![]() |
![]() |
#2
|
|||
|
|||
![]()
KAN KOMPONENTLERİ
Kan komponentleri tam kandan değişik yöntemlerle hazırlanan farklı özelliklerdeki konsantrelerdir. Antikoagülan Solüsyonlar: Torba içine alınan kanın pıhtılaşmasını engellemek ve içindeki hücrelerin yaşam sürelerini uzatmak için kullanılan solüsyonlardır. En yaygın olarak kullanılanları: • CPDA-1 : Citrate-Phosphate-Dextrose-Adenin • CPD : Citrate-Phosphate-Dextrose • ACD : Acid-Citrate-Dextrose • SAGM : Saline(NaCl)- Adenin-Glucose-Mannitol (SAGM bir antikoagülan değil ![]() Yukarıda bahsedilen solüsyonlarda bulunan kimyasalların temel özellikleri: • Citrate : Sitrat kalsiyum ile birleşerek koagülasyon sisteminin aktivasyonunu engeller. • Phosphate : 2 3 dPG düzeyini normal seviyede tutarak eritrositlerin oksijen afinitesinin normal kalmasına yardımcı olur. • Adenin : ATP sentezinde etkilidir ve azalan ATP’nin yerine konması için kullanılır. Kullanılan antikoagülan solüsyonun kana oranı 1:7 olmalıdır. Bu oran büyüdüğünde sitrat toksisitesi; küçüldüğünde ise ![]() A. Eritrosit Süspansiyonları 1. Eritrosit Süspansiyonu (Red Cells) 2. Buffy-coat’u ayrılmış E.S. (Red Cells-BCR) 3. Ek solüsyonda E.S. (Red Cells in AS) 4. Buffy-coat’u ayrılmış ek solüsyonda E.S. (Red Cells in AS-BCR) 5. Yıkanmış E.S (Washed Red Cells) 6. Lökositten arındırılmış E.S. (Red Cells ![]() 7. Dondurulmuş E.S. (Cryopreserved Red Cells) I. Eritrosit Süspansiyonlarının Hacim ![]() ![]() Komponent Volume EVF* Hb Lökosit Platellet E.S 280 ± 50 mL 0 ![]() ![]() RC-BCR 250 ± 50 mL 0 ![]() ![]() ![]() RC-AS Yönteme bağlı 0 ![]() ![]() RC-AS-BCR Yönteme bağlı 0 ![]() ![]() ![]() WRC 280 ± 60 mL 0 ![]() ![]() RC-LD 280 ± 50 mL 0 ![]() ![]() CRC > 185 mL 0 ![]() ![]() ![]() * EVF : Eritrosit Hacim Fraksiyonu II. Temel Özellikler: 1. Eritrosit Süspansiyonu (R.C): Santrifügasyonu takiben ![]() ![]() ![]() 2. Buffy-Coat’u Ayrılmış E.S. (RC-BCR) Tam kandan plasma ve buffy-coat tabakasının ayrıştırılması ile elde edilen bir komponenttir. Santrifügasyondan sonra plazma extraksiyonu yapılır. Ardından ikinci bir torbaya 40-60 mL kadar extraksiyona devam edilerek ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 3. Ek Solüsyonda E.S. (RC-AS) Santrifügasyonu takiben ![]() ![]() ![]() ![]() 4. Buffy-Coat’u Ayrılmış-Ek Solüsyonda E.S. (RC-AS-BCR) Santrifügasyonu takiben ![]() ![]() ![]() ![]() 5. Yıkanmış E.S. (WRC) Santrifügasyonu takiben ![]() ![]() ![]() 6. Lökositten Arındırılmış E.S. (RC-LD) Buffy coat’un ayrıştırılması ve filtrasyon gibi değişik yöntemler uygulanır ![]() ![]() 7. Dondurulmuş E.S. (FRC) Kandan ![]() ![]() ![]() Eritrositleri dondurmak için 2 teknik kullanılmaktadır: Yüksek gliserol (%40 w/v) ve düşük gliserol (%17 w/v) teknikleri. Her iki metod da yıkama ve degliserolizasyon prosedürlerini içerir. Yüksek gliserol tekniği ile hazırlanmış