|
|
#1
10 December 2008, 21:31
|
|||
|
|||
Uslararasi Tİcaret Teorİsİ
USLARARASI TİCARET TEORİSİ:
A-KARŞILAŞTIRMALI ÜSTÜNLÜK TEORİSİ: Uluslararası iktisat’ın kapsamı ulus.ticaret akımları ve ulus.mali akımlar olmak üzere iki’ye ayrılır.Birincisi mal ve hizmetler ikincisi ise fon ve ödeme akımlarını oluşturur. Mal akımları uluslararası ekonomide daima en ağırlıklı yeri almıştır. Uluslararası Ticaret ;1,Uluslararası Ticaret teorisi ve 2.Uluslararası ticaret politikası olmak üzere iki an başlıkta incelenir. 1.Uluslarası Ticaret Teorisi: Ulus.Ticaret teorisinin başlıca amacı ülkeler arasındaki mal ve hizmet alım satımlarının nedenlerini açıklamaktır.Ulus. ticaret teorisi üç ana soruyu cevaplamak zorundadır. • Ülkeler neden dış ticaret yapar,dış ticaretin kapalı eko.sağladığı yararlar nelerdir. • Bir ülke dış ticaretin bileşenlerini nasıl açıklar.Yani ülkelerin hangi malları ihrac hangi malları ithal edeceği nasıl belirlenir. • Bir ülkenin ihrac fiyatları ile ithal mal fiyatları oranı nedir.Yani dış ticarette nispi fiyatlar nedir a-Uluslarası Ticaret Teorisi Analizlerindeki Standart Varsayımlar: • İki ülkeli ve iki mallı analiz modeliünyada yanlız iki ülke ve iki mal vardır. • Uluslararası ticarette para kullanılmaz .Malın malla değişimi şeklinde ticaret yapılır.Malın fiyatı diğer malın cinsinden belirlenir. • Hükümetlere yer verilmez.Gümrük tarifeleri ,kotalar,dış ticaretteki kısıtlamalar yoktur. • Taşıma giderlerinin sıfır olduğu varsayılır.Ekonomi tam çalışma durumundadır. b-Emek –değer teorisi: Malın maliyeti onun üretimi için harcanan emek miktarı ile ölçülür.Emek homojen bir üretim faktörü olarak kabul edilmiştir. 2.Mutlak Üstünlük Teorisi (Adam Smith): Bir ülke karşı ülkeye göre hangi malları daha düşük maliyetle üretiyorsa o malların üretiminde uzmanlaşmalı ve bunları ihraç ederek pahalıya üretebildiğini diğer ülkeden ithal etmelidir.yni ülke emek verimliliği yüksek olan malda uzmanlaşmalı düşük olan malıda ithal etmelidir.Böylece iki ülkeninde refah düzeyi artar. 3.Karşılaştırmalı Üstünlük Teorisi (ricardo): Ricardoya göre Ulus. Ticarette önemli olan bazı malları daha ucuza üretmiş olması (mutlak üstünlüğü olması) değil, tersine malın üretimin ki üstünlük derecesidir.Başka bir değişle uluslararası ticaretin temeli mutlak değil,karşılaştırmalı üstünlük oluşturur. Eğer ülke bazı malların üretiminde daha verimli ise ,maliyeti daha düşük ise bu mallarda uzmanlaşmalı boşu boşuna kaynaklarını israf etmemelidir.Bunun için en iyi politika, karşılaştırmalı olarak en üstün olduğu alanlarda üretim yaparak uzmanlaşmalı ve bu malları ihrac etmeli,pahalıya ürettiği daha cok kaybak kullanarak üretitği diğer malı ithal etmelidir. Böylece ülkeler kıt kaynaklarını en ekonomik şekilde kullanarak ekonomik refah düzeylerini max yapacaklardır. Karşılaştırmalı üstünlük teorisine göre karlı dış tişcaret için zorunlu koşul ülkelerdeki yurt içi fiyatlarının farklı olmasıdır.Dış ticaretten