1981-1999 Kronolojisi

1981

Cezayir´in Başkenti´nde ABD, Tahran´daki 52 rehinenin serbest bırakılması için İran´a 10 milyar dolar vermeyi kabul etti.

Kosova´da, ilk öğrenci gösterileri başladı.

Fransa´da 5. Cumhuriyet´in kuruluşundan sonra ilk kez Sosyalist Parti´den François Mitterand, cumhurbaşkanı seçildi.

Papa Jean-Paul II´ye, St-Pierre Meydanı´nda suikast girişiminde bulunuldu.

İsrail Hava Kuvvetleri, Fransa´nın gönderdiği Osirak Reaktörü´nü barındıran, Irak´taki Tamuz Nükleer Araştırma Merkezi´ne saldırdı.

Vietnam´da çıkan tayfunda 200 bin kişi öldü.

Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat, Ekim 1973 İsrail-Arap Savaşı anısına düzenlenen askeri geçit töreni sırasında, aşırı dinciler tarafından öldürüldü.

General Jaruzelski, Polonya Başbakanı, Savunma Bakanı ve İşçi Partisi 1. Sekreteri oldu.

İsrail, Golan Tepeleri´ni işgal etti.

1982

İngiliz Yönetimi ve Vatikan arasında 1531´de kesilen diplomatik ilişkiler yeniden kuruldu.

Müslüman Kardeşler Örgütü, Suriye´de ayaklanma başlattı, yaklaşık 30 bin kişi öldü.

İngiltere ve Arjantin arasında, Falkland Savaşı çıktı.

İsrail, 15 yıl önce işgal ettiği Sina Yarımadası´ndan çekildi.

İsrail Birlikleri Lübnan´a girdiler ve Beyrut´u kuşattılar.

Lübnan Devlet Başkanı Beşir Cemayel, seçimle görev başına geldikten 22 gün sonra Beyrut´ta düzenlenen bombalı bir saldırı sonucu, 19 kişiyle birlikte öldü. Bir hafta sonra, yerine kardeşi Emin Cemayel geçti.

Yüzlerce sivil Filistinli, Sabra ve Şatila´daki kamplarda, Hıristiyan Falanjist militanlar tarafından katledildi. Bölge İsrail Ordusu´nun denetimi altındaydı.

Helmut Kohl, Batı Almanya Başbakanı oldu.

Tahran´da patlayıcı yerleştirilen bir kamyon havaya uçtu. 60 kişi öldü, 700 kişi yaralandı.

İspanya´da ilk defa, bir sol parti iktidara geldi, Felipe Gonzales´in İspanyol Sosyalist İşçi Partisi, ezici bir üstünlükle seçimleri kazandı.

18 yıldan beri SSCB´nin bir numaralı ismi Devlet Başkanı Leonid Brejnev öldü, yerine Yuri Andropov geçti.

Polonya´da liman işçilerinin lideri Lech Walesa, 11 ay gözaltında kaldıktan sonra serbest bırakıldı.

Felipe Gonzales, İspanya´da ilk sosyalist hükümeti kurdu.

1983

Pershing 2 Füzeleri, İngiltere´de SSCB´ye karşılık olarak konuşlandırıldı.

ABD Başkanı Ronald Reagan, Stratejik Savunma Girişimi (SDI) programını ortaya attı. SSCB´nin kıtalararası balistik füzelerini uçuşlarının çeşitli aşamalarında yoketmeye yönelik bir program olan SDI daha sonra ´´Yıldız Savaşları´´adını aldı.

ABD´de siyah Harold Washington, Chicago Belediye Başkanlığı´na seçildi.

Lübnan´ın Beyrut Kenti´nde ABD Büyükelçiliği´ne bir otomobille intihar saldırısı düzenlendi, 17´si Amerikalı 63 kişi öldü.

Rotasından sapıp, SSCB hava sahasına giren Kore Havayolları´na ait Boeing 747 tipi bir uçak, Sovyetler tarafından düşürüldü, uçakta 269 kişi bulunuyordu.

Polonyalı lider Lech Walesa, Nobel Barış Ödülü´ne layık görüldü.

Beyrut´ta patlayıcı yüklü 2 kamyon, Barış Gücü Karargahı´na düzenlenen intihar saldırısında havaya uçtu. 241 Amerikalı denizci ve 58 Fransız asker öldü.

Arjantin´de demokrasi geri geldi, Sosyal-Demokrat Parti lideri Raul Alfonsin, devlet başkanı oldu.

Lübnan´ın Tire Kenti´ndeki İsrail Karargahı´nda patlayıcı yüklü bir araç havaya uçtu, 62 kişi öldü.

Yaser Arafat ve 4 bin Filistinli, Trablus´u terketti.

1984

SSCB Komünist Partisi Genel Sekreteri ve Devlet Başkanı Yuri Andropov öldü.

Los Angeles Olimpiyat Oyunları´nda, Amerikalı zenci atlet Karl Lewis, 4 altın madalya kazandı.

Hindistan Başbakanı Indra Gandhi öldürüldü.

Ronald Reagan, tekrar ABD Başkanlığı´na seçildi.

Hindistan´ın merkezindeki Bhopal Kenti´ndeki Amerikan Union Carbide Şirketi´nin bir fabrikasındaki gaz kaçağı yüzünden ilk anda 1.750 kişi öldü. Bu felaket nedeniyle ölenlerin sayısı yaklaşık 7 bin kişiye ulaştı.

Güney Afrikalı zenci piskopos Desmond Tutu, Nobel Barış Ödülü aldı.

1985

Mihail Gorbaçov, Komünist Parti Genel Sekreterliği´ne seçildi.

Belçika´nın Heysel Stadı´nda, Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası finali için, İtalya´nın Juventus ve İngiltere´nin Liverpool takımları arasında yapılacak karşılaşma öncesinde İngiliz holiganlar, İtalyan taraftarlarına saldırdılar, olaylarda 39 kişi öldü.

Japon Havayolları´na ait Boeing 747 tipi bir uçak, Tokyo-Osaka hattında seyrederken düştü. Kazada 520 kişi hayatını kaybetti.

4 Filistinli, İskenderiye Limanı´ndan açılan İtalyan yolcu gemisi Achille Laura´yı kaçırdı. 480 kişiyi rehin alan ve bir Amerikalı Yahudi´yi öldüren korsanlar, 2 gün sonra Mısırlı yetkililere teslim oldular.

Kolombiya´daki Nevado Del Ruiz Yanardağı´nın patlaması sonucu 25.000 kişi öldü.

Malta´nın başkenti Valetta´da Mısırlı komandolar, önceki gün hava korsanları tarafından kaçırılan bir uçağa operasyon düzenlediler. 61 kişi öldü, 26 kişi yaralandı ve 1´i korsan 12 kişi kurtuldu.

Arjantin´de Alfonsin´in, 1976-1982 yılları arasındaki Malouine Savaşı´nda 1.500 kişinin ölümü ve 9.000 kişinin kaybolmasıyla ilgili olarak açtığı dava sonuçlandı. General Videla ve Amiral Massera, ömür boyu ağır hapis cezasına çarptırıldılar.

1986

İspanya ve Portekiz, AET´ye katıldılar.

Mario Soares, Portekiz Devlet Başkanlığı´na seçildi.

Filipinler Devlet Başkanı Marcos, Honolulu´ya kaçtı. Corazon Aquino, devlet başkanlığına seçildi.

İsveç Başbakanı Olof Palme, Stockholm´de öldürüldü.

F-11 tipi 18 Amerikan bombardıman uçağı, Trablus´taki askeri mevzileri bombaladı. Aralarında Kaddafi´nin evlat edindiği 15 aylık kızının da bulunduğu 37 kişi öldü.

Çernobil Nükleer Santrali´nde kaza meydana geldi. 30 kişi öldü. Çevrede oturan 48 bin kişi tahliye edildi.

Avusturya´da Kurt Waldheim, Hitler´in ordusunda görev yaptığının ortaya çıkmasına rağmen devlet başkanlığına seçildi.

Wole Soyinka, Nobel Edebiyat Ödülü´nü kazandı. Soyinka, bu ödülü kazanan ilk Afrikalı oldu.

ABD´de İran-gate skandalı patladı. Bazı üst düzey yöneticiler, İran´a silah satmakla ve Nikaragualı isyancılara finansman sağlamakla suçlandı.

1987

ABD, SSCB´nin önerisini kabul etti, Asya ve Avrupa´da konuşlandırılmış ve menzili 500-5 bin 500 kilometre olan bütün füzeler imha edildi.

25 bin İranlı hacı, Mekke´deki büyük Camii´nin yollarını tıkadılar ve Suudi Arabistan güvenlik güçleriyle çatıştılar, 402 kişi öldü.

Nükleer dönemin ilk gerçek silahsızlanma anlaşması olan Washington Antlaşması imzalandı.

1988

SSCB Devlet Başkanı Gorbaçov, Cenevre´de Afganistan ve Pakistan arasında imzalanan anlaşma uyarınca, Sovyet Birlikleri´nin 15 Mayıs´tan itibaren 10 ay içinde Afganistan´dan çekileceğini açıkladı.

290 kişi taşıyan İran Havayolları´na ait A-300 tipi bir yolcu uçağı, Körfez´deki ABD Donanması tarafından yanlışlıkla düşürüldü.

Doping yaptığı tespit edilen Kanadalı sprinter Ben Johnson´un, Seul Olimpiyatları´nda kazandığı altın madalya geri alındı. Johnson 100 metrede dünya rekoru kırmıştı.

George Bush, ABD Başkanı oldu.

