Umumi Mağazalar Kanunu

[Syst3m]

BİRİNCİ KISIM: GENEL HÜKÜMLER
BİRİNCİ BÖLÜM: AMAÇ VE TANIMLAR

AMAÇ
Madde 1 - Makbuz ve rehin senedi verme karşılığında serbest gümrüklenmemiş veya tekel altında bulunan malları vedia olarak kabul etmek ve mudilerine de bu senetlerle tevdi olunan malları satabilmek veya terhin edebilmek imkanını vermek üzere faaliyette bulunan umumi mağazaların kurulma çalışma ve denetleme usul ve esaslarını düzenlemektir.
TANIMLAR
Madde 2 - Bu Kanunda geçen
"Makbuz senedi (resepise)" Umumi mağazalara tevdi edilen malların mülkiyetini temsil eden belgeyi
"Rehin senedi (varant)" Umumi mağazalara tevdi edilen malların terhinini temin eden belgeyi
"Serbest Mal" Milli mahsul ve mamullerle fiili ithali yapılmış eşyayı
"Gümrüklenmemiş mal (eşya)" Gümrük Kanunu ve mevzuatı gereğince gümrük denetimine tabi tutulmamış eşyayı ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM: KURULMA USUL VE ESASLARI KURULMA USUL VE ESASLARI
Madde 3 - Umumi mağazalar memleketin genel ekonomik şartları gözönünde bulundurularak Ticaret Bakanlığınca verilecek izinle anonim şirket şeklinde kurulur.
Bu şekilde faaliyette bulunacak şirketlerin unvanlarında umumi mağazalar teriminin bulunması zorunludur.
Umumi mağazaların şube açması da Ticaret Bakanlığının iznine bağlıdır.
Umumi mağazaların kurulabilmesi için Türk Ticaret Kanunundaki anonim şirketlerin kuruluşuyla ilgili hükümleri saklı kalmak kaydıyla;
a) Ödenmiş sermaye miktarının en az 50 000 000 (elli milyon) lira olması
b) Tüzükte belirtilecek belgelerin ibraz edilmesi de Şarttır.
Ödenmiş sermaye miktarı Bakanlar Kurulu kararıyla üç katına kadar artırılabilir.

İKİNCİ KISIM: ÇALIŞMADENETİMCEZA USUL VE ESASLARI
BİRİNCİ BÖLÜM: ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI

GÜMRÜKLENMEMİŞ VEYA TEKEL ALTINDA BULUNAN MALLARIN DURUMU
Madde 4 - Gümrüklenmemiş veya tekel altında bulunan malların umumi mağazalara kabul edilmesi Gümrük ve Tekel Bakanlığının iznine bağlıdır. Bu mallar hakkında 1615 sayılı Gümrük Kanununun antrepo ve transit rejimi uygulanır. İznin verilmesinde aranılacak şartlar tüzükte gösterilir. Bu izin ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile ilan olunur.
BAKANLIK TEMSİLCİLERİ
Madde 5 - Umum mağazaların denetim kurullarında Ticaret Bakanlığınca atanacak bir temsilci bulundurulabilir. Bu temsilciler hakkında Türk Ticaret Kanununun 275 inci maddesinin 2 nci ve 3 üncü fıkraları hükümleri uygulanır.
UMUMİ MAĞAZALARIN HAİZ OLACAĞI TEKNİK ŞARTLAR
Madde 6 - Umumi mağazaların haiz olması gereken teknik şartlar tüzükte belirtilir.
KEFALET AKÇESİ
Madde 7 - Umumi mağaza işletenler yapacakları işlerin önem ve genişliğine göre 2 000 000 (iki milyon) ila 10 000 000 (on milyon) lira arasında bir kefalet akçesi vermekle yükümlüdürler.
Bu miktar Bakanlar Kurulunca üç katına kadar artırılabilir.
Yatırılacak kefalet akçesinin miktarı Ticaret Bakanlığınca tespit olunur.
Kefalet akçesi Türk parası devlet tahvilleri milli bankalardan verilmiş teminat mektupları borsada kote edilmiş %15 (yüzde onbeş) eksiği ile nazara alınacak milli esham veya tahvilat olabilir.
Kefalet akçesinin eksilen miktarı tamamlanır.
İşletmeden vazgeçilen veya Ticaret Bakanlığınca izinleri iptal edilen umumi mağazaların bütün taahhütlerini yerine getirdikleri ispat edilmedikçe kefalet akçeleri geri verilmez.
Kefalet akçesinin miktarının tespit esasları ve muhafaza şekli tüzükte gösterilir.
ÜCRET TARİFELERİ
Madde 8 - Umumi mağaza işletenler tarafından mağaza işletmeye açılmadan önce eşyanın yükleme ve boşaltılması mağazaya alınması muhafazası ambalajlarının onarılması tartılması kıymet biçilmesi ve mağazadan çıkarılması gibi hizmetler için alınacak ücretleri gösteren tarifeler yapılır. Bu tarifeler Türkiye Ticaret Sanayi Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliğinin görüşü alınarak Ticaret Bakanlığınca onaylandıktan sonra ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile işletmeye açılacak mağazaların bulunduğu yerlerdeki en az bir gazetede ilan olunduğu tarihten itibaren yürürlüğe girer.
Tarifelerde değişiklikler yukarıdaki şekle göre yapılır ve ilan olunur. Ancak bu değişiklik ücretlerin yükseltilmesi için yapılmış olursa ilan tarihinden itibaren bir ay sonra uygulamaya konulur.
YASAK FAALİYETLER
Madde 9 - Umumi mağazalar tevdi olunan mallar üzerinde gerek kendi gerekse başkaları adına veya hesabına doğrudan veya dolaylı olarak ticaret yapamazlar malların niteliklerini değiştirecek herhangi bir işlemde bulunamazlar.
MAKBUZ VE REHİN SENEDİ DEFTERİ
Madde 10 - Umumi mağazalar noterden tasdikli biri makbuz senedi ve diğeri rehin senedi defteri olmak üzere iki defter tutmak zorundadırlar.
Bu defterlerin tutulma şekli tüzükte gösterilir.
Kanun ve tüzüğe uygun olarak tutulmayan defterler için yönetim kurulu ve görevliler hakkında Türk Ticaret Kanununun 67 nci maddesi uygulanır.

İKİNCİ BÖLÜM: DENETİM USUL VE ESASLARI
TEFTİŞ VE DENETİM

Madde 11 - Umumi mağazalar Ticaret Bakanlığının teftiş ve denetimi altındadır. Ticaret Bakanlığınca gerek görüldüğünde bu yerler ve işlemleri her zaman teftiş edilebilir ve denetlenebilir.
Gümrüklenmemiş veya tekel altında bulunan mallar üzerinde Gümrük ve Tekel Bakanlığının teftiş ve denetim hakkı saklıdır.
İZNİN İPTALİ
Madde 12 - Bu Kanuna aykırı faaliyet gösterdiği tespit edilen Umumi mağazaların Ticaret Bakanlığınca yapılacak tebligata rağmen bir ay içinde mevzuata uymadıklarının veya Kanunun 9 uncu maddesine aykırı hareket ettiklerinin belirlenmesi halinde kanunun 3 üncü maddesine istinaden verilmiş bulunan izinleri iptal edilerek keyfiyet ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesin'de ilan edilir.
İzinleri iptal edilen umumi mağazaların yönetim kurulu üyeleri ile denetçileri İptal tarihinden itibaren beş yıl geçmedikçe umumi mağazacılıkla uğraşan anonim şirketlerde ortak olamazlar ve bu konuda kurulmuş olan şirketlerin yönetim ve denetim kurullarında ve idari işlerinde görev alamazlar.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: CEZA İŞLERİ

CEZA HÜKÜMLERİ
Madde 13 - Bu Kanunun 8 inci maddesine göre düzenlenen tarifelerin dışında ücret alan veya 9 uncu maddesine aykırı harekette bulunan şirket yöneticilerine veya temsilcilerine veyahut yetkili görevlilere üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ve 25 000 (yirmiş bin) liradan 150 000 (yüzelli bin) liraya kadar adli para cezası verilir.
Bu Kanunun 12 nci maddesinin 2 nci fıkrasına aykırı harekette bulunan şirket yöneticilerine veya temsilcilerine veyahut yetkili görevlilere bir yıldan iki yıla kadar ağır hapis cezası ve 50 000 (elli bin) liradan 250 000 (ikiyüzelli bin) liraya kadar adli para cezası verilir.
Ticaret Bakanlığının izni alınmadan umumi mağaza veya şube açarak makbuz senedi veya rehin senedi tanzim eden veya izinleri iptal edilmesine rağmen faaliyete devam eden şirket yöneticilerine veya temsilcilerine veyahut yetkili görevlilere bir yıldan üç yıla kadar ağır hapis ve 100 000 (yüz bin) liradan 500 000 (beşyüz bin) liraya kadar adli para cezası verilir.
Yukarıdaki fıkralarda yazılı suçların tekerrürü halinde bu cezalar iki katına kadar artırılabilir.

ÜÇÜNCÜ KISIM: ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

SON HÜKÜMLER
Madde 14 - Bu Kanunda belirtilmeyen hususlar için 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri uygulanır.
TÜZÜK
Madde 15 - Umumi mağazaların kuruluş ve faaliyet esasları kabul edilecek malların cinsleri gümrüklenmemiş malların kabul şartları mallar üzerinde gümrük denetlemesi ve icra tarzı umumi mağazaların denetim usul ve esasları ile bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili diğer hususlar Ticaret Bakanlığı Gümrük ve Tekel Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının iştirakiyle müştereken hazırlanacak ve bir yıl içerisinde yürürlüğe konulacak bir tüzükle düzenlenir.
YÜRÜRLÜK
Madde 16 - Bu Kanun hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
YÜRÜTME
Madde 17 - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Geçici Madde 1 - Evvelce kurulmuş bulunan umumi mağazalar bu Kanuna göre hazırlanacak tüzüğün yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde bu Kanun ve tüzük hükümlerine intibak etmedikleri takdirde umumi mağaza olarak bunlara verilen izin yeni bir karara gerek kalmadan iptal edilmiş sayılır.