Ç harfi ile başlayan şifali bitkiler

#1 9 December 2008, 17:39

Ç

Çadırkuşağı (çadıruşağı) : Maydanozgillerden; özsuyu hekimlikte kullanılan bir bitkidir. Böceklerin

gövdesine açtığı

deliklerden özsuyu sızar. Zamk gibi yapışkan olan bu maddeyle yakı yapılır.
Faydası : Kan ve lenf damarlarını genişletir. Ağrıları dindirir. Müzmin ve mikrobik hastalıkların tedavisinde kullanılır.
Çakaleriği (prunus spinosa) : Bir çeşit eriktir. Ağacı bodurdur. Çiçekleri beyazdır ve yapraklarından önce çıkar. Meyvesi yuvarlak ve yeşildir. Tadı buruktur. Çiçekleri; Mart ve Nisan aylarında toplanıp

kurutulur.
Faydası : İshali keser

mide ve bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar. Ateşli hastaların kalbini kuvvetlendirir. Terletir ve vücutta biriken zehirli maddelerin atılmasını sağlar. Boğaz ve bademcik iltihaplarını giderir. Anne sütünü artırır.
Çamağacı (pinus) : Birçok çeşidi olan bir ağaçtır. Kozalakları ilk yıl kapalıdır. İkinci yıl açılıp

kurur ve ağacın dibine düşer. İlaç yapımında; tomurcuğu

palamutu

kozalağı

filizleri ve çırası kullanılır.
Faydası : Balgam söktürür. Müzmin öksürüğü keser. Kolay doğum yapmayı sağlar.
Çamfıstığı (pinus pinea) : Çam kozalaklarının içinden çıkarılır. Kuvvetli bir besindir. Günde 2 çorba kaşığı kadar yaklaşık 25 gram'dan fazla yenilmemelidir.
Faydası : Bronşit

verem

akciğer hastalıklarının çabuk iyileşmesine yardımcı olur. Cinsel istekleri artırır

ruhi çöküntüyü giderir. Kalp hastalıklarında da faydalıdır.
Çarkıfelek (fırıldakçiçeği) : Çarkıfelekgillerden; çiçekleri tekerlek biçiminde

sarmaştığı için duvar kenarlarına ve kameriyelere ekilen bir çeşit süs bitkisidir. Hekimlikte yapraklarının üst kısımları kullanılır.
Faydası : Çarpıntıyı keser. Yüksek tansiyonu düşürür. Spazmları çözer. Uyku verir.
Çavdarmahmuzu (claviceps purpurea) : Çavdar ve ona benzeyen bitkilerin çiçeklerinde üreyen parazit bir mantarın kışı geçirmek üzere aldığı mukavemet şeklidir. 10-35 milimetre uzunluğunda

2-5 milimete genişliğindedir. Dışı siyahımsı-mor; içi pempemsi veya morumsu beyaz renktedir. Tadı yoktur. İçinde ergotin denilen zehirli bir madde vardır. Ev ilaçlarında kullanılmamalıdır.
Faydası : Damarları daraltıcı özelliğinden ötürü hekimlikte kullanılır.
Çay (transtraemiaceae) : Çaygillerden bir ağaçcıktır. Yapraklarında tanen

legumin

esans ve teofilin vardır. Tesirli maddesi

teindir. Çay yaprakları fermantasyondan sonra kavrulursa siyah

önce kavrulursa yeşil çay elde edilir.
Faydası : Aşırı miktarda olmamak şartıyla içilecek olursa bedeni ve zihni yorgunluğu giderir. Sinirleri uyarır. Mide tembelliğini giderir. İdrar söktürür. İshal ve dizanteriyi keser. Damar kireçlenmesini önler. Damar sertliği

kalp yetersizliği

kan kanseri

guatr

nefrit

kolera ve bağırsak hastalıkarında koruyucu ve tedavi edicidir.
Haddinden fazla içilecek olursa çarpıntı

göğüs anjini

sinir bozukluğu

baş ağrısı

sıkıntı

mide bulantısı

el titremesi ve uykusuzluğa sebep verir. Şişmanlar

kalp

sinir

mide ve karaciğer hastaları

romatizma ve nikristen şikayet edenler

böbreklerinde kum veya taş olanlar

kabızlık ve yüksek tansiyondan yakınanlar

üremi veya albüminüri olanlar mümkün olduğu kadar az çay içmelidirler

#2 9 December 2008, 17:41

Çemen (çimen) : Baklagiller familyasından sarımsı beyaz çiçekli 20-40 santimetre boyunda

bir yıllık

otsu bir bitkidir. Tohumlarında

müsilaj

uçucu ve sabit yağ

trigonellin vardır.
Faydası : Balgam söktürür. Göğsü yumuşatır. Vücuda rahatlık verir. Şehvet artırır.

Çıbanotu (Veronica officinalis) : Germenlerin yaşadığı bölgeleri ele geçiren Romalılar

topraklarına çok bağlı bu insanlardan

en çok değer verdikleri şifalı bitkiler olarak

çıbanotunu tanımışlar. O zamanlar ona

tüm hastalıkların ilacı deniyordu. Yavşanotu diye de anılan çıbanotu

kuru toprağı sever. Ormanlarda

ağaçların kesilmiş olduğu yerlerde

çitlerin diplerinde

hendeklerde

yol ve orman kıyılarında yetişir. Toprağın üstünde yatan tüylü ve sürüngen sapındaki

kenarları dişli yaprakları gümüş gibi parlar. Başını yukarı doğru kaldırmış olan çiçek başağındaki çiçekler

açık mavi-menekşe rengidir. Yapraklar

dokunulduğunda

saptan kolayca ayrılırlar. Çiçeklenme zamanı mayısıstan Ağustos’ a kadardır. Üstünde çiçeklerin açmış olduğu

sap bölümü toplanır. En etkili olan bitkiler

orman kıyılarında ve meşe ağaçlarının altında yetişenleridir. Faydası : Bu geleneksel bitki

kan temizleyici olarak çok aranır ve taze ısırgan otu yaprakları ile birlikte kullanıldığında

kronik egzamaları iyileştirir. Rahatsız edici yaşlılık kaşıntılarında

çıbanotu hararetle önerilir. Zayıf ve duyarlı kişiler

sindirimi de uyaran bitkiyi

hafif bir mide ilacı olarak rahatlıkla kullanabilirler. Mide de sümüksel salgı birikimi ve bağırsak rahatsızlıkları da onunla tedavi edilebilir. Şu konuyu önemle belirtmek isteriz ki

ruhsal sürmenajlardan kaynaklanan sinirlilik halleri tedavisinde bitki olağanüstü iyileştirici güçlere sahiptir. Kereviz kökü ile karıştırılarak alındığında

sinir yorgunluklarını ve melankoliyi ortadan kaldırır. Hatta

mesane kumu

romatizma ve gut ile ilgili organ ağrılarını da

çıbanotu büyük bir başarıyla tedavi edebilir. Kuru bronşiyal nezlelerde de aynı biçimde gerçek mucizeler yaratır. Göğüs hastalıklarına karşı kullanılan çay için yapılan bitki harmanı ise

ciğerotu

öksürükotu yaprakları

dar yapraklı sinirli ot ve çıbanotundan eşit oranda harmanlanarak hazırlanır. Bu çay

bal ile veya haşlama suyunda eritilmiş nöbet şekeri ile tatlandırılabilir. Çiçeklenme zamanında da

kronik deri hastalıklarında ve her şeyden önce egzamada önerilen

taze bitki özsuyu hazırlanabilir. Bu sudan günde yarım tatlı kaşığı alınır. Çıbanotunun

iltihaplı ve zor iyileşen yaraları iyileştirmedeki başarısı

eski bitki kitaplarında da önemle öne çıkarılır. Onu

özellikle baldır kemiği üstündeki inatçı yaralar için de öneririm. Yaralar

önce

bitkinin kaynama suyuyla iyice yıkanıp temizlenir. Daha sonra

gece için

taze demlenmiş çaya batırılmış bir kompres yaranın üstüne uygulanır ve yara sıcak kalacak biçimde örtülüdür. Romatizma ve gut hastası olanlar da

kendileri kolayca hazırlayabilecekleri

etkili çıbanotu tentürünü denemelidirler. Bu tentür dıştan friksiyonlarla (ovarak sürme)

içten ise günde 15 damla

biraz suyla inceltilerek kullanılır.
Çıfıtotu (kokarsedefotu) : Sedefotugillerden çayırlarda ve hendek kenarlarında yetişen zehirli bir bitkidir. Yaprakları geniş çiçekleri küçük ve sarı renklidir. Çiçekleri dallarının dışına çıkmış demetler şeklindedir. Keskin bir kokusu vardır. Acıdır. Kullanırken tavsiye edilen dozu aşmamak gerekir.
Faydası : Kalp çarpıntılarını giderir. Mide ağrılarını dindirir. Zeytinyağı ile kavrulduktan sonra çıbanların üstüne konulacak olursa

olgunlaştırır.
Çınarağacı (platanus) : Çınargiller familyasından; 30 metreye kadar boy salan gövdesi kalın uzun ömürlü koyu gövdeli bir ağaçtır. Hekimlikte kozalakları ve yaprakları kullanılır. Birçok çeşidi vardır.
Faydası : Kadınlarda görülen beyaz akıntıyı keser. Diş ve vücut ağrılarını dindirir. Saç kepeklerini giderir.
Çiğdem (mahmurçiçeği) : Zambakgiller familyasından türlü renklerde çiçekler açan zehirli bir kır bitkisidir. Çiçekleri Ağustos-Eylül aylarında açar. Rengi sincabidir. Hekimlikte soğan kısmı

çiçekleri ve tohumu kullanılır. Etkili maddesi "colcihine alkoloidi"dir. Birçok çeşidi vardır.
Faydası : İdrar söktürür. Kabızlığı giderir. Tavsiye edilen dozdan fazla kullanılmamalıdır.
Çilek (kocayemiş) : Gülgillerden sapları sürüngen çiçekleri beyaz bir bitkidir. Yemişi pembe renkli olup kokuludur. Birçok çeşidi vardır.
Faydası : Vücudu kuvvetlendirir. Hasta olmayısı önler. İdrar söktürür ve karında biriken suyu boşaltır. Böbrek ve mesane hastalıklarının iyileşmesine yardımcı olur. Mide ve bağırsak tembelliğini giderir. Sinirleri kuvvetlendirir. Yüksek tansiyonu düşürür. Bağırsak kurtlarını döker. Safra ifrazatını arttırır ve safra taşlarının dökülmesine yardımcı olur. Karaciğer kifayetsizliğini ve şişliğini giderir. Ateşi düşürür. Dişdibi taşlarını eritir. Cilde tazelik ve güzellik verir. Damar sertliği mafsal iltihabı romatizma ve nikriste de faydalıdır. Şeker hastaları da yiyebilir. Midesi zayıf olanlar suyunu içmelidir. Alerji yapabilir.
Çirişotu (sarızambak) : Zambakgillerden beyaz çiçekli bir bitkidir. Kökündeki yumrulardan çiriş yapılır. Nisan - Temmuz aylarında çiçek açar.
Faydası : Kadınlarda görülen beyaz akıntıyı keser. Memeli basuru tedavi eder. Mafsal ağrılarını dindirir. İdrar ve adet kanı söktürür. Saçkıran tedavisinde de kullanılır.
Çitlembik (celtis) : Karaağaçgiller familyasından; 70 kadar türü olan bir çeşit sakız ağacının meyvesidir. Çitlembik ağacının meyveleri mercimekten az büyük ve buruk fıstık tadındadır. Hekimlikte meyvesi

yaprakları

tohumları ve sakızı kullanılır.
Faydası : Ayak terlemelerini keser. Yaraları tedavi eder. Böbrek kumlarının dökülmesine yardımcı olur. Mide ağrılarını dindirir. Öksürüğü keser.
Çitsarmaşığı (convolvulus sepium) : Uzun ömürlü 1-5 metre boyunda sarılıcı bir süs bitkisidir. Haziran - eylül aylarında çiçek açar. Kökü

oldukça uzundur. Yaprakları gövde üzerinde sarılmış vaziyettedir. Hekimlikte kök ve yaprakları kullanılır. 30 kadar türü vardır.
Faydası : Kabızlığı giderir.
Çivitağacı (indigo) : Baklagiller familyasından; 1

5 metre kadar boyunda bodur ağaç veya ağaçcıktır. Afrika Asya Amerika ve Avusturalya'da yetişir. Çiçekleri pembe ve beyazdır.
Faydası : Yapraklarından çivit çıkarılır.
Çivitotu (lsatis tinctoria) : Turpgiller familyasından 1 metre kadar boyunda

çok yıllık otsu bir bitkidir. Önasya ve Avrupa'da kireçli ve taşlı topraklarda yetişir. Çiçekleri sarıdır.
Faydası : Çivit mavisi renginde boya elde edilir.
Çobançantası (çobankesesi) : Turpgillerden bir çeşit yaban bitkisidir. Meyveleri

torbaya benzer. Yaprakları rozet şeklinde olup demet görünümündedir. Çiçekleri beyazdır. Yaz aylarında toplanıp kurutulur.
Faydası : Böbrek kum ve taşlarının düşürülmesine yardımcı olur. Ağrıları giderip vücuda rahatlık verir. Burun kanamalarını durdurur.
Çoban düdüğü (meyhaneciotu) : Lohusagillerden

nemli yerlerde yetişen uzun ve yeşil yapraklı bir bitkidir. Sapları sivri kısa ve parlaktır. Çiçekleri de çana benzer. Hekimlikte kökü kullanılır.
Faydası : Kabızlığı giderir.
Çoban püskülü (ilex auifolium) : Çobanpüskülügillerden; hekimlikte yaprakları kullanılan bir bitkidir. 300 kadar türü vardır.
Faydası : Ateşi düşürür terletir ve vücuda rahatlık verir.
Çöp-i çini (smilax) : Çinde ve Hindistan'da yetişen Smilax China adlı bitkinin köklerinden ve dışkabuklarından ayrılmış risomudur.
Faydası : Ateşi düşürür terletir ve vücuda rahatlık verir.
Çöpleme (boynuzotu) : Düğünçiçeğigillerden bir çeşit bitkidir. Birçok çeşidi vardır. Akçöpleme denilen çeşidi; uzun yapraklı geniş ve güzel çiçekli zehirli bir bitkidir. Boyu 1-15 metre kadardır. İçeriğinde A ve B vitaminleri vardır. Hekimlikte kökü kullanılır.
Faydası : Ağrıları dindirir. Yüksek tansiyonu düşürür. Ev ilaçlarında kullanılırken tavsiye edilen dozu aşmamak gerekir.
Çörekotu (siyah susam) : Düğünçiçeğigillerden; susam iriliğinde siyah tohumları olan bir çeşit bitkidir. Güzel kokuludur. Hamurişlerine çeşni vermek için kullanılır. Yurdumuzda 12 türü vardır.
Faydası : İştah açar. Vücuda kuvvet ve dinçlik verir. Hazmı kolaylaştırır. Mide ve bağırsak gazlarını söker. Koklanacak olursa; baş ağrısını keser. Nezle ve sara hastalığında tütsü yapılır. Suyu ile sivilcelere pansuman yapılır.
Çöven (sabunotu) : Kökü ve dalları suyu sabun katılmış gibi köpüren

kir temizleyici bir bitkidir. Helvacılıkta ağdayı ağartmak için de kullanılır. Kökü

büyük ve kalındır. Dışı hafif kırmızımtıraktır. Çiçekleri; pembe

beyaz olup

salkım şeklindedir. Köklerin dövülmesinden çöven elde edilir.
Faydası : İdrar söktürür. Terletir ateşi düşürür. Vücuda rahatlık verir. Kusturur ve balgam söktürür. Cilt hastalıklarında da faydalanılır. Temizleyici olarak da kullanılır.
Çuhaçiçeği (baharçiçeği) : Çuhaçiçeğigillerden; sık çiçek açan bir süs bitkisidir. Kökü kırmızı; yaprakları sarıdır. Çiçekleri ise; koyu sarı renkte olup çuha gibi kıvrıktır.
Faydası : İdrar ve balgam söktürür. Vücuda rahatlık verir. Sinirleri yatıştırır. Rahat uyku sağlar. Yarımbaş ağrılarını dindirir.
Çürdükotu (çördekotu) : Dallı budaklı yaprakları sivri ve ayva biçiminde bir çeşit bitkidir. Çiçekleri mavi renkte olup dikenlidir. Çiçeklerinin tozu; sarı veya sarımsıdır. Tadı acıdır.
Faydası : İdrar söktürür. Hazımsızlık ve mide zafiyetini giderir. Kulunç ağrılarını keser. Zayıf çocukların gelişmesine yardımcı olur.