Latİn Danslari Hakkinda Genel Bİlgİ

#1 23 April 2009, 14:48

RUMBA : Küba’da ilk kez toplumsal yaşam içinde köleler kendi müzik ve danslarını Hıristiyan mitolojisinde önemli bir yer tutan ve şenliklerde 6 Ocak’ta kutlanan “Üç Kral Günü” diye adlandırılan gösteriler sırasında (1800’lü yıllarlın sonlarına doğru) resmi olarak sergilemişlerdir. Köle müzisyenler ve dansçılar (comparsan) yüzlerine taktıkları maskeler ve giydikleri ilginç kostümleri ile (ki bunlar ritüel maske ve kostümlerdir) “Üç Kral Günü” en cevval müzikleri ve en estetik danslarını sergileyerek sömürgeciler tarafından aşağılanan kültürlerini sergilemeyi iyi bir fırsat olarak kullanmışlardır.
“Üç Kral Günü” sokaklarda ve meydanlarda coşkuyla gösterilerini yapan köleler, sömürge valisinin Kolonyal Konağı’nın merdivenlerine kadar dayanarak O’ndan yeni yıl armağanlarını (şekerlemeler, içecekler ve bazen da bir çeyrek altın)) alırlar. Böylelikle Afrikalı köleler kendi çok özel karnavallarını sömürgeci beyazların dinsel bayramının içine son derece zeki ve devrimci bir beceriklilikle yerleştirirler. İşte böylelikle geleneksel Küba rumbası müzik ve dans olarak “basit bir köle eğlencesi” olarak kabul edilerek köle barakalarına legal olarak yerleşir. Afrikalı kölelerin müziği ve dansı onların yaşamda kalma kararlılığı ve ne olursa olsun yaşam sevinci olarak onlarla birlikte sürüklenmiştir. Rumba, Küba’da birbirinden farklı üç ritmin üst kavramı olarak ele alınır.
1- Yambu
2- Columbia
3- Guaguanco.
Yambu bugün Latin Amerika’da çok moda olan bir çift dansıdır.
Columbia ise, sadece erkekler tarafından yapılan bir danstır. Columbia’nın akrobatik bir karakteri vardır.
Günümüz dünyasında bir salon dansı olarak kabul gören Rumba ise, Küba versiyonu Guaguanco.’dan başka bir şey değildir. Küba’da yaşayan yaşlı Afrikalı müzisyenlere başvurulduğunda görülecektir ki “Guaguanc o” köken olarak kesinlikle bir çift dansı değildir. “Guaguanc o” sadece bir şarkı türüdür. Üstelik bu şarkı türü neredeyse aynen bir gazete içeriğine sahiptir. Haberler, olaylar ve bazı fikirleri aktaran bir “şarkı türü”!
Şarkıcılar özellikle benzersiz ve düzeyli bir ironik beceriyle günlük yaşamı, politik gelişmeleri eleştiren şarkılarıyla kahkahalar ve alkışlar eşliğinde sanatlarını icra ederlerdi. Şehrin çeşitli yoksul mahallelerinde (Barrio) sanatlarını sergileyen bu şarkıcılar yaşamlarını da dinleyicilerin bağışlarıyla kazanırlardı. 20.yüzyıl başında “Guaguanc o.”nun şarkı kısmı yerini sadece müziğe ve o müziğin eşliğinde sergilenen ve hiç tartışmasız tüm dans tarihçilerinin hem fikir olduğu erotik, hınzırca bir dans oluvermiştir.
Bu dans, kavalyenin damı “feth etme” ritüelidir. İşte tam da bu noktada Afrika’nın animist kültüründeki bir ritüel olduğu anlaşılır. Horozun tavukla çiftleşmeden önceki hareketlenmesi ve bu güdüyle tavuğun etrafında çizdiği daireler bu dansın temel çizgisini oluşturur. Küba’da bu müzikle başlayan sokak gösterilerinde seyirciler de dansçıların etrafında bir daire oluşturarak ritmik el çırpmalarla dansa eşlik ederlerdi. Seyirciler bu dans oyunu, kahkahalarla, ıslıklarla da beslerler ve dansın finalinde de mutlaka kadın, “erkeğe teslim” olur. Kadın, erkeğe teslim olduktan sonra erkeğe kendini kalçasından “iğneleme”sine izin verir ve bu finale “vacunao” denir. Ancak bu dansta gözlemlenen başka özellikler de vardır. Örneğin mimikler kesinlikle flamenko’dakinin aynısıdır. Dansın adımları ise Abakula şeytanı adımlarıdır. Bu dansta ayaklara Küba sandaleti giymek bir kuraldı.
Dansın ritmine gelince: Bu dansta temel ritim İspanyol Endülüs’ündeki “Cante Jondo” dur. Ama köken olarak rumba, davullarla yapılır. Bir rumba kural olarak her zaman bir tür “alarm”la başlar.
“Alarm”, “Claves (iki iyi soyulmuş ve bir tür içi boş ağaç parçasının) vurulmasıyla verilir. Ardından “La la leo” şarkıcı tarafından verilir, yani bu eğlenceye başlama duyurusu gibi bir bölümdür. Şarkıcı şarkısını söylerken küçük bir koro davullar devreye girene kadar şarkının bazı bölümlerini tekrarlarlar. Davullar devreye girerler ve kısa bir süre sonra dans, ritmine ulaşır ve dans başlar.
Rumba ilk kez 1930’larda Avrupa’ya ABD üzerinden ulaşmıştır. Özellikle üç tür rumbadan söz edebiliriz.
Rumba-Bolero
Rumba-Cubano
Rumba-Guaracha
Günümüz dünyasında Rumba-Cubano hem dans okullarında hem de uluslar arası turnuvalarda en çok kabul gören türdür. Dört dörtlük bir danstır.

