|
|
#1
11 December 2008, 09:21
|
|||
|
|||
Bankacılığın Tarihçesi
1609--- İlk modern banka olan Amsterdam Bankası kuruldu.
1847--- İstanbul Bankası kuruldu. 1863--- Zirai kredi sandığı olan “Memleket Sandıkları” kuruldu. 1888--- Memleket Sandıkları, Ziraat Bankası olarak resmileştirildi. 1907--- ABD Merkez Bankası kuruldu. (Modern banka sisteminin iskeletidir.) Türkiye’ de Bankacılık 1923-1944: Devletin öncülüğünde ve desteğinde İş Bankası, Emlak Bankası, TCMB, Halkbank, Akbank gibi bankalar kurulmuştur. 1944-1961: Özel bankaların atılıma geçtiği yıllardır. Vakıfbank, Pamukbank, YKB... 1961-1980: Planlı dönemdir. Bu dönemde Devlet Yatırım Bankası, Sınai Yatırım ve Kredi Bankası kurulmuştur. 1980-1990: Ekonomide yapısal değişimin yaşandığı yıllardır.Serbest faiz politikası, yabancı bankaların piyasaya girişi, yurtdışında şubeler açılması, yeni bankların kurulması... bu döneme rastlar. 1990-2000: Bireysel bankacılığın geliştiği yıllardır. Tüketici kredileri, kredi kartları, ATM’ ler , telefon ve internet bankacılığı... Bu dönemde bankalar ağırlıklı olarak kamu finansmanına yönelmiş, açık pozisyonla yüksek karlar elde etmişlerdir. 2000: Ekonomik krizle birlikte mali yapısı güçlü olmayan çok sayıda banka TMSF’ na devrolmuştur. Bu dönemde bankacılık sistemi yeniden yapılandırılmış, Ziraat Bankası ve Halkbank özerkleştirilmiştir. FİNANSAL SİSTEM Finansal Aracılar - Bankalar ve Özel Finans Kurumları - Borsalar ve Aracı Kurumlar - Yatırım Fonları, Yatırım Ortaklıkları, - Yatırım Danışmanlığı, Portföy Yönetim Şirketleri - Factoring ve Forfaiting Şirketleri - Sosyal Güvenlik, Bireysel Emeklilik ve Sigorta Şirketleri - Yetkili Müesseseler (Döviz Büroları) - Finansal Kiralama Şirketleri - Tüketici Finansman Şirketleri Özel Finans Kurumları: Kişisel tercihler doğrultusunda bankalara yatırılmayıp döviz altın, bina vb yöntemlerle değerlendirilen tasarrufların üretim sürecine sokulması amacıyla kurulan,“kar/zarar” ilkesiyle çalışan kurumlardır. Her türlü banka hizmetini yapabilirler. - Mudaraba (iş ortaklığı): Bir tarafın emek, bilgi..vs, diğer tarafın ise sadece sermaye koyarak yürüttüğü faaliyetlerdir. - Murabaha (üretim desteği): Bu yolla müşteri, bir makine veya teçhizat alımıyla ilgili olarak kurumla bir sözleşme yapar ve borcunu belirlenen takvime göre öder. Yatırım Ortaklıkları: Küçük tasarruf sahiplerinin birikimlerinin bir havuzda toplanarak uzman kişiler tarafından yürütülmesi ve elde edilen kazancın ortaklara payları oranında dağıtılması esasına dayanır. Üç türü vardır: - MK Yatırım Ortaklıkları: SP araçları, altın ve diğer kıymetli madenlere ilişkin portföyü yönetir. - Risk Sermayesi Yatırım Ortaklıkları: Finansal gücü olmayan , dinamik ve yaratıcı girişimcileri destekler. - Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları Portföy Yönetim Şirketleri: Risk-getiri tercihlerine göre müşterilerinin portföylerini vekil sıfatıyla yönetirler. (sözleşme esasına dayanır). Finansal Araçlar: Nakit, mevduat, HB,DT,HS, repo, yatırım fonu, GOS, VDMK, Finansman Bonosu, sigorta, tahvil, kredi… Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar: MB, Hazine Müsteşarlığı, SPK, BDDK, TMSF (BDDK tarafından temsil edilir) , TBB ayrıca IMKB, Takasbank, Derecelendirme Şirketleri ve Bağımsız Denetim Kuruluşları. BANKALARIN FONKSİYONLARI ve EKONOMİYE ETKİLERİ Fon Aktarma Fonksiyonu Bankaların en temel fonksiyonu, finansal sistem içinde tasarruf edilen fonları toplayıp, fon ihtiyacı duyanlara aktarmasıdır. Bunun karşılığında bankalar faiz geliri elde ederler. Sistem bankalara duyulan güven üzerine kuruludur. Hizmet Fonksiyonu Bankalar havale, çek, dış ticaret işlemlerinde aracılık, türev ürünlerle müşterilerin finansal risklerini yok etmek , fatura, vergi ve üniversite harçlarının tahsilatı gibi hizmetler sunarlar ve bunların karşılığında da belirli bir miktarda veya oranda ücret ve komisyon talep ederler. Ayrıca son yıllarda bankalar, elektronik bankacılık, büyük marketlerde finansal hizmetler, otomobil ve inşaat firmaları ile ortak kampanyalar düzenleyerek müşterilerine hizmet etmektedirler. Kaydi Para Yaratma Fonksiyonu Örneğin kanuni karