|
|
#1
10 December 2008, 10:12
|
|||
|
|||
Hal Değişimi
HAL DEĞİŞİMİ <H2>
</H2> HAL DEĞİŞİMİ Bir maddenin katı, sıvı ve gaz halleri arasında geçişler yapmasına hal değiştirme denir. Erime: Bir maddenin katı halden sıvı hale geçmesine erime, erimenin meydana geldiği sıcaklığa erime sıcaklığı denir. Donma: Bir maddenin sıvı halden katı hale geçmesine donma, donmanın meydana geldiği sıcaklığa donma sıcaklığı denir. Kaynama: Bir maddenin sıvı halden gaz hale geçmesine kaynama, kaynamanın meydana geldiği sıcaklığa kaynama sıcaklığı denir. Kaynama ile buharlaşma aynı şey değildir. Buharlaşma her sıcaklıkta olurken kaynama belirli bir sıcaklıkta olur. Kaynama buharlaşmanın en yoğun olduğu andır. Yoğunlaşma: Bir maddenin gaz halden sıvı hale geçmesine yoğunlaşma, yoğunlaşmanın meydana geldiği sıcaklığa yoğunlaşma sıcaklığı denir. Süblimleşme: bir katının sıvı hale geçmeden gaz hale geçmesine süblimleşme denir. Naftalin ve tuvaletlerde kullanılan katı koku gidericiler buna örnektir. Hal değiştirme ısısı(L): 1gram maddeyi bir halden başka bir hale geçirmek için ona verilmesi veya ondan alınması gereken ısıdır. Eğer madde eriyorsa erime ısısı(Le), kaynıyorsa kaynama ısısı(Lk) adını alır. Özısı(c): BİR maddenin 1gramının sıcaklığını 1°C değiştirmek için ona verilmesi veya ondan alınması gereken ısıdır. Hal değişimi sırasında erime ve kaynama noktalarında bir süre sıcaklık değişmez alınan ısı moleküllerin arasındaki bağları çözmek için harcanır. Bu noktalarda harcanan enerji aşağıdaki gibi hesaplanır. Q = m.L Q = ısı m = kütle L = Bu harlaşma yada erime erime ısısı. Hal değişiminde yukarıda anlatılan süre dışında harcanan ısı enerjisi miktarı aşağıdaki formül ile hesaplanır. Q=m.c.DELTAt Q = ısı m = kütle c = öz ısı DELTAt= sıcaklık değişimi Hal Değiştirme İle İlgili Özellikler: 1. Hal değiştirme süresince sıcaklık sabit kalır. 2. Bir madde için ; erime sıcaklığı=donma sıcaklığı kaynama sıcaklığı=yoğunlaşma sıcaklığı erime ısısı=donma ısısı kaynama ısısı=yoğunlaşma ısısı’dır. 3. Her maddenin belirli bir basınç altında belirli bir erime noktası vardır. Erime sırasında hacmi artan maddeler de donma noktası basıncın artmasıyla artar. Erime sırasında hacmi azalan maddelerin donma noktası basıncın artmasıyla azalır, yani daha düşük sıcaklıklarda donar. Buzun üzerine basıldığında 0°C den daha düşük sıcaklıklarda da erimesi buna örnektir. 4. Her sıvının belirli bir basınç altında belirli bir kaynama noktası vardır. Basınç azaldıkça kaynama noktası düşer. Çünkü kaynama buhar basıncı ile dış ortam basıncın eşitlendiği anda başlar. Yükseklere çıkıldıkça atmosfer basıncı azaldığından kaynama noktası düşer. 5. Isı çoğaldıkça buharlaşma kolaylaşır. 6. Hava akımı buharlaşmayı kolaylaştırır. 7. Sıvı yüzeyi genişledikçe buharlaşma kolaylaşır. 8. Basınç azaldıkça buharlaşma kolaylaşır. 9. Erime, donma, kaynama, yoğunlaşma sıcaklıkları, özısı, hal değiştirme ısıları maddenin ayırt edici özelliklerindendir. ISI : Bir maddenin bütün moleküllerinin sahip olduğu çekim potansiyel enerjileri ile kinetik enerjilerinin toplamına ısı denir. Isı bir enerji türüdür, diğer enerjilere dönüşebilir. SICAKLIK : Bir maddenin moleküllerinin ortalama kinetik enerjilerinin bir ölçüsüdür. Enerji değildir. Isı ile sıcaklık arasındaki ilişki, potansiyel enerji ile yükseklik arasındaki ilişkiye benzetilebilir. Nasıl ki EP=mgh bağıntısındaki h enerji değilse; Q=mcDt bağıntısındaki sıcaklığı ifade eden Dt de enerji değildir. Isı kalorimetre kabı, sıcaklık termometre ile ölçülür. Sıcaklık birimi günülük hayatta °C, teknikte °K dir. Kaynama dış basınca bağlı olup, basınç arttıkca kaynama noktası yükselir.Açık bir kapta su 100oC de kaynar. Kapalı kapta buhar basıncı artacağından kaynama noktası yükselir. Düdüklü tencerelerde sıcaklık 100oC üzerine çıkacağı için yemekler daha kısa sürede pişer. Süs balıklarına meraklı bir öğrenci bir Japon balığı alıyor. Balığı evde kaynatılıp soğutulmuş suya koyuyor. Kısa bir süre sonra balığın can çekişmekte olduğunu görüyor. Size göre balığa ne olmuştur. Balığı kurtarmak için ne yapmalısınız? Süs balığı su içerisindeki yetersiz oksijenden dolayı can çekişmektedir. Çünkü evde suyu kaynatarak içerisinde bulunan minerallerle beraber oksijen miktarını da azaltmış olduk. Süs balığı bu su içerisin de gereksinimi olan oksijeni alamadığından dolayı can çekişmeye başladı. Balığı kurtarmak için hemen musluk suyu ile doldurulmuş başka bir kaba koymalıyız.Birazda içerisine tuz atmalıyız. MADDENİN YOĞUN FAZLARI (SIVILAR,KATILAR) ERİME,ERİME ISISI: Madde 
|
Normal
