeyin! Gebelikte sekse ilgi, kadından kadına değişebildiği gibi, aynı kadında gebeliğin değişik evrelerinde de farklılık gösterebilir. Genellikle ilk 3 ayda gebeliğe bağlı yakınmalar nedeniyle anne adayı sıkıntıda olduğu için seksten hoşlanmayabilir, ilerleyen haftalarda bu durum normale dönecektir. Daha önce vajinal kanama geçirdiyseniz, önceki gebelikleriniz düşükle sonuçlanmışsa, erken doğum riskiniz varsa, su keseniz açılmışsa ilişki sırasında ağrı yakınmanız oluyorsa, doktorunuz ilişki yasağı koyacaktır. Doktorunuz herhangi bir nedenle ilişki yasağı koymamışsa gebelikte düzenli seks hayatınızın olması kendinizi iyi hissetmenizi sağlayacaktır. Gebeliğiniz sırasında hormonal değişikliklere bağlı sekse olan ilginizde dalgalanmalar olabilir. Bazı çiftler gebelik sırasında seksi eğlenceli bulurlarken, bazıları bebeği inciteceğini düşünerek seks yapmaktan kaçınırlar.

Ç - Özellikle çiğ etle temastan ya da yemekten kaçının. Her türlü temastan ve tuvalet kullanımından sonra, gün boyunca ellerin sık sık yıkanması önemlidir. Böylece birçok bakteri ve virüs enfeksiyonu önlenebilir.

D - Gebelikte demir alımı çok önemlidir. Gebeliğin ilerleyen dönemlerinde demir depoları boşalabilir, ortaya çıkabilen anemiyi(kansızlık) önlemek için günde 30 miligram demir alın. Çocuk doğurma yaşındaki her kadın demirden zengin gıdalar almalıdır.

E - eğitim. Her işin başında olduğu gibi gebeliğinizin başından itibaren de konuyla ilgili kitaplar okuyabilir, doğum ve bebek bakımı ile ilgili kurslara katılabilirsiniz. Böylece gebeliğiniz boyunca yapmanız gereken egzersizden, doğum yönteminizi seçmeye, bebeğinizin bakımından gelişimine kadar her konuda daha bilinçli olabilirsiniz. Bu arada evinizi de, bebeğinize göre düzenlemeye başlasanız iyi olur!

F - Gebelik öncesinde ve gebeliğinizin ilk aylarında 400 mikrogram folik asit almalısınız. Folik asit,beyin ve omurilik anomalilerini azaltmaktadır. Zenginleştirilmiş tahıllar, pirinç, ekmek, portakal suyu, yeşil yapraklı sebzeler, fasulye, yer fıstığı, brokoli, bezelye, folik asit içeren sebzelerdir. Bu konuda doktorunuz sizi uyaracaktır.

G - Ailenizde genetik hastalık veya doğum defektine sahip çocuklar varsa bunu mutlaka doktorunuza bildirin ve genetik danışmanlık hizmeti alın.

H – Hamam sauna gibi çok buharlı ortamlarda bulunmanız gebeliğiniz sırasında sakıncalıdır.

İ - Gebelikte ilaç kullanımı sakıncalıdır. Bazı soğuk algınlığı ve öksürük ilaçları alkol ve diğer zararlı maddeleri içerebilir. Doktorunuzun haberi olmadan asla ilaç kullanmayın. Civa, kurşun, haşerelere karşı üretilmiş ilaçlar ve kimyasal boyalarla temastan kaçının.

J - Jinekolojik hastalıklar gebelikte de görülebilir. Bartolin kisti ve apsesi, vajinal enfeksiyonlar gibi problemlerle karşılaşıldığında mutlaka tedavi edilmelidir.

K - Kilo alışınızı kontrol altında tutun. gebelik sırasında fazla veya az kilo almak çeşitli problemlere neden olabilir. Düzenli ve dengeli beslenerek kilo alışınızı ayarlayabilirsiniz. Lütfen unutmayın, gebelik rejim yapmak için uygun bir zaman değildir. Bebeğinizi besleyeceğinizi düşünerek çok fazla yemek de doğru değil.

L – Lohusalık döneminde sorun yaşamamak için gebelik döneminde; göğüs bakımınıza özen gösterin. Gebeler için özel hazırlanmış uygun ölçülerde sutyen kullanmalısınız. Doğumunuza iki hafta kala emzirme döneminde ortaya çıkan meme başı çatlaklarını önleyen kremler kullanın.

M - Merak ettiğiniz herşeyi doktorunuza sormaktan kaçınmayın.

N – Bebeğinizin iyilik halini takip etmek için doktorunuz Non-Stres Test (NST), ultrasonografi isteyebilir. Bu kontrolleri uygun haftalarda yaptırmanız gerekmektedir.

