|
|
#1
1 December 2008, 18:43
|
|||
|
|||
Hekimlerin Sosyal Güvenliği-Hukuk
Bu anlaşmalar el-Ahlâf, el-Erâkım ve el-Berâcim gibi daha değişik isimler altında yapılmıştır. Ayrıca aralarında anlaşma yapan kabilelere “el-Ahrabân” denirdi. Örneğin Necid'li olan ‘Abs kabilesi Zübyân kabilesinin ahrabânı, yani bir birlerinin müttefikleri idiler.
Zaman zaman bütün kabile başkanlarının katıldığı toplantılar yapılırdı. Nedve denilen bu toplantıyı ilk düzenleyen Kureyş kabilesinin başkanı Kusayy olmuştur. Genellikle akşamları yapılan bu toplantılarda kabileler arası meseleler konuşulur, görüşülür, tartışılır ve bütün kararlar burada alınırdı. Alınan karara her kabile ve her fert uymak zorundaydı. Kabileler arası mücadele ve yarışma veya farklı olma gayreti inanç alanında da kendinî göstermiştir. Şöyle ki, her kabilenin bir putu vardı. Örneğin Kureyş ve Kinâne kabilelerinin taptıkları puta el¬-‘Uzzâ, Hımyer kabilesinin taptığı puta Nesr, Kelb kabilesinin putuna Vedd, genelde bütün puta tapan Arapların saygı gösterdiği Huzeyl kabilesinin taptığı puta Menât, Sakîf kabilesinin taptığı puta ise Lât denirdi. Her kabile kendi putunun huzurunda yapacağı ayinler yanında, bunlar için yapa¬cakları hizmetleri ek***siz olarak yerine getirirdi. Ayrıca Kâbe’yi tavafa gelen hacıların ihtiyaçlarını giderme konusunda her kabilenin belirli bir görevi vardı. Bu görevler, çok önemli ve bir onur vesilesi sayıldığından daha çok ileri gelen büyük kabileler tarafından yürütülmüştür. ***aye (hacıların su ihtiyacını karşılama), Hicâbe (Kâbenin anahtarlarını koruma ve gerektiğinde Kâbe’yi açıp kapama), Rifâde (hacıların yiyecek ihtiyacını karşılama), Livâ (savaşlarda kabilenin sancağını taşıma), Sidâne (Kâbe’nin temizlik vs. işlerini yürütme), Meşveret (önemli işlerin görüşülüp karar bağlanacağı toplantıları düzenleme), Sifâre (anlaşmalarda vs. aracılık etme), Eysâr (fal oklarının çekilmesi ile ilgili işleri düzenleme), ‘Ukab (kabileye ait sancağı koruma) vs. gibi isimler altında oluşan bu görevler kabileler arasında paylaşılmış ve her bir kabile kendi görevini ek***siz yerine getirmeye çalışmıştır. Kabileler arası büyük mücadelelerin verildiği bu görevlerin büyük bir kısmı islâmî dönemde de devam etmiştir. Örneğin kabile sancaktarlığı olan ‘Ukab, Kureyş kabilesine aitti. Kureyş kabile¬si bu kabilelerin en büyüğü ve en saygın olduğundan, diğer kabileler kendilerine ait olan görevleri yerine getirecekleri zaman Kureyş kabilesinin görüşünü de alırlardı. Buraya kadar görüldüğü gibi Câhiliye döneminde Arap yarımadasında yaşamış olan kabileler, bir sosyal birim olarak kendi kabuğuna çekilmiş, liderlerinin idaresi altında katı kurallarla bireyini kendine bağlamaya çalışmıştır. Göçebe olarak yaşayanlarda olduğu gibi yerleşik hayat sürdüren kabilelerde de aynı özellikler görülmektedir. Kıskanç liderlerin baskısı altında varlığını sürdürmeye çalışan bu kabileler, sosyal, siyasî, iktisadî ve ticarî münasebetlerle diğer kabilelerle olan ilişkilerini büyük bir titizlikle sürdürmeye çalışmışlardır. Kabilelerini korumak maksadıyla yaptıkları savaşlar kadar, sonuçta yaptıkları anlaşmalar da bir hayli önem arz etmiştir. Kabile küçük bir siyasî birlik olarak algılandığından, başkan dahil bütün fertler kendilerini buna göre davranmak zorunda hissetmişlerdir. Kabileler arası ilişkilerin artması, dilde sosyal, siyasî ve ticarî alanla ilgili olarak yeni ıstılahların doğmasına neden olmuş, dolayısıyla kültürel ve edebî zenginliğin artmasını sağlanmıştır. Bütün bunlar edebî alana fazlaca yansıdığından önem arz etmektedir. 
|
Normal