tarafların sağlayacağı yararın ölçüsü uluslararası fiyat oranlarıdır. Örn/:Bir işgünü ile üretilen mal miktarları:İngiltere şaraptan 40litre,kumaştan 80metre; türkiye şaraptan 20 litre kumaştan 10 metre üretmektedir İngiltere her iki malda da mutlak üstünlüğe sahiptir.Mutlak üstünlük teorisine göre ingiltere iki malıda daha ucuza mal ettiği için dış ticaret yapılmamalıdır.Oysa Karşılaştırılmalı üstünlük teorisine göre bu durumda ticaret yapabilir ve ülkeler refah düzeylerini daha da arttırabilir. İngiltere kumaş üretiminde 8 kat şarap üretiminde 4 kat daha üstündür.Kumaş üretiminmde daha üstün olduğu için kumaşı ihrac şarbıda ithal etmelidir.Başka bir değişle ingiltere kumaş üretiminde göreceli bir şekilde üstündür. Karşılaştırmalı Üstünlükler teorisinin Eksiklikleri (ricardo): a-Ricardo Modeli emek değer teorisine dayanır: Modelde m<liyet oluşturan tek etmen emektir.Sermaye, doğal kaynaklar,girişimcilik faktörleri dikkate alınmamış buda kaynakların etkin kullanımını önlemiştir. Ayrıca emeğide tek bir tür olarak algılamıştır.Ancak gerçek hayatta emeğinde ; eğitim düzeyi deneyimliği gibi çok fazla farklılıkları vardır b-Ülkeler arasındaki işgücü verimindeki farklılığın nedenlerinide açıklamamıştır c-Ricardoya göre,işgücü ülke içinde tam hareketli ,ülkeler arasında ise tam hareketsizdir:Gerçekte ise ne işçilerin ülke hareketliliği tam ne de ülke dışı hareketliliği sıfırdır. d-Ricardonun teorisi arz teorisidir:Fiyat talep ve arz ile birlikte belirlenir. e-Ricardo modeli sabit maliyetlere ve tam uzmanlaşmaya dayanır:Modelde sadece sbt. Maliyetler göz önüne alınmıştır.Böylece ithalata rakip malların üretimini sıfır almıştır.Ancak sıfır değildir. f-ricardo modeli statik bir modeldir:Bumodelde zaman ve değişme faktörlerinin yeri yoktur. g-Üretimin aşamalara ayrılması: Karşılaştırmalı Üstünlüklerin Geçerlilik Alanları: a-Yurt İçi talep ve üretim arasındaki farklılıklar:Yerli üretim açığı bulunan ülkeler, iç taleplerini karşılamak için üretim fazlası bulunan ülkelerden ithalat yapmalıdır.Yerli üretim sorunu olan özellikle tarım ürünleri ve madenler için söz konusudur.Bazen de asıl sorun ,ülkedeki ilgili sanayinin kurulmamış olmasıdır. b-Mal nitekilerindeki farklılıklar:Ülkelerde üretilen çeşitli malların,görünüşü kullanılışı ve yapılışı bakımından farklılıklar vardır.Örneğin Japonların suziki otomobili ile Fransızların Renault otomobilleri arasında fazla bir fiyat farkı yoktur.İnsanlar bunlardan zevklerine uygun olanını satın alırlar.Dolayısıyla fiyat farkı önemli değildir.Arlarındaki kalite farklılıkları bulunan mllar üzerindeki ticareti karşılaştırmalı üstünlük teorisiyle açıklamak mümkün değildir. c-Fiyat farklılıkları:Çeşitli ülkelerde üretilen mallar arasında önemli bir kalite farkı yoktur.Bu gibi homojen(türdeş) malların hangisinin satın alınacağını belirleyen temel faktör fiyatıdır. FIRSAT MALİYETİ Klasik teoriye (karşılaştırmalı üstünlükler teorisi)yöneltilen eleştirilerden