Ermenistan´da deprem oldu, 35 bin kişi öldü ve 500 bin kişi evsiz kaldı.

Frankfurt-Londra-New York hattında uçan, Pan Am Havayolları´na ait Boeing 747 tipi uçak, İskoçya´nın Lockerbie Kasabası´nın üzerinde infilak etti. Uçakta bulunan 270 kişi öldü. BM, suçlu bulduğu Libya´ya, hava ambargosu uygulamaya başladı.

1989

Japonya İmparatoru Hirohito öldü, yerine oğlu Akihito geçti.

İspanyol sürrealist ressam Salvador Dali öldü.

Belgrad Yönetimi, Kosova´nın özerkliğini ortadan kaldırdı. Bölgede yapılan gösterilerde 24 kişi öldü.

Paraguay´da 1954´ten beri iktidarda olan diktatör Stroessner, General Rodriguez tarafından devrildi.

İran dini lideri Humeyni, Hindistan kökenli İngiliz yazar Salman Ruşdi hakkında ´´Şeytan Ayetleri´´adlı kitabı dolayısıyla ölüm fetvası yayınladı.

SSCB´de, 1917´den beri ilk milletvekili seçimleri yapıldı.

İran dini lideri Humeyni öldü.

Polonya´da ilk demokratik seçimler yapıldı. Todeusz Mazowiecki, başbakan oldu.

Çin´de, Tiananmen Olayları meydana geldi.

Polonya´da, General Jaruzelski, devlet başkanlığına seçildi, ancak yerini 9 Aralık´ta Lech Walesa´ya bıraktı.

Fransız Şirketi UTA´nın DC-10 tipi bir uçağı Nijer´deki Tenere Çölü üzerinde infilak etti. 170 kişi öldü. 8 yıl sonra Fransız yargıç Jean-Louis Brugiere, resmi olarak Libya gizli servisinin de olaylara karıştığını açıkladı.

Dalay Lama, Nobel Barış Ödülü´nü kazandı.

Berlin Duvarı yıkıldı.

ABD, Panama´ya askeri müdahalede bulundu ve General Manuel Antonio Noriega tutuklandı.

Romanya´da Diktatör Nikolai Çavuşesku devrildi ve eşiyle birlikte idam edildi.

Çekoslavakya Devlet Başkanlığı´na, Vaclav Havel getirildi.

1990

27 yıl tutsak kalan Güney Afrikalı siyah lider Nelson Mandela, özgürlüğüne kavuştu.

Nikaragua Devlet Başkanlığı´na, Violeta Chamorro seçildi.

Litvanya, bağımsızlık ilan etti.

İran´ın kuzeybatısındaki Gilan ve Zandjan Bölgelerinde deprem oldu, 40 bin kişi öldü.

Saddam Hüseyin´in birlikleri Kuveyt´i işgal etti.

İki Almanya birleşti.

1991

Körfez Savaşı başladı, 28 Şubat´ta Irak´ın yenilgisiyle sona erdi.

Hindistan eski Başbakanı Rajiv Gandhi öldürüldü.

Yugoslavya´da iç savaş başladı, Slovenya ve Hırvatistan tek yanlı olarak bağımsızlık ilan ettiler.

Gorbaçov´a darbe girişiminde bulunuldu.

Birmanya´da muhalefet yöneticilerinden Aung San Suu Kyi, Nobel Barış Ödülü aldı.

Kamboçya ile ilgili maddelerin yeraldığı Paris Antlaşması imzalandı.

Yakındoğu´da barış amacıyla yapılan Madrid Konferansı başladı.

Lübnan´da, İslami Cihad Örgütü tarafından 2.454 gün esir tutulan Amerikalı gazeteci Terry Anderson, serbest bırakıldı.

Gürcistan dışındaki 11 devlet tarafından imzalanan bir anlaşmayla SSCB´ye son verildi. Bağımsız Devletler Topluluğu kuruldu, Devlet Başkanı Gorbaçov, 4 gün sonra istifa etti.

1992

Cezayir´de, seçimlerin birinci turunu İslami Selamet Cephesi´nin (FIS) ezici çoğunlukla kazanması üzerine ikinci tur iptal edildi.

Salvador´da gerillalar ve hükümet arasında barış anlaşması imzalandı, iç savaş 75 bin kişinin ölümüne neden oldu.

Maastricht Antlaşması imzalandı. AET, AB adını aldı.

İtalya´da ´´Temiz Eller´´soruşturması başladı.

İsveç sosyalist modelinin babası eski bakan Gunnar Strang öldü.

Saraybosna kuşatıldı, Bosna-Hersek Savaşı başladı.

Marlene Dietrich öldü.

Cezayir Devlet Başkanı Muhammed Budiaf, Annaba´da bir söylev verirken vurularak, öldürüldü.

Bill Clinton, ABD Başkanlığı´na seçildi.

ABD Birlikleri, Somali´ye çıkarma yaptı.