|
|
#1
6 January 2009, 14:12
|
|||
|
|||
Pers Savaşları (Persian Wars)
 Pers Savaşları (M.Ö.490-M.Ö.448) Koloni devleti olarak kurulmuş Bodrum, Milas gibi büyük merkezlere sahip olan İyonya, diğer devletlere karşı gücünü ve bağımsızlığını koruyacak durumda değildi ve M.Ö. 6. yüzyılda, Pers İmparatorluğu'nun egemenliği altına girdi. Bu kaos ortamında Yunanların kışkırttığı İyon ayaklanmaları, birçok şehirde amacına ulaştı. M.Ö. 490'da İyon ayaklanmalarını bastıran Pers Kralı I. Darius, Yunanları cezalandırmak için bir filo yolladı. Atinalı General Miltiades'in önderliğinde, Maraton Savaşı'nda Persler, Yunan ordularına yenildiler. Günümüzde bu savaşta ölenlerin mezarları hâlâ Maraton alanında görülebilir. 10 yıl sonra Dairus'un vârisi I. Serhas, daha güçlü bir orduyla tekrar Yunan topraklarına girdi. Termofil Savaşı'nda Sparta kralı I. Leonidas'ın sebep olduğu bir gecikme ile Serhas, Atina içerine doğru ilerledi ve ele geçirmiş olduğu şehri yakıp yıktı. Fakat Atinalılar şehri deniz kenarına tahliye etmişlerdi ve Temistokles önderliğinde Salamis Savaşında Yunan ordusu, Pers ordusunu tekrar yendi. Bir yıl sonra Yunanlar, Sapartalı Pausanius ile Pers ordusunu Plataea'da da yenilgiye uğrattı. Son olarak Yunan ordusu M.Ö. 478 yılında Pers ordusunu tamamen Ege Denizi'nin dışına çıkarmayı başardı ve Bizans şehrini kuşatarak ele geçirdi Atina Hâkimiyeti Pers savaşları, Yunan çevrelerinde Atina hâkimiyetinin başı çektiği dönemdir. Korint'in hâlâ dişli bir rakip olarak varlığını devam ettirmesine rağmen Atina, denizlerin ve ticâri gücün meydan okunamaz efendisi olmuştur. Bu dönemin başlıca devlet adamı, Parthenon ve Atina'nın diğer birçok klasik eserlerinin yaptırmak için Delos Antlaşmasının taraflarının verdiği vergileri kullanan Perikles'dir. Perikles döneminde Atina, artık bir büyük bir devlet hâline gelmişti. Yunanistan'ın refâhı tüm yetenekli insanları etkiledi ve sanatın patronları hâline gelen varlıklı bir sanatçılar sınıfı ortaya çıktı. Atina devleti, sanatları özellikle de mimâriyi öğrenmeyi destekledi ve sanatçılara destek oldu. Yunan edebiyatının, felsefesinin, sahne sanatlarının merkezi Atina oldu. Adları bugün bile bilinen dramatistler Eshilos, Aristofanes, Evripides, Sofokles; filozoflar Aristo, Platon (Eflâtun), Sokrates; tarihçiler Heredot, Tukidides, Ksenofon; şâir Simonides; heykeltıraş Fidias, bu müreffeh dönemde yaşamış önemli kişilerdir. Atina, bu dönemde Perikles'in deyimiyle Helen uygarlığının okulu hâline geldi. Diğer Yunan devletçikleri, başlarda Perslere karşı yapılan savaşlarda Atina'nın liderliğini kabul ettiler. Fakat daha sonra muhafazakâr politikacı Kimon'un M.Ö. 466'da düşmesiyle Atina giderek artan bir emperyalist güç edindi. M.Ö. 461'de Eurymedon savaşındaki başarıdan sonra Persler, artık büyük bir tehdit unsuru olmaktan çıkmıştı. Ama Naksos (Nakşa) gibi bazı şehirler, bağımsızlıklarını ilan etmeye kalkıştılarsa da sert bir müdahale ile tekrar boyun eğmek zorunda bırakıldılar. Yeni Atina önderleri, Perikles ve Efialtes, Atina ve Sparta arasındaki ilişkilerin bozulmasına sebep oldu ve M.Ö. 458'de bir savaş patlak verdi. Birkaç yıl süren sonuçsuz savaşın ardından 30 yıllık bir barış antlaşması imzalandı. Bu olay Yunanlar ve Persler arasındaki son çarpışma olan Kıbrıs'taki Salamis Savaşı ile aynı zamana denk gelir. Bu savaşı takiben Persler ve Yunanlar arasında Callius Barış Antlaşması imzalanmıştır. 
|
Normal