#2 23 April 2009, 14:53

RUEDA DE CASİNO : İspanyolca “Rueda” kelime anlamı olarak Türkçe’ye çevrildiğinde “tekerlek” anlamına geliyor. Halka düzeninde pozisyon alınarak yapılan bir dans. Rueda, çift dansıdır. Bu dansta çiftler aynı figürleri yaparlar. Çift değişimleri ile icra edilir ve zaman zaman halka, yıldız biçimi alır.
“Rueda de Casino” en az iki çift tarafından yapılsa da optimum açıdan on çift tarafından icra edilir ancak katılımcı çiftlerin istenildiği kadar olmasında da hiçbir sınır yoktur. Birkaç halka iç içe geçirilerek de yapılıur. Bu noktada belirleyici olan katılımcı çift sayısıdır.
Bir erkek dansçı Rueda’ da “Cantantes”leri yüksek sesle söyler. Bu dansta yapılacak hareketlerin komutları olarak algılanır ve bu komutlara göre dans edilir. Bu komutlar, güzel sesli dans lideri tarafından müziğe uyularak yapılır.
“Rueda de Casino” adımları Mambo dansı adımlarıdır. Ancak, Rueda de Casino, Mambo dansı değildir. Ya da en kestirme ifade ile söylersek Rueda de Casino, halka düzeninde yapılan bir tür Salsa’dır.
Ancak, Rueda, dans bilimciler açısından bir Afrika kökenli danstır. Muhtemeldir ki bir ritüel dansın köleci sömürgeciler tarafından İspanya’ya taşınarak orada İspanyollaştırılarak bir halk dansına dönüştürülmüştür. Yolculuğuna İspanya’dan İspanyol sömürgecileriyle birlikte Güney Amerika’ya devam eden Rueda, özellikle 1950’li yıllarda Küba’daki çok lüks sefahat merkezleri olarak tanımlanması yanlış olmayacak Casinos Deportivos’larda tuzu kuru taifesinin en sevilen dansı olarak şekillendi. Bu özelliğinden dolayı da artık Rueda, “Rueda de Casino” olarak adlandırılır oldu. 50’li yılların Küba’nın üstüne çöreklenmiş olan sömürgen kent soylularının devasa orkestralar eşliğinde icra ettikleri bu dans daha sonra dansın gerçek sahiplerinin tekrar eline geçmesiyle Havana sokaklarına çıkarak rahat bir nefes almıştır.
“Rueda de Casino” bugün dünyanın her yanında sevilerek yapılan bir toplum dansıdır.

