|
|
#1
27 December 2008, 11:07
|
|||
|
|||
Biberiye
Biberiye
 Küçük iğne uçlu yapraklı bitki (Lamiaceae) nane ailesindendir. 1-2 m. boyundaki bitki kışın yapraklarını dökmez. Kafur ya da ökaliptus kokusunu andıran güçlü bir aromaya sahiptir. İlkbahar ve yaz aylarında açan çiçekleri, beyaz, açık mavi, ve mavi renklidir. Yapraklarının tadı acımsı baharlıdır. Yapraklarından ve uçucu yağından yararlanılır. Tarihçe: Tıbbi alanda, biberiyenin birçok hastalığın tedavisinde eski çağlardan beri kullanıldığı ifade edilmiştir. Damıtma yöntemiyle uçucu yağını ilk kez Araplar elde etmeyi başarmışlar ve biberiyeyi sıklıkla kullanmışlardır. Bitkinin kullanımı Ortaçağ'da yaygınlaşmıştır. Biberiye yaprakları ile lavanta, nane, pelinotu ve üzerlik karışımından elde edilen Aqua Vulneraria Sprituas, kurşun yaralarının sarılmasında, çıbanların ve yaraların temizlenmesinde kullanılmıştır. Avrupa'da halk arasında bu sudan, hastalıklı saç dökülmeleri ve kan emici parazitlerin yok edilmesinde de yararlanılmıştır. 16.yy'da taze biberiye yaprakları ile az ölçüde bir tür nane yaprağı ve lavanta karışımından elde edilen Aqua Regina Hungaria adı verilen sıvı, 72 yaşındaki Macar kraliçesi Isabella'nın eklem sancılarından kurtulmasını ve canlılık bulmasını sağlamıştır. Biberiye, hekimler tarafından birçok hastalığın tedavisinde yararlanılan bir bitki olagelmiştir. Dioskurides, belirli mide hastalıklarında ve sarılıkta biberiye kullanıldığına değinmekte; Archingenis'in, merhem olarak felce ve preparat olarak tatanoza karşı biberiye kullandığı belirtilmektedir. Galen, biberiyenin taze yapraklarının öz suyu ile baldan elde edilen karışımın donuk gözleri aydınlığa kavuşturduğunu yazmaktadır. Lonicerus, biberiyenin içten kullanıldığında karaciğer ve kan temizleyici, sidik söktürücü, terletici özellikleri olduğunu, ayrıca sindirim bozukluklarında, epilepside, menstrüasyon gecikmelerinde faydalı olduğunu belirtirken, dıştan kullanımda ise, damla hastalığına ve kansere iyi geldiğini, dölyatağı temizleyici ve çocuk yapma gücünü artırıcı özellikleri olduğuna değinmektedir. Mathiolus'un, bunların yanısıra uyku hastalığına ve felce karşı biberiye kullandığı, diş ve eklemleri güçlendirici, çıban ve yara temizleyici olarak bu bitkiden yararlandığı belirtilmektedir. Leclerc de benzer şekilde ateşli hastalıklardan sonra görülen bitkinlikte ve yorgunlukta, zihinsel yorgunlukta ve sindirim bozukluklarında biberiyenin faydalarından behsetmektedir.Madaus da biberiyeyi birçok kadın hastalığında kullandığını yazar, menstrüasyon bozuklukları, beyaz akıntı, yaşdönemindeki sinir bozuklukları bunlar arasındadır. Tıbbi Nitelikleri: -Antiseptik, -kramp çözücü, -dolaşım ve sinir sistemini aktive edici, -uyarıcı, -yara iyileştirici, -safra arttırıcı, -idrar söktürücü. Temel Bileşenleri: Yaprakları %1-2.5 oranında uçucu yağ içerir. Therein ve 1,8-cineol %30 oranında, kafur %15-25 oranında, borneol %16-20 oranında, bornyl acetate maksimum %7 oranında bulunur. Botanik: Kumlu, balçıklı toprakları sever, ılıman iklim bitkisidir. Akdenize kıyı ülkelerde ve ülkemizde de Marmara, Ege ve Güney Anadolu'da yabani olarak yetişmektedir. Aynı zamanda süs bitkisi olarak da yetiştirilir. Bahçede güneşi iyi alan hafif nemli bir yerde yetiştirmek mümkündür. Yaz kış yeşil kalan bitkiye makilerde, kuru yamaçlarda rastlanabilir. Boyu 2 m'ye ulaşan bitki, sık dallıdır. Kökleri yaşlandıkça beyazdan kahverengiye dönüşür. İnce uzun gövdesinin alt tarafı odunumsudur. Yaşlandıkça kabuk kabuk