HUKUK ALANINDA YAPILAN DEVRİMLER

Bireylerin yaşam ilişkilerinde uymak zorunda oldukları kurallara hukuk denir. Hukuk kurallarını devlet koyduğuna göre, o zaman hukuk, insanların birbirleriyle ve devletle olan ilişkilerini düzenleyen kurallar haline gelmektedir.
Hukukta devrim yapılmasının nedenleri:
• Hukuk kurallarının dine değil, akla ve bilime dayandırılması gereği
• Ekonomi, ceza, ticaret hukukunda eksiklikler olması
• Devletin vatandaşlarına aynı hukuku uygulamak zorunda olması
• Osmanlı Hukuk sisteminin çağdaş kavramlara yer vermemesi
• Devletin demokratik çağdaş ve laik yapısını koruyacak hukuk kurallarının getirilmesinin zorunlu olması
• Osmanlı Devleti’ndeki eski-yeni hukuk sistemi ikiliğine son verilmek istenmesi
Eski hukuk devletinin sorunlarının giderilebilmesi için hukukun akla ve bilime dayandırılması gerekiyordu. Bunun için bir yandan devlet laikleştirilecek, bir yandan da hukuk kuralları akla uydurulacaktı.
a) 1924 Anayasası
Özellikleri:
• Türkiye Devletinin Cumhuriyet’le yönetildiği maddesi vardır.
• Türkiye Cumhuriyeti’nin dininin İslam, dilinin Türkçe olduğu maddesi vardır.
• Egemenlik 1921 Anayasası’nda olduğu gibi ulusa verilmiştir.
• Güçler birliği ilkesinin bulunmasına rağmen bu ilke yumuşatılmıştır.
• Tüm gereksinimlere yanıt verdiği için Kanuni Esasi’yi kesinlikle reddetmiştir.
b) Şeriyye Mahkemelerinin kapatılıp, bağımsız mahkemelerin kurulması (1924 Anayasasıyla kurulmuştur.)
c) Hukuk mektebi’nin açılması
d) Türk Medeni Kanunu’nun kabul edilmesi (17 Şubat 1926)
Hukuk düzeninin temeli olan medeni hukukta, kişilerin hak ve borçları, ailenin kuruluşu, işleyişi, sona ermesi, miras sorunları gibi konulara açıklık getirilir. Yeni Türkiye Cumhuriyeti’nde hukukun yenileştirilmesi söz konusu olduğunda ilk değerlendirilmesi gereken medeni hukuktu.

Osmanlı Devleti devrinde Mecelle denilen bir medeni kanun hazırlanmıştır. Sadece Hanefilere yönelik olan bu kanun, eşyalarla insanlar arasındaki ilişkiyi düzenliyordu.
Türk Medeni Kanunu’nun amacı
• Devleti ve hukuk düzenini laikleştirmek
• Aile ve toplum içindeki kadına insanca bir yer sağlamak
• Demokratik bir toplum yapısını oluşturmak

Bu gereksinim ve amaçlar doğrultusunda Türk Medeni Kanunu kabul edilmiştir. En son hazırlandığı için eksiksiz bir medeni kanunu olan İsviçre Kanunu’ndan yararlanılanarak hazırlanan Türk Medeni Kanunu’yla getirilen başlıca esaslar şunlardır:
• Kadınla erkek arasında toplumsal ve ekonomik alanda tam bir eşitlik sağlanmıştır
• Kadın her mesleğe girebilir
• Aile hayatında eşler arasında ayrım yapılmamıştır
• Kadına da boşanma hakkı verilmiştir
• Aile toplumun temeli sayılmış, çocukların iyi yetişmeleri için ana-babaya yükümlülükler konulmuştur.
• Evlenme işlemi devlet denetiminde tutulmuştur
• Mirasta kadın – erkek ayrımı ortadan kaldırılmıştır.
• Kişilerin mallarla ve birbirleriyle olan çelişkilerine son verilmiştir.

Önemi: Demokratik ve Laik bir hukuk sisteminin yaratılmasında en önemli devrim gerçekleştirilmiştir
Türk Medeni Kanunu’ndan sonra Ceza ve ticaret kanunları da yürürlüğe konulmuştur.
e) 1928 Anayasa değişikliği :Bu anayasa değişikliğinde, Türkiye Cumhuriyeti’nin dini İslamiyet’tir maddesi anayasadan çıkarılmıştır.
Yorum: Bu anayasa değişikliğiyle laik devlet aşamasına geçilmiştir.
1937 Anayasa değişikliği: Bu anayasa değişikliğiyle birlikte diğer Atatürk ilkeleri de anayasaya girmiştir