#1
|
|||
|
|||
Anonİm Şİrketlerde KuruluŞ İŞlemlerİ
ANONİM ŞİRKETLERDE KURULUŞ İŞLEMLERİ
Türk Ticaret kanununun 269. Maddesindeanonimşirketin tanımı yapılmıştır. Buna göre anonim şirket "Bir unvana sahip esas sermayesi muayyen ve paylara bölünmüş olan ve borçlarından dolayı yalnız malvarlığı ile, ortaklarının sorumluluğu, taahhüt etmiş oldukları sermaye payı ile sınırlı bulunan" şirkettir. T.T.K m. 271'de; kanunen yasak olmayan her türlü iktisadi ve ticari gayanin gerçekleştirilmesi için anonim şirket kurulabileceği; T.T.K m. 277'de ise; şirkette pay sahibi en az beş kurucu ortağın bulunması koşulu öngörülmüştür. Bu yasal tanıma göre anonim şirketin öğeleri: 1.iktisadi ve ticari maksat: Kollektif ve komandit şirketler, bir ticari işletmeyi işletmek amacıyla kurulabilecekleri halde, anonim şirketler kanunen yasak edilmeyen her türlü iktisadi ve ticari konuların gerçekleşmesi amacıyla kurulabilirler. (T.T.K m 271). Ana sözleşmede, şirket konusunun açıkça gösterilmesi zorunludur. 2.ticaret unvanı: Bütün ticarety şirketlerinde olduğu gibi, anonim şirketlerde, tüzelkişinin tacir olmasının bir sonucu olarak, bir ticaret unvanı altında kurulmak ve bu ticaret unvanını ticaret sicilinde tescil ettirmek zorundadır. Anonim şirket, sermaye şirketi olduğundan, ticaret unvanı "konu ticaret unvanı"dır. Unvanın çekirdek kısmında, işletme konusunun belirtilmesi ve şirketin nev'ini gösteren "anonim şirket" ibarelerinin açık veya kısaltılmış "A.Ş." olarak yazılması gerekir. İşletme konusuna ilave olarak, gerçek bir kişinin adı ve soyadı ticaret unvanında yer almış ise, bu taktirde, şahıs şirketlerinin ticaret unvanından ayırt edilmek için "anonim şirket" ibaresinin kısaltılmadan yazılması gerekmektedir (T.T.K m. 45). Ticaret unvanı, sadece tescil edildiği sicil dairesinde değil, Türkiye çapında kullanmak hakkı sağladığından , Türkiye'nin başka bir ticaret siciline daha önce kayıt edilmiş aynı ticaret unvanından ayırdedici birtakım eklerin kullanılması zorunludur (T.T.K. m. 47/2). Ortaklarca istenirse, yanıltıcı nitelikte olmamak kaydıyla, ihtiyari ekler de kullanılabilir. "Türk", "Türkiye", "milli", "cumhuriyet" kelimeleri, ancak Bakanlar Kurulunun izni ile ek olarak kullanılabilir (T.T.K:m. 48/3). 3.Ortak Sayısı: Anonim şirket, şirkette pay sahibi olan en az beş kurucu ortakla kurulabilir (T.T.K m. 227). Bu zorunlu koşul, şirketin kuruluşundan sona ermesine kadar geçerlidir. Ortak sayısının beşin altına düşmesi, anonim şirketi sona erdiren, kanuni bir sebeptir (T.T.K: m. 434/4). 4.Sermaye: T.T.K. m. 269'a göre , anonim şirket bir sermaye şirketi olup sözleşmesinde ortaklar tarafından konulması taahhüt edilen sermayenin bütünü, esas sermayeyi oluşturur. Esas sermayeyi, anonim şirketin malvarlığı ile karıştırmamak gerekir. Çünkü malvarlığı, şirketin tüzel kişiliği sıfatıyla sahip olduğu hak, alacak ve borçların toplamını ifade etmektedir. Essas sermaye muayyendir, sözleşmede gösterilen miktardır. Malvarlığı ise daima değişebilir. Anonim şirketlerde esas sermaye muayyen ve paylara bölünmüştür. Anonim şirket en az 500.000 TL'lık sermaye ile kurulabilir ve her bir pay karşılığında çıkarılacak pay senetlerinin itibari değeri birbirine eşit ve en az 500 TL olabilir. İtibari değerinden aşağı bir bedelle pay senedi çıkarılamaz ise de, esas sözleşmede hüküm bulunması veya genel kurulca karar verilmesi halinde itibari değerinden yüksek bedelle pay senedi çıkarılması mümkündür (T.T.K m. 286). Anonim şirketin kuruluşu sırasında, esas sermayeyi karşılayan payların, tamamen taahhüt edilmiş nakdi sermayenin dörtte birinin ödenmiş, aynı sermaye paylarının, T.T.K m. 143 hükmüne göre bilirkişilerce takdir edilmiş değerlerinin ana sözleşmede; tedrici kuruluşta ayrıca izahnamede belirtilmiş olması gerekmektedir (T.T.K m. 285). Nakdi değeri olan ve devredilebilen kıymetler sermaye payı olarak konulabilir. Bu bakımdan şahsi emek, ticari itibar, anonim şirkete sermaye olarak konulamaz. 