#1
|
||||
|
||||
Hepimiz 'Gregor Samsa'yız!..
Aksi durumda, zor ve katlanılması güç bir tablo görünür önümüzde... Son bir gayretle yatakta dönüp dururken içimizdeki 'gregor' da uyanmış demektir... Franz Kafka'nın 20. yüzyılın sanayi sonrası Batı toplumunun açmazını ve bireyin içine düştüğü yabancılaşmayı anlattığı romanı Dönüşüm ya da Değişim, İstanbul Şehir Tiyatrosu tarafından Ahmet Cemal'in çevirisi ve Ümit Denizer'in uyarlamasıyla sahneleniyor. Turgut Denizer'in yönettiği oyunda, dekor ve kostüm tasarımı Gamze Kuş, müzik Uskan Çelebi, ışık tasarımı Mustafa Türkoğlu ve efekt tasarımı Ersin Aşar imzasını taşıyor... "Dönüşüm", "Benim Arkadaşım Yok" isimli çocuk oyunu ve "Her Şeyin Bir Sınırı Var" adlı gençlik oyunu ile birlikte bir üçlemenin içerisinde seyircinin beğenisine sunuluyor...
Tanımların ihtiyaçlardan hareketle yapıldığı bir dünyanın acemi karakteridir Gregor Samsa... İyi niyetli ve çalışkandır; ancak dünya öyle bir hızla dönmektedir ki, yetişmesi mümkün olmaz. Dört kişilik bir ailenin tek çalışanıdır. Kız kardeşi eğitim için, annesi mutfak için babası da harçlık için sıkıştırır Gregor'u. Pazarlamacıdır Gregor. Doğa üstü güçleri de yoktur. Haliyle, merkezkaçın üzerine bindirdiği dayanılmaz yük bir faninin kaldıramayacağı ağırlığa ulaştığında, olan olur. Bir sabah, hayatın bütün ağırlığını üzerinde hisseden Gregor, bir böcek olarak açar gözlerini. Hayatının bu evresinde, Gregor ilkinden daha acımasız bir dünya ile karşılaşır. Bu onun var olan ekonominin içerisinde 'faydasız' bir adam olarak çizilen portresinin absürd oluşundan da kaynaklanır kuşkusuz. İstanbul Şehir Tiyatrosu, oldukça yalın ve hatta boş bir sahnede, yalnızlığını ifade etsin bakımından gayet uygun bir alanda, Gregor'u ve çevresini gün yüzüne çıkarıyor. Patron ya da yüksek statülü komşular gibi çevre figürlerinin tahta bacakla var olan boyutlarından büyük gösterildiği oyunda, Gregor'u oynayan oyuncunun performansı görülmeye değer. Çalar saatin sesi kulağımızı yalarken, ne kadar 'böcek' ve ne kadar 'insan' olduğumuza değin bir düşünce molası bırakıyor, Dönüşüm... Böceğe dönüşen ve anormalleşen Gregor mudur, 'öteki'ler mi?.. Ben kendi hesabıma, böylesi bir böceği sevebileceğimi, onun acılarını ve yaşadıklarını anlayabileceğimi düşünüyorum... İçinde, derinlerde bir yerde koruma altına aldığı insan aşkına!.. O halde, "hepimiz Gregor"uz!.. Yok, yok, birçoğumuz!.. |