Zeus'un bilgelik ve us tanrıçası Metis'ten doğan kızıdır. Efsaneye göre Metis hamile kalınca, Gaia Zeus'u uyarmış ve Zeus'da Metis'i yutmuş, Athena silahlarıyla birlikte Zeus'un başından çıkmıştır. Bu nedenle Zeus'un kişileşmiş aklı olarak da kabul edilir. Zeus'un kızları arasında en çok Athena'yı sevdiği bu nedenle kalkanını ve öldürücü şimşeğini yalnız onun taşımasına izin verdiği söylenir.
İlk şiirlerde ve İlyada'da acımasız, katı yürekli duygusuz bir savaşcı olarak tanıtılır.Ancak İlyada'da Athena'nın sakin ve kendinden emin gücü, savaş tanrısı Ares'in gücünden üstün tutulur.Athena doğru haklı savaşın tanrıçasıdır. Onun için Pallas ve Minerva sıfatları sıkca kullanılmıştır. Yunanca pallo kargı sallamak, atmak kökünden gelebileceği gibi bakire anlamına gelen bir kelimeyle de bağlantılı olabilir. Athena bilgelik tanrıçası olarak Pronoia (Temkinli, ihtiyatlı) sıfatına sahipti.Bu sıfatla tasvir edildiğinde simgesi baykuştur.
Athena tasvirlerinde genellikle baştan aşağı silahlıdır. Başında miğfer, sol elinde, Medusa başına sahip kalkan, göğsünde yine Medusa başlı zırh bulunur. Klasik dönem sanatçılarının en fazla dikkatini çeken tanrıçalardan biridir. Özellikle Phidias'a atfedilen çok sayıda kabartma ve heykelinin olduğu bilinir. Athena tasvirleri oldukça çeşitlidir.Bazen silahları ve giysilerinin yanısıra sol elinde bir Nike figürü tutar. Bazı heykellerinde ise sol elinde bir mızrak vardır.

Athena ülkeyi saldırılardan koruyan bir tanrıçadır. Koruduğu kahramanlara savaşın hilelerini, siyasal beceriyi, doğru düşünüş ve görüşü öğretir. Güzel sanatları ve bilgeliği korur, kentlerin yaşamasını sağlar. Herşeyden önce de bir sanat kenti olan Atena'nın koruyucusudur. Atina Akropolis'i onun tapınımına ayrılmıştır. Başka kentlerde Athena'yı koruyucu tanrıça olarak benimsemişlerdir. Bunlar arasında Troya'da bulunur.
Athena'nın Yunan tanrıçaları arasında iyi vasıfları çoğunlukta olan bir tanrıçadır.Onun Hera'ya benzer düzenbaz ve kindar bir yönü vardır. Kendisine rakip olarak gördüğü Aphrodit ve Ares'e karşı çok acımasızdır. İlyada'da Zeus'un oynadığı rolü Odyssea'da Athena oynar. Odysseus ve ailesinin kaderi onun elindedir. Ancak burada İlyada'daki tutumunun aksine adaletin üstünlüğünü ister. Odysseus'a acır, bu yiğit adamın çabalarının boşa gitmesini önler, ona yardım eder.
Ölümlü bir kadın olan Medusa güzellikte Athena ile boy ölçüşmeye kalkışınca Athena Perseus'a emrederek kafasını kestirmiş, kalkanının üzerine takmıştır. Diğer bir olayı ise dokumacılıkta kendisiyle boy ölçüşmeye kalkışan Arakhne'yi bir örümceğe çevirerek sonsuza kadar lüzumsuz dokumalar ve örgüler yapmaya mahkum etmiştir.