Osman Gazi ( 1299 - 1326 )

Osmanlı Devleti´ nin Kurucusu.

Oğuzların Kayı boyundan, Türkiye Selçuklularının uç beyi Ertuğrul Gazi´ nin oğlu olup, 1258 senesinde Söğüt´ te doğdu. Küçük yaştan itibaren İslam ilimlerini öğrenen Osman Gazi, ayrıca mükemmel bir askeri talim ve terbiye gördü. 1277´ de Anadolu´ nun İslamlaştırılıp, Türkleşmesi faaliyetine katılan gönül sultanlarından ve ahilerden biri olan Şeyh Edebeli´ nin kızı ile evlendi. Babası Ertuğrul Gazi´ nin 1281´ de vefatı üzerine bey seçilip iradeyi ele aldı..

Osman Beyi Kayıların başına geçince Söğüt´ ü kendisine merkez yaparak Akçakoca, Gazi Abdurrahman, Aykut Alp ve Konur Alp gibi beylerle Bizans´ a karşı fetihlere girişti. 1285´ de Kulaca Hisar´ ı feth edildi. 1288´ de İnegöl ve Karacahisar tekfurlarının kuvvetlerini Ekizce´ de bozguna uğrattı. Bu savaşta Osman Gazi´ nin kardeşi Saru Batu şehid oldu.

Osmanlıların daha sonra Karacahisari Taraklı ve Göynük´ ü elde etmesi üzerine, bölge tekfurları ittifak ederek Osman Gazi´ yi bir düğün münasebetiyle öldürmek istediler. Dostui Harmankaya hakimi Köse Mihal (ki daha sonra İslamiyet´i kabul ederek Mihal Gazi adını almıştır)´ in haber vermesi ile vaziyeti öğrenen Osamn Gazi sür´atle harekete geçerek Bilecik ve Yarhisar´ ı zabt etti. Gelini ele geçirerek Nilüfer adını verip, oğlu Orhan Gazi ile nikahladı.

1299´ da Türkiye Selçuklu sultanlığındaki iktidar boşluğundan faydalanan Osman Gazi istiklalini ilan etti. 1301´ de Yenişehir´ i alarak İznik ve Bursa´ nın fethinin yolunu açtı. Bursa, Kite ve Atranos tekfurlarının kuvvetlerini Koyunhisar mevkiinde bozguna uğrattı. Bu zaferden sonra Kestel, Kite ve Ulubat kaleleri Osmanlıların eline geçti.

1308´ de İznik´ in en mühim ileri karakolu olan Karahisar ele geçirildi. Böylec İznik-İzmit karayolu türklerin hakimiyetine girmiş oldu. Osman Bey artık başta Bursa olmak üzere İznik ve İzmit´in zabıtını ilk hedef olarak görüyordu. 1314 yılında başlayan Bursa kuşatması, 10 senden fazla sürdü. 1324´ de hastalanan Osman Bey, kumandayı oğlu Orhan´ a devretti.

Osman Gazi, oğlu Bursa´ yı fethettiği sırada vefat etti (1326). Naşı Bursa´ ya götürülerek Gümüşlü Künbet´ defn edildi.

Osman Gazi salih bir müslüman olup, İslam ahlakının iyi ve güzel vasıflarına sahipti. Az sayıdaki aşiret kuvvetleriyle Bizans ordusunu ve tekfurlarını üst üste mağlup edip zaferler kazanarak dünya´ nın en uzun ömürlü hanedanını ve en büyük devletlerinden birini kurdu. Bir taraftan fetihlere devam ederken, diğer taraftan devler taşkilatının müesseselerini mükemmel bir şekilde kurmaya ve sistemleştirmeye çalıştı. Ömrü, Rum kafirleri ile savaşmakla ve İslamiyet´ i yaymakla geçti. Vefat edeceği zaman, oğlu Orhan Bey´ e gönderdiği vasiyetnamesi, İslamiyet´ e olan sevgi ve saygısını ve Türk milletinin rahat ve huzurunu düşündüğünü ve insan haklarına gönülden bağlılığını açıkca bildirmektedir. Vasiyetnemenin özü şöyledir:

"Allah´ü tealanın emirlerine muhalif bir iş işlemiyesin! Bilmediğini ulemadan sorup anlayasın. İyice bilmeyince bir işe başlamayasın. Sana itaat edenleri hoş tutasın. Askerine in´amı, ihsanı eksik etmeyesin ki, insan ihsanın kulcağızıdır. Zalim olma! Alemi adaletle şenlendri. Ve Allah için cihadı terk etmiyerek bani şad et! Ulemaya riayet eyle ki, din ve devlet işleri nizam bulsun. Nerede bir ilim ehli duyarsan ona rağbet ve yumuşaklık göster; Askerine ve malına gurur getirip ulemedan uzaklaşma. Bizim mesleğimiz Allah yoludur ve maksadımız Allah´ ın dinini yaymakdır. Yoksa, kuru gavga ve cihangirlik davası değildir. Sana da bunlar yaraşır. Daima herkese ihsanda bulun! Memleket işlerini noksansız gör! Hepinizi Allahü tealaya emanet ediyorum. "