olup kalkmaya başlar.Sık dallara yapışık, sık ve karşılıklı çıkan yapraklar iğne uçlu yaprakları andırır.Boyları 3-4 cm ve genişlikleri 3-4 mm kadardır.Yaprakların üstleri parlak yeşil ve düzdür, altları ise beyaz tüylerle kaplıdır. Açık mavi, mavi ya da beyaz çiçekler yaprak diplerinden çıkarlar ve çoğunlukla bitkinin üst tarafında toplanırlar. Mart ayından temmuz ayına dek açarlar. Kullanım Biçimleri: İçten ve dıştan kullanılır. Çay, şarap, alkol, uçucu yağ ve banyosu hazırlanır. Çay hazırlamak için, 1 çay kaşığı biberiye yaprağı ya da 1 kahve kaşığı biberiye tozu 150 ml suda haşlanır, 10 dakika demlendirilir ve süzülür. Şarap hazırlamak için, 1 avuç dolusu kuru biberiye yaprağı (50-60 gr), 1 lt iyi nitelikli beyaz şarapta 15 gün dinlendirilir ve süzülür. Ağzı sıkı kapanabilen şişelerde saklanır. Biberiye alkolü hazırlamak için, 250ml %70'lik alkolde 1 avuç dolusu (50-60) gr yaprak 15 gün dinlendirilir ve süzülür. Uçucu biberiye yağı hazırlamak için, taze yaprakları su buharı damıtma yöntemi kullanılır. Biberiye banyosu hazırlamak için, 1 avuç dolusu yaprak (50-60) gr, 1 lt suda kaynama noktasına dek ısıtılır ve 30 dakika sıcak su banyosunda demlendirilerek süzülür. Elde edilen sıvı banyo suyuna eklenir. Ya da, 3 gr uçucu yağ, 1 lt %70'lik alkole karıştırılır ve banyo suyuna eklenir. Banyodan sonra dinlenilmesi ve biberiye içindeki kamferin uyarıcı etkisi nedeniyle banyonun uykusuzluğa neden olabileceği gözönüne alınarak geç saatlerde yapılmaması tavsiye edilir. Kullanıldığı Yerler: Astma beyin yorgunluğu bitkinlik karaciğeri ve kalbi güçlendirici öd söktürücü kolesterin düşürücü olarak sindirim ve sinir bozukluğunda menstrüasyon bozukluğunda, romatizma uykusuzluk kırışıklık ve sarkıklarda ağıziçi mukozası iltihabı anjin solunum borusu ve gırtlak iltihaplarında kullanılır. Astma: 50 gr kuru biberiye yaprağı. Uygulama: Sigara gibi sarılarak içilir. 25 gr kuru biberiye yaprağı 25 gr kuru adaçayı yaprağı Uygulama: Karışım sigara gibi sarılarak içilir. Bitkinlik, yorgunluk: Biberiye şarabı (bkz, kullanım biçimleri) Uygulama: Öğle ve akşam yemeğinden önce 1 çay bardağı alınır. 15 gr adaçayı yaprağı 15 gr biberiye yaprağı Uygulama: Karışım 1 lt iyi nitelikli kırmızı şarapta 8 gün dinlendirilir, 30 dakika su banyosunda demlendirilir ve süzülür. İçine 1 yemek kaşığı süzme bal karıştırılır. Öğle ve akşam yemeğinden önce 1 çay bardağı içilir. Güçlendirici, canlandırıcı: Biberiye banyosu (bkz, kullanım biçimleri) Uygulama: Düşük kan basıncı ve sinirsel sancı gibi durumlarda sabahları biberiye banyosu yapılır. Karaciğer güçlendirici: 50 gr biberiye yaprağı Uygulama: 2-3 gr biberiye yaprağı 150 ml suda 5 dakika kaynatılır ve süzülür. Sabahları aç karnına 1 çay fincanı içilir. Günboyu toplam 3 çay fincanı içilebilir. Öd kesesi yollarını temizleyici: 50 gr biberiye yaprağı Uygulama: 2 gr biberiye yaprağı 200 ml kaynar suda haşlanır, 10 dakika demlendirilir ve süzülür. Çay üçe bölünerek, sabah, öğle ve akşam içilir. Kolesterin düşürücü: Biberiye şarabı (bkz kullanım biçimleri) Uygulama: Günde 2 çay bardağı 20 gün boyunca içilir. Aralıklarla tekrarlanabilir. Kalp çarpıntısı ve kalp güçlendirici: 50 gr biberiye yaprağı Uygulama: 7 gr biberiye yaprağı 150 ml kaynar suda haşlanır, 5 dakikada demlendirilir ve süzülür. İhtiyaca göre günde 3-4 çay fincanı içilir. Sinirsel kalp çarpıntısı: 100 ml biberiye alkolü ya da 100 ml biberiye uçucu yağı Uygulama: Uçucu yağ ya da biberiye alkolü ile sol göğüse masaj yapılır. 
|
Normal