komponent –60 C° ile –80 C° arasında saklanır. Düşük gliserol tekniği ile hazırlanmış olan komponent ise ![]() III. Endikasyon ve Kontrendikasyonlar: Komponent Endikasyonlar Kontrendikasyonlar R.C Kan kaybı ![]() ![]() ![]() ![]() RC-BCR* Kan kaybı ![]() ![]() ![]() RC-AS Kan kaybı ![]() ![]() ![]() ![]() RC-AS-BCR* Kan kaybı ![]() ![]() ![]() WRC Tek endikasyonu ![]() ![]() RC-LD* Lökosit antikorlarına (HLA) karşı alloimmünizasyonu olduğu bilinen kişilerde ve CMV bulaşının önemli düzeyde risk taşıdığı durumlarda endikedir. Değişik tiplerde plazma intoleransı (Özellikle IgA) ![]() ![]() CRC Özellikle otolog transfüzyonlar için hazırlanır. Şart olmamakla birlikte RC-LD endikasyonları için de kullanılabilir/ Uygunluk testleri yapılmış olmalıdır. Açık sistemde yapıldıysa ![]() * lökositten fakir / arındırılmış süspansiyonların kullanım endikasyonlarından aşağıda ayrıca bahsedilmiştir. IV. Lökositten Fakir / Arındırılmış E.S Kullanım Endikasyonları Lökositlerin risk yaratacağı durumlarda kullanılırlar. Bu durumlar şöyle özetlenebilir: 1. Gebeler (Bebek için) ve intrauterin transfüzyon 2. Yenidoğan bebekler ve exchange transfüzyon 3. Konjenital veya akkiz immün yetmezlik veya immünsupresyon 4. Lösemi ve talasemi gibi sık transfüzyon gerektiren hastalar 5. Kemik iliği transplantasyonu olacak / olmuş hastalar 6. Tüm transplant hastaları V. Yan Etkiler Yan Etki R.C. RC-BCR RC-AS RC-AS-BCR WRC RC-LD CRC Dolaşım Yüklenmesi + + + + + + + Hemolitik Reaksiyonlar + + + + + + 0 Non-hem. Reaksiyonlar + + + + 0 Nadiren 0 HLA Alloimmünizasyonu + + + + + Nadiren 0 Viral Bulaş + + + + + Nadiren + Protozoal Bulaş + + + + + + + Sepsis (Kontaminasyon) + + + + + + + Posttransfüzyon Purpurası + + + + + + 0 Sifiliz Bulaşı + + + + + + 0 Posttransfüzyonal AC Hasarı + + 0 0 0 + 0 Elektrolit İmbalansı + + + + 0 + 0 Yan etkiler ![]() ![]() ![]() ![]() VI. Kalite Esasları Tam Kanın Kalite Esasları Kontrol Parametreleri Kalite Gereksinimleri Kontrol Sıklığı Laboratuar ABO ![]() Anti-HIV 1/2 abs Negatif Tamamı Tarama lab. HBsAg Negatif Tamamı Tarama lab. ALT (İstenirse) Negatif Tamamı Tarama lab. HBc-ab (İstenirse) Negatif Tamamı Tarama lab. HCV - Ab Negatif Tamamı Tarama lab. Syphilis Negatif Tamamı Tarama lab. CMV - Ab (İstenirse) Negatif Tamamı Tarama lab. HTLV - Abs (İstenirse) Negatif Tamamı Tarama lab. Hacim 450 mL (-/+ %10) Ürünlerin %1'inde İşlem lab. Eritrosit Süspansiyonunun (R.C.) Kalite Esasları Tam kanın kalite esaslarına ek olarak aşağıdaki kriterler (Diğer eritrosit süspansiyonları için sayfanın başında "A" kısmına bakınız) : Kontrol Parametreleri Kalite Gereksinimleri Kontrol Sıklığı Laboratuar Hacim - Volume 280 mL (-/+ 50 mL) Ürünlerin %1'inde İşlem lab. EVF 0 ![]() ![]() Haemoglobin > 45g / unit Ayda 4 ünite Kalite kontrol lab Stok sonu hemoliz < eritrosit kitlesinin %0 ![]() |
|
|