#3 23 April 2009, 14:54

BOLERO : Bolero bugün bir İspanyol halk dansı olarak biliniyor, ancak Kastilyalılar ve Endülüslüler tarafından çok daha fazla ilgi görür. Gerçekten de bu bölgelerin rengini taşır. ¾’lük bir danstır. Dans temposu ölçülüdür. Dansçılar hem şarkı söyler hem de kastanyet çalarlar. Dans böylelikle kastanyet tarafından sıkı bir şekilde marke edilir. Bu dansı karakterize eden özelliklerin başında hareketin aniden durdurulması ve bunun bir pozla noktalandırılmasıdır. Tarihsel olarak bolero bir müzikal biçim olarak Seguidillas tarafından şekillendirilmiştir. 1780’lerde dans İspanyol dansçılar tarafından bu müzik esas alınarak ortaya çıkartılmıştır. 1780 sonrası ise tüm İspanya’da süratle yaygınlaşmıştır. Orta ve yüksek toplumsal kesimler tarafından yoğun ilgiyle karşılanmıştır. Daha sonraları ise İber yarımadasına gelen yansımalar tarafından, örneğin menuetten ve diğer kontra danslar tarafından süslenmiştir. Bu müzik türünün ve dansının taraftarları ithal malı elementlerle süslenen boleronun ideolojisini ve modasını yaratmışlardır. Bolero ve Zorongo, J.Fernandes de Rojas’ın 1795’de yazdığına göre “koca salon”ları gitar ve kastanyet sesleriyle inletmişlerdir. Artık birçok değişik toplumsal tabakanın kısa zamanda ilgisini uyandıran Bolero aynı zmanda tiyatro sanatıyla da beslenerek daha da renklenir. 1810’lara gelindiğinde Bolero, Küba’ya da göçer. Küba’ya gelen bolero burada kendine ait köklerine sonuna kadar “sadık” kalamamış, buradaki müzik türleri olan Conga, Danzon, Contradanza etkilenmiş ve yeni bir senteze ulaşarak yeni bir şarkı stiline kavuşur. Hala günümüzde İspanyol bolerosu ile Bolero Cubano birbirlerinden farklı biçimler olarak bir arada yaşarlar. Bolero Cubano yavaştır. 2/4’lük 2/2’liktir. Latin Amerika’da bir başka karışık bolero biçimi daha vardır ve bu da “Bolero Son” olarak adlandırılır. Bolero Romantico ise Meksika’da çok yaygındır.

#4 23 April 2009, 14:56

CHA CHA CHA : Bu dans Afro-Küba müziğinin en genç nüvelerinden kabul edilir. Önce bir müzik biçimi olarak doğmuştur. Daha sonraları bu müziğe uygun dans, o çevrelerin dans ustaları tarafından yaratılmıştır.
Cha cha cha, özellikle rumba ve mambo dansları temel alınarak türetilmiştir. Müzik türü olarak “La Habana” lakaplı ünlü Kübalı müzisyen Enrique Jorrin tarafından yaratılmıştır. Dört dörtlük bir danstır. Dansın doğduğu şehir oldukça tartışmalıdır. Kimine göre New York kimine göre ise Havana’dır. Ancak doğum yeri neresi kabul edilirse edilsin bu müzik ve dans 1954 yılında Kuzey Amerika’da bir numaralı moda dans haline gelmiştir.
Cha cha cha’da rumba gibi erotik bir dans karakteri taşır. Ancak bu danstaki bu karakter ciddiye alınmaz çümkü, her şey öncelikle izleyicileri eğlendirmek amacıyla ele alınır. Rumba gibi ritüel karakter mirası yoktur. Bu danstaki temel hareket Chasse’lerdir. Sola ve sağa chasseler (şase) karakteristiktir.

#5 23 April 2009, 14:58

ROCK’N ROLL: Özellikle 1950’li yılların ortasından bu yana genç – yaşlı demeden son derece ateşli müziğinin girdabına çektiği insanların hala yüreklerindeki en eğlenceli dans olma özelliğini koruyor. Akrobatik karakterli olmasına rağmen hangi yaşta olursa olsun hiç kimseyi ürkütmeden dans pistinin ortasına kelimenin amiyane anlamıyla çakıverir. Country ve Western müziğinin ama bir o kadar da caz ve Blues’un harmanlanmasıyla ortaya çıkmış bir müzik türüdür. Ünlü DJ Alan Freed’in iddiasına göre bu yeni müziğe o, 1951’de Rock’n Roll ismini vermiş.
Dans olarak, ortaya çıkışı ise daha sonralara denk gelir. Değişik temel teknikleri vardır.
Single time, double time, triple time ve sıçrama adımlı olanı. Bu 4/4’lük bir danstır. Elbette çift dansları içinde belki de Rock’n Roll’dan daha enerjiği az bulunur.

#6 23 April 2009, 15:00

BACHATA : 1960’lı yılların başlarında dünyaya gelmiş özelliklede Küba Bolerosundan çok etkilenmiş hatta Küba bolerosu tarafından doğurulmuş bir müzik türüdür. Öncelikle “dans hiç hesap edilmeden” yaratılmış romantik bir müzik türüdür. Ortaya çıktığı dönemlerde aynı Meksika’nın geleneksel Mariachi müziği gibi üç gitarla icra edilirdi. 4/4!lük bir müzik ve haliyle danstır. Bu müzik için yazılan sözlerde kolayca tahmin edildiği gibi “sonu hüsranla biten aşk” yakınmalarından başka bir şey değildir. Yani marazi bir durum…
Dansa gelince…
Bachata’nın marazi içerikteki şarkı sözlerine rağmen dansı erotik karakterdedir. Belki de; Bachata’yı kısa denilebilecek bir süreç içerisinde çok sevilen ve yaygın bir Latin dansı haline getiren şey de onun bu şizofrenik yapısıdır. Bachatada bacak hareketleri dizden başlar, ancak merenguedeki gibi ağırlık değiştirmeler kalçadandır. Bachata, merengue, salsa, samba-Brazil gibi kolay kolay standart cenderesine sokulabilecek bir dans değildir.

#7 23 April 2009, 15:00

PASO DOBLE : Köken olarak askeri yürüyüş müziği ile yapılan bir İspanyol dansıdır. 2/4’lük bir danstır. İspanya’da bu dans ortaya çıktığında dans pistlerinde yerini almadan kendini apar topar sahnede buluvermiştir. 1920’li yıllarda Paso Doble 2/4’lük ruhuna uygun müzikle yapılan bir boğa güreşi pandomimi olarak tüm İber Yarımadası’nı sarsıyordu. Ancak bu enfes oyun Fransız dans ustalarının elinde salonluk çift dansına dönüştü. Paso Doble bu tarihsel gelişimi nedeni ile hem seyirlik dans, hem turnuva dansı hem de çok sevilen bir çift dansı olarak hala çok tazedir. Günümüzde sevilen bir çift dansı olan paso doblede, erkek hala “matador”dur ve kadın da matadorun kırmızı şalıdır. Yani; kadın ve erkek estetik bir uyum içerisinde birlikte hayali bir boğaya karşı hareket ederler. Elbette, dansın adından da anlaşıldığı gibi bu dansta temel özellik çift adım (paso doble) dır. Bu dans, 1959 yılından bu yana da uluslar arası turnuvalara kabul edilmiştir. Paso doblede, izole hareketler yoktur. Bu dansta “çelik disiplin” ve ateşli bir ifade esastır. Özellikle erkek dansçı, (ancak çoğu zaman kadın da ) semi plie’de dans eder.