birisi bu teorinin emek-değer teorisine dayanması ve emeğin homojen bir üretim faktörü olarak kabul edilmesiydi.Gerçekte ise maliyet, emekten başka sermaye doğal kaynaklar ve girişimcilik faktörlerine de bağlıdır. Daha sonra gelen neo-klasikler emek maliyeti yerine tüm faktörleri kapsayan fırsat maliyeti teorisini ortaya koymuşlardır. Bir malın fırsat maliyeti; o malın üretimini bir birim arttırmak için gereken kaynakları serbest bırakmak üzere , başka bir malın üretiminden vazgeçilmesi gereken miktara eşittir. Örneğin Türkiye de çelik:10TL, buğday:1TL; ABD çelik 1& buğday 1& üretilmektedir.Fiyatlar farklı para birimlerinden olduğu için bunları karşılaştıramayız.Ama aynı ülke içersinde bir malın fiyatını temel alıp öteki malların fiyatlarını o mal cinsinden ifade edebiliriz.Bu tür fiyatlara nispi(reel)fiyatlar diyorduk.İkinci ülkede de aynı işlemi yaparsak ,iki ülkedeki fiyatları karşılaştırabiliriz. Yani Türkiye de bir birim çelik :10 birim buğday..ABD de bir birim çelik:bir birim buğday eşit.Böylece ülkeler arasındaki verimliliği veya tersi olan maliyetleri karşılaştırmalı olarak göstermiş oluyoruz.Demek ki Türkiye buğdayda ABD ise çelikte karşılaştırmalı olarak üstündür.Bu mallarda uzmanlaşmaya gitmelidirler. Uzmanlaşarak verimliliği artar ,dış pazarlar genişler, teknoloji,bilgi ve deneyim artar.Dünya refah düzeyi ve kendi refah düzeyi artar. ÜRETİM –MALİYET İLİŞKİLERİ 3 tür maliyet vardır.Sabit,artan ve azalan maliyetler… a-Sabit Maliyetler:Üretimin değişmesine karşın maliyetlerin sabit kalmasıdır.Yani bir endüstriden başka bir endüstriye aktarılan kaynakların her iki kesimde de aynı derecede verimli olmasıdır.Bu da ya üretim faktörlerinin birbiri yerine tam olarak ikame etmesiyle ya da faktörün her biriminin aynı kalitede olmasıyla gerçekleşebilir. Sbt. Maliyetler sonucu üretimde tam uzmanlaşmaya gidilir. b-Artan Maliyet:Kaynaklar bir kesimden diğerine aktarıldıkça ,her yeni kaynak bir öncekinden daha az katkı sağlıyorsa üretimde artan maliyet koşulları(çoğalan fırsat maliyeti) vardır.Artan maliyetler ya üretim faktörlerinin homojen olmamasından ya da üretim faktörlerinin tüm mallar üzerinde aynı yoğunlukta kullanılmamasından dolayı oluşur.Azalan maliyetlerin sonucu eksik uzmanlaşmadır. c-Azalan maliyetler:Aktarılan her kaynağın üretimde sağladığı artış bir öncekinden daha fazladır.Verimlilikteki bu artış iktisatta içsel ve dışsal tasarruflarla (ölçek ekonomisi) açıklanır.İçsel tasarruflar üretim hacmindeki artıl dolayısıyla firma içinden kaynaklanan olumlu gelişmelerdir. Dışsal tasarruflar ise bir ekonominin sırf kendi içersinde değil ,aynı zamanda onun bağlı bulunduğu endüstrinin bir bütün olarak genişlemesinden dolayı ortaya çıkar. Dönüşüm eğrileri:Bir ülkenin ,veri teknoloji ve tam çalışma koşulları altında sınırlı kaynaklarıyla üretebileceği mal bileşenlerini gösteren eğriye dönüşüm eğrisi(üretim olanakları eğrisi) denir SABİT MALİYETLER VE DIŞ TİCARET 
|
Normal