O - Bebeğiniz sizin için olduğu kadar, siz de bebeğiniz için çok önemlisiniz! Gebeliğiniz sırasında sağlıklı bir ortam yaratın. Sakin ve huzurlu bir ortamda, hoş müzikler dinleterek, onunla konuşarak ona sevginizi gösterin.

Ö - Öğünlerinize dikkat edin. Gebelikte mide bulantısı, kusma, sabah halsizliği oldukça sık görülür. Çok sevdiğiniz besin maddeleri midenizi bulandırabilir. 3 büyük öğün yerine 6 kez küçük öğünlerle beslenerek bu yakınmalarınızı azaltabilirsiniz.

P - Problemlerinizi kontrol edin ve sınırlarınızı çizin. Ağrı, şiddetli kramplar, 20 dakika aralıklarla gelen rahim kasılmaları, vajinal kanamalar, amniyotik sıvı gelmesi, baş dönmesi, bayılma, kalp çarpıntısı, devamlı bulantı ve kusma, yürüme güçlüğü, ödem ve bebeğin hareketlerinde azalma gibi sorunlarla karşılaştığınızda doktorunuzu mutlaka arayın.

R - Radyasyona maruz kalmaktan kaçının.... X ışınına maruz kalmaktan kaçının. Herhangi bir probleminiz veya diş probleminiz nedeniyle film çektirmeniz gerekirse, gebe olduğunuzu diş hekiminize ve diğer doktorunuza bildirin.

S - Gebelikte sigara kullanımı bebeğin doğum kilosunda düşüklüğe neden olmaktadır. Ayrıca, kısırlık, düşük, dış gebelik nedeni olabileceği gibi, ileriki dönemlerde çocuğunuzda öğrenme güçlüğü şeklin de karşınıza çıkabilir. Sigara içiyorsanız, sigarayı bırakmayı denemelisiniz. Çevrenizdekilere de sizin yanınızda sigara içmemelerini salık vermelisiniz.

Ş - Şeker hastalığı, sara, yüksek tansiyon gibi kronik probleminiz varsa, bunların kontrol altında tutulması gerekmektedir. gebelik sırasında bu hastalıklarla ilgili, kullandığınız ilaçların değiştirilmesi gerekebilir.

T - Toksoplazmozis anne karnındaki bebekte enfeksiyona ve bazı anomalilere neden olan bir enfeksiyondur. Az pişmiş et yemek ve kedilerle temasla bu hastalığı alabilirsiniz. Bunlardan uzak durmalısınız.

U – Uzun seyahatler, gebeliğin ilk üç ve son üç ayında sizin için yorucu olabilir. Zorunlu olduğunuz durumlarda sık sık mola vererek ve dinlenerek yolculuğunuzu tamamlayın. Gebeliğin son ayına kadar uçakla seyahatinizde sakınca olmamakla birlikte uzun uçuşlardan kaçının. Araba kullanmak da stres ve yorgunluk yaratabilir. Araba kullanırken emniyet kemerini doğru şekilde kullanmalısınız.

Ü - Üriner enfeksiyonlara dikkat ! Gebeliğin ilk üç ayında büyüyen rahim, mesaneye baskı yaptığı için sık idrara çıkmanıza neden olabilir. Öksürürken, hapşırırken idrar kaçırma yakınmanız olabilir. Fakat bunlara idrar yaparken yanma hissi eklenirse, üriner enfeksiyon (idrar yollarınızda iltihaplanma) olabilir. Doktorunuzla bu yakınmanız hakkında konuşmalısınız.

V – Varis probleminiz gebelikte daha yoğun olabilir. Gebelikte damarlarda pıhtılaşma eğilimi arttığından varisle birleşince önemli problemler yaratabilir. Bu durumu doktorunuzla konuşarak gerekli durumlarda varis çorabı giymek gibi önlemler alabilirsiniz.

Y - Gebelikte yatış pozisyonu önemlidir. Gebeliğin ilerleyen dönemlerinde bu giderek zorlaşır. Mümkün olduğunca sol yan tarafınıza yatarak kendinizi rahat ettirebilirsiniz ve bebeğinize giden kan akımını artırabilirsiniz.

Z - Zinde kalmak gebelik boyunca önemlidir. gebelik sırasında fizik aktivite bebeğiniz için ve sizin zinde kalmanız için çok faydalıdır. Gebeliğe bağlı yorgunluk yakınmalarınızı azalttığı gibi doğum sonrası iyileşmenize de yardımcı olur. Sırt ve karın kaslarına yönelik gevşeme hareketleri, kas kramplarını önlediği gibi, postür değişikliğini kompanse etmenize yardımcı olacaktır. Yürüyüş, yüzme, bisiklet çevirme gebelikte güvenli egzersizlerdir. Fakat herhangi bir egzersize başlamadan önce bunu doktorunuzla tartışmalı ve bu konunun uzman kişileriyle veya eğitimiyle yapmalısınız