#1
|
|||
|
|||
Menopoza Hazırlıklı Girin
Kadın yaşamının en önemli dönemeçlerinden birisi olan menopoza, bu süreç öncesi hazırlanarak sağlıklı geçirmek mümkün. Peki menopoz kadın vücudunda ne gibi değişikliklere yol açar? Belirtileri nelerdir? Menopozun etkileri nasıl azaltırıl? Anadolu Sağlık Merkezi’nden Kadın Sağlığı Uzmanı Dr. Meltem Çam, menopoz ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı. - Menopoz kadın vücudunda ne gibi değişikliklere yol açıyor? Menopoz kadının üretkenliğinin bittiğinin işaretidir. Vücutta yavaş yavaş östrojen ve progesteron denen hormonların üretimi durur. Adetler seyrekleşir, düzensizleşir, 3 ila 5 yıl sonra da tamamen durur. Kadının sıcak basmaları, ruhsal durum değişiklikleri, eklem ağrıları ve vajinal kuruluğu olur. Artık östrojenin koruyucu etkisi olmadığı için kadın, kalp hastalıkları, kemik erimesi (osteoporoz) ve diğer sağlık problemleri ile karşı karşıya kalır. Ortalama olarak menopoz 50 (45-55) yaş civarında olur. Aynı ergenlikte adetlerin başlaması gibi menopozun zamanı da kadınlar arasında farklılıklar gösterir. - Menopozun en sık belirtileri neler? Her kadının menopozu yaşayışı birbirinden farklıdır. Menopoza ait şikayetler bazı kadınlarda çok bazılarında ise az olabilir. Menopozun ilk görülen şikayetleri, ruhsal dalgalanmalar, panik ataklar, uyku bozuklukları, depresyon, anksiyete (huzursuzluk), sıcak veya soğuğa duyarlılıkta değişimler, eklem ve kas ağrıları, allerjiler ve baş ağrılarıdır. Östrojendeki azalma devam ettikçe bu şikayetlere gece terlemeleri, halsizlik, vajende kuruluk, cinsel istek veya cevapta farklılıklar, unutkanlık, sıcak basmaları ve kiloda farklılaşmalar eklenir. - Menopoz yaşlanmanın doğal bir süreci ise neden doktorlar hormon tedavisi öneriyor? Menopoz hastalık olmamakla birlikte menopoza bağlı şikayetler kadının hayatını çekilmez hale getirebilir. Vücutta tükenen östrojenlerin dışarıdan ilaç olarak takviye edilmesi bu şikayetleri azaltıp ortadan kaldırabilir. Bu tedavi için kullanılan sentetik veya hayvansal östrojenler başta sıcak basmaları, ruhsal dalgalanmalar ve vajinal kuruluk olmak üzere menopoz şikayetlerini belirgin olarak azaltırlar. Östrojen tek başına verilince rahim kanseri riskini arttırdığı için rahmi olan hastalara progesteron hormonu ile birlikte verilir. Menopoz için östrojen ve progesteron içeren bu ilaç tedavilerine hormon replasman (yerine koyma) tedavisi denir. - Hormon replasman tedavisini kesin kullanmaması geren hastalar kimlerdir? Halen meme kanseri olan veya artmış riski olan hastalar hormon replasman tedavisi için uygun değildirler. Nedeni açıklanmamış rahim kanaması olan, karaciğer, safra kesesi hastalıkları, pankreatit, rahim myomları ve memede fibrokistik hastalığı olan hastalarda da bu tedaviden kaçınılmalıdır. - Hormon tedavisi almak istemeyen veya kullanmaması gereken kadınlarda doğal takviyeler kullanılabilir mi? Fitoöstrojen dediğimiz doğal, bitkisel östrojenlere olan eğilim gittikçe yaygınlaşmaktadır. Bitkisel östrojenlerin özellikleri , molekül yapılarının vücutta bulunan östrojen molekülüne çok benzemesidir. Bu benzerlik insan vücudunun bu molekülü kendi östrojen molekülü olarak algılamasını sağlamaktadır. Bu da östrojen yetersizliğinde ortaya çıkan belirtilerin azalmasını sağlayabilir. Doğal fitoöstrojenlerin içerisinde en önde gelenleri isoflavanlardır. İsoflavanlar kimyasal olarak östrojenlere benzer özellikler gösterirler, ancak daha hafif etkilidirler.En önemli fitoöstrojen kaynaklarından birisi soyadır. Son yıllarda gözde olan bir diğer üründe black cohosh isimli bitki extresidir. Yılan otu olarak da adlandırılan bu bitki ekstresi hafif östrojen etkilidir. Menopoz döneminde sık sık görülen sıcak basması, ani terlemeler, sinirlilik ve düzensiz uyku gibi rahatsızlıkların etkisini azaltır. Özellikle östrojen replasman tedavisinin kontrendike olduğu durumlarda vücutta östrojen benzeri etki göstermesinden dolayı kullanılmaktadır. Almanya ve ABD de, hekimler tarafından en fazla reçetelenen bitkisel ilaçların başında gelmektedir. Menopozal şikayetlerin azalması için önerilen diğer bitkiler: Ginseng ve yeşil çay, valerian (kedi otu) ve birada bulunan hops’tur. Bu bitkisel ürünlerle doktorlar iyi sonuçlar bildirmekle birlikte daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. - Menopozda bir kadına başka neler önerilebilir? En önemli 2 faktör egzersiz ve hayat tarzını düzenlemektir. Merdivenleri kullanmak, günlük yürüyüş süresini arttırmak yapılabilecek en iyi ve en basit egzersizlerdir. Hayat tarzını düzenlemeye gelince depresyon, stres ve öfkeyle baş edebilmek için gerekirse psikolojik yardım almak ve duygusal desteğin önemi vurgulanabilir. |