|
|
#1
13 December 2008, 21:49
|
|||
|
|||
Saç Dökülme Tipleri
NORMAL SAÇ DÖKÜLMESİ
Doğal olarak  saçlar bir çam ağacı gibidir. yılın her mevsimi dökülür ve her mevsimi tekrardan çıkarlar. bütün saçlar yaşam döngülsünün sonunda döküldüklerinden saç dökülmesi herkeste bir ölçüye kadar normal sayılabilir. Dinlenme evresinde saçın köküyle olan bağlantısı gevşer ve saç soğanı cilt yüzeyine doğru ilerler. Zaman içinde olağan saç hareketleri yıkama ve fırçalama vs.`nin etkisiyle saç kökü daha da gevşer. Bu sürecin sonunda saç teli düşer. Bu şekilde her gün 50-150 arası saç telinin dökülür ve 50-150 arası yeni saç çıkar. Çıkış ve dökülüş arasındaki oranın değiştiği vakit kelliklerde oluşmaya başlar.Yeni doğan bebeklerin ilk birkaç gününde görülen ani saç dökülmesi veya hamile bir kadında doğumun hemen ertesinde görülen yaygın saç dökülmeside normal saç dökülmesidir KİŞİYE BAĞLI SAÇ DÖKÜLMESİ Kişilerin psikolojik veya organik rahatsızlıkları sonucu genel veye lokal olarak saç kayıplarını kapsar. Bu rahatsızlık uzun süreler sürebileceği gibi kısa bir süredede gelişebilir. bunların bir kısmı etki eden faktörler ortadan kaldırıldığında geriye dönebilmekte ama büyük bir çoğunluğunda ise kalıcı olarak kalmaktadır. ANDROGENETİK SAÇ DÖKÜLMESİ Androgenetik saç dökülmesi tüm dünyada erkek ve kadınlarda en sık görülen saç dökülmesi tipidir. Androjenik saç dökülmesi veya kellik ya da erkek tipi saç dökülmesi olarak da adlandırılır.Çok eski tarihi belgelerden de anladışıldığı üzere androgenetik saç dökülmesi tarih boyunca insanoğlu için bir sorun olagelmiştir. Üstelik evrimsel kanıtlar androgenetik saç dökülmesinin insan ırkının tarihinden de eski bir sorun olduğunu ortaya koymaktadır; zira evrimsel olarak insana en yakın canlılar olan orangutan ve gorillerde de androgenetik saç dökülmesine rastlanmaktadır.Eski Yunanlı bilim adamları erkek tipi saç dökülmesinin yalnızca ergenlikten sonra görüldüğünü gözlemlemişlerdir. Yine ergenlikten önce gerçekleştirilen kısırlaştırmanın kelliği önlediğini ergenlikten sonra yapılan kısırlaştırmanın ise saç dökülmesini durduramadığını tespit etmişlerdir. Bunun nedeni saç köklerinin bir kez dahi olsa androjenlere maruz kaldıktan sonra androjene karşı duyarlı hale gelmeleridir ki bundan sonra androgenetik saç dökülmesini engellemek mümkün olmamaktadır.Uzun yıllar boyunca androgenetik saç dökülmesinin cinsel gelişimle bağlantılı ırsi bir sistemik hastalık olduğu düşünülmüştür. Ne var ki "modern" tıbbın bu inanışı yüzyıllar önce Eski Yunanlı bilim adamları tarafından yapılan ergenliğe ulaşan herkesin aile hikayesi ne olursa olsun kel kalabileceği şeklindeki tespitleriyle çelişmekteydi. Nihayet günümüzde genetik bilimindeki gelişmeler ve erkeklik hormonların kimyası hakkındaki bilgilerin artması sayesinde androgenetik saç dökülmesinin temelinde erkeklik hormonlarının genetik olarak hassas kişiler üzerinde yaptığı etkilerin olduğu çok net olarak bilinmektedir."Erkek tipi saç dökülmesi" olarak adlandırılsa da androgenetik saç dökülmesi kadınları da etkileyebilir ve bu kadınlarda da en sık görülen saç dökülmesi tiplerindendir.ALOPESİ AREATA Saç kıran olarak da bilinen alopesi areata en çok her iki cinsten genç ve orta yaşlı erişkinlerde görülür. Çoğu vaka kendiliğinden iyileşir; yani gelip geçicidir ve özel bir tedavi gerektirmez. Bu hastalığın nedeni tam olarak bilinmese de bu saç dökülmesinden yalnızca saçları etkileyen bir otoimmün süreç sorumlu tutulmaktadır. Hastalarda genellikle madeni para büyüklüğünde yani 2.5 santimetre çapında bir veya daha fazla dairesel alanda saç dökülmesi görülür bazende alopesi totale denilen tüm saç kaybına yol açar. Son zamanlarda bütün bunların altında psikolojik kökene bağlı etmenlerin olduğu düşünülmektedir.ANAjEN EFLUViUM Anajen Effluvium radyasyona veya bazı kimyasal maddelere maruziyet sonrası meydana gelen ani saç dökülmesine verilen addır. Bu tip saç dökülmesi en çok kanser hastalarına uygulanan kemoterapi veya radyoterapilerden sonra görülmektedir. Bu vakalarda saç kökleri dinlenme evrelerini atlar ve maruziyeti takiben 1-3 hafta içinde ani saç dökülmesi meydana gelir. Kemoterapinin neden olduğu Anajen Effluvium çoğunlukla geri dönüşümlüdür oysa sebebin radyoterapi olduğu saç dökülmesi vakalarında geri dönüşüm çok nadirdir.TELOjEN EFLUViUM Bu tip saç dökülmesi bazı stres olaylarını takiben meydana gelir. Ani ve şiddetli stres dökülen saçların sayısında artışa neden olmaktadır.Saç dökülmesine neden olan stresin kaynağı doğum yapmak hamileliği sona erdirmek doğum kontrol hapları kullanmaya başlamak veya son vermek menopoz öncesi dönem diyet ilaçları bazı duygusal sorunlar vs. olabilir.Bu olaylar saçın dinlenme evresinde geçirdiği süreyi kısaltır ve bu evreyi takiben çok sayıda saç dökülür. YARA NEDENLİ SAÇ DÖKÜLMESİ Bir deri bölgesinde hasara neden olan fiziksel veya kimyasal travmalar saç köklerinin iltihaplanmasına bağlı olarak o bölgedeki saçların da dökülmesine neden olur. Saç köklerine hasar veren bazı saç hastalıkları da mevcuttur. Bunlar yıkıcı deri tümörleri granülomlar sistemik lupus eritematosus skleroderma kıl kökü liken planusu saç kökünün ciddi bakteriyel viral ve mantar enfeksiyonları (folikülit) gibi hastalıklardır
|
Normal
