Ilkin "Söz" vardi der Kitap. Bunu Platon duysa, söz mü, hangi söz diye sorardi. Çünkü eski Yunan dilinde söz kavramini vermek için üç sözcük vardi. Mythos, Epos, Logos. Mythos: Söylenen veya duyulan sözdür, masal, öykü, efsane anlamlarina gelir. Epos: Belli bir ölçüye ve düzene göre söylenen sözdür. Logos: Gerçegin insan sözüyle dile gelmesidir. Bunlarin arasindaki iliskiye göz atacak olursak; Mythos, söylenen sözün, anlatilan öykünün içerigi ise, epos da onun dogal olarak aldigi, ölçülü, süslü ve dengeli biçimidir. Epos ne kadar güzelse, mythos o kadar etkili olur., epos ile mythos un bu basarili evlenmesidir ki, ilkçagdan kalma efsanelerin ürün vere vere günümüze dek yasamasini ve mythos kavraminin çaglar ve uluslararasi bir nitelik kazanarak ölmezlige kavusmasini saglamistir. Logos ise bir yasal düzeni yansitir. Mythos ile epos arasinda uyum oldugu halde, onlarla logos arasinda ilkinden ve gün geçtikçe kesinlesen bir karsitlik basgöstermistir. Modern bir insanin kesintisiz bir sekilde kutsalliktan arinmasi, manevi hayatin içerigini bozmus, ama hayal gücünün matrislerini kiramamistir. Iyi denetlenemeyen alanlarda koskoca bir mitolojik bir yigin varligini sürdürmeye devam etmektedir. Modern insan, imge haznesini uyandirmak ve taklitçilikten kurtulmak zorundadir. Basta C.G.Yung olmak üzere psikologlar, modern dünyanin dramlarinin büyük bölümleri itibariyla, hayal gücünün artan bir kisirlasmasinin yol açtigini göstermislerdir. Mithos, bireyde, algi simgeleriyle, esyaya yansitilmis simgeler ve daha sonra da sanat temelli bazi anlatimlarla kendini ifade eder (epos). Mithosdan kendini yeniden türetmemis bir bilinç, kendi üzerine katlanip, kendinin farkinda olamaz. Bu tür bir bilinç ancak kendisine sunulanla yetinen, kendi kendinin bilincine , özbilincine varamamis bir bilinç türüdür. Bir anlamda da bilinçsizce yasamakla esdegerdir. Farkindaligi yoktur. Edilgen bir yapidadir. Oysa mythosdan kendinin üzerine katlanip, kendini yeniden üretebilen bilinç yapisi, özbilinçtir, etkin yapidadir ve bir anlamda da (logos) tur. Insan mitleri yasarken, kutsal olmayan ve kronolojik özellikteki zamanin disina çikip, nitelik açisindan farkli bir zamana, hem en eski, hem de sonsuza dek yakalanabilecek olan kutsal bir zamana açilip, kendi kendinin kökenine dönebilmelidir. Bu da ritos, bir baska deyisle ritus ile olur ki- burada ritus?u düzen anlaminda ele aldigimizda, düzenlilik anlamlilik, düzensizlik anlamsizliktir. Ritus, düzenin bir adidir, kozmos? a neden olan ilkedir. Ritus usçuluk açisindan Us? a düzen verendir. Burda körlügü kaldiran bagdir ritus. Bu da daha sonra Relatio(iliski) denen kavrama ulasacaktir. Bir baska deyisle " Mythos, Ritos ile Ozmoslasacaktir
20 November 2008, 18:26
Mythos'tan Logos'a
Normal