5. Sorumluluk: Anonim şirketin borçlarından dolayı, birinci derecedeki şirket kendi malvarlığı ile; ortakları ise ikinci derecede ve taahhüt ettikleri sermaye payları ile sınırlı olarak sınırlı olarak sorumludurlar (T.T.K. m. 269). Bu sorumluluk şirket için ticaret siciline tescilden, yani tüzel kişiliğin kazanılmasından sonra yapılan işlemler için sözkonusudur. Tescilden önce, şirket adına yapılan işlemlerden, bu işlemleri yapanlar, şahsen ve müteselsilen sorumludurlar. Ancak, bu işlemlerin ileride kurulacak anonim şirketi adına yapıldığı açıkça bildirilmiş ise -şirketin ticaret siciline kaydından sonra üç aylık süre içinde bunların şirketçe kabul edilmesi durumunda - yalnız şirkete ait olur. (T.T. K. M: 301/2). KURULUŞ Kurucular: Hukuksal anlamda kuruluş, anonim şirket ana sözleşmesinin yazılı olarak hazırlanıp kurucular tarafından imzalanması ve imzaların noter tarafından tasdiki ile başlar., ticaret siciline tescil ile sona erer. Şirket tescil ile tüzel kişilik kazanır. Türk Ticaret Kanununun 277. Maddesinde "Bir anonim şirketin kurulması için, şirkette pay sahibi en az beş kurucunun bulunması" şart koşulmuştur. Beş kişiden az şahıs, anonim şirket kuramayacağı gibi, kurucuların aynı zamanda pay sahibi olmaları da şarttır. Türk Ticaret Kanunu'nun 278'inci maddesine göre; esas sözleşmeyi tanzim ve imza eden ve muayyen parayı veya paradan başka bir şeyi sermaye olarak koymayı sözleşmede taahhüt eden pay sahipleri "kurucu" sayılırlar. Kuruluş Şekilleri: Anonim şirketler ani ve tedrici olmak üzere iki şekilde kuruluşlar: Ani kuruluşta, sermayenin tamamının kurucu ortaklar tarafından taahhüt edilip nakdi sermayenin dörtte birinin ödenmiş olmasına karşılk, tedrici kuruluşta, sözleşme safhasında sermayenin tatamamı kurucu ortaklarca taahhüt edilmeyip yalnızca onda biri (1/10) temin edilmekte, kalanı için halka başvurulmaktadır. (Kuruluş İzni Dilekçesi) SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE ANKARA Ticari merkezi ..........................................'da olan .............. Türk lirası sermayeli ve Türk Ticaret Kanunu'nun tedrici surette kuruluş hükümleri çerçevesinde bir anonim şirket kurmayı kararlaştırmış bulunuyoruz. Sözkonusu anonim şirkete ilişkin noterden onaylı altı örnek ana sözleşme ve aşağıda belirtilen belgeler ilişikte sunulmuştur. Şirketin kuruluşuna gereken izin verilmesini saygı ile arz ederiz. Kurucu Ortaklar (Adı, Soyadı ve İmzaları) Adres..................... EKLER (Kuruluş İlanı) (..........................) ANONİM ŞİRKETİNDEN DUYURULUR (...................) Anonim Şirketinin kurulması kararlaştırılmış olup Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'ndan ..........tarih.......... sayı ile kuruluş izni alınmıştır. ...............Anonim şirketinin: 1.Şirketin Amacı .................................................. ........ .................................................. ........dır. 2.Şirketin Faaliyet Konusu .................................................. ........ .................................................. ........ .................................................. ........dır. 3.Şirketin Süresi .................................................. ........dir. 4.Şirketin Sermayesi ...................... liradır. Beheri .............. lira nominal değerli (..................) hisseye bölünmüştür. 5. Sağlanan Özel Menfaatler : Kurucu ortaklar lehine çıkarılacak yeni hisse senetleri almada öncelik hakkı veren intifa senetleri çıkarılacaktır. Çıkarılacak bu intifa senetleri kurucu ortakların sahibi oldukları hisse senetleriyle eşdeğer olup yeni çıkarılacak hisse senetlerinden her kurucu ortak ancak ilk sermayesi oranında satınalmada öncelik hakkına sahip olacaktır. Kurucu ortaklardan başka yönetim kurulu üyelerine veya diğer yönetim kurulu üyelerine veya diğer kimselere özel yararlar sağlanmıştır. 6.Ayın Karşılığı sermaye: Sermaye olarak ayın konmadığı gibi mevcut bir işletme veya bazı ayınlar dahi devir alınmamıştır. 7. Kuruluş Genel Kurulu: Eesas sermayenin tamamına iştirak taahhüt edildikten ve payların muayyen bedelleri ödendikten sonra kurucular, 10 gün içinde T.T.K. hükümleri gereğince kuruluş genel kurulunu toplantıya çağırır. Kuruluş genel kurulu nakdi sermayenin en az yarısını temsil eden pay sahipleri toplanmadan görüşme yapamaz. Kuruluş genel kurulu şirketin ....................'da ...................'daki merkezinde toplanır. ...../...../19.... KURUCU ORTAKLAR İştirak Taahhütnamesi Örneği: Tedrici surette kuruluşu kararlaştırıp Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'ndan kuruluş izni alan ve esas sermayesi ................ lira nominal değerde ............... hisseye ayrılan .................. liradan ibaret ............... Anonim Şirketin sermayesine ................. lira tutarında ................... adet hisse almak suretiyle katılıyorum. Söz konusu pay bedellerinden ............... TL'sını nakit olarak ödeyeceğimi taahhütederim. Ancak şirket .............. tarihine kadar kurulmadığı taktirde işbu taahhüdümün geçersiz sayılacağını, ana sözleşmeyi (ya da izahnameyi ) okuduğumu, içeriğini tümüyle ve aynen kabul ettiğimi beyan ederim. ....../...../19..... (imza) Taahhüt edenin Adı Soyadı :......................... Adresi :........................ Şirket Kuruluşu İçin Ticaret Mahkemesine Başvuru Dilekçesi (..........) ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ SAYIN BAŞKANLIĞINA .................. Dilekçeyi Verenler (Davacılar): Kuruluş durumundaki .............. Anonim Şirketin kurucuları; ....................adresinde mukim ........... uyruklu ............................ ....................adresinde mukim ........... uyruklu ............................ ....................adresinde mukim ........... uyruklu ............................ ....................adresinde mukim ........... uyruklu ............................ ....................adresinde mukim ........... uyruklu ............................ Vekilleri : Av ................... Adresi : ........................ İstemin Konusu: .......... Anonim Şirketinin tedrici surette kurulmasının onaylanması dileğidir. AÇIKLAMALAR: 1. Yukarıda ve ekli vekaletnamede ad ve soyadları yazılı kurucular tarafından T.T.K.' nun tedrici kuruluş hükümlerine göre ............. Anonim Şirketi unvanlı bir şirket kurulması için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'ndan gerekli izin alınmıştır. 2.T.T.K.'nun 290. Meddesine göre ............... tarihinde toplanan Kuruluş Genel Kurulu yasal işlemlerin tamamlandığını, payların kanunen ödenmesi gereken miktarlarının ödendiğini tespit etmiştir. KANITLAR: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca onaylı ana sözleşme, payların kanunen ve sözleşme hükümleri gereğince ödenmesi gereken miktarlarına ait banka dekontu, kuruluş genel kurulunun ....... tarihli tutanağı ve diğer deliller. Hukuksal Nedenler: T.T.K.'nun 299'uncu maddesi ve diğer ilgili mevzuat. Sonuç ve İstem: ................. Anonim Şirketinin Ticaret Sicil Memurluğuna kaydı için gerekli tasdikin yapılmasını vekaleten aez ve talep ederiz. ....../...../19.... Av. ................ (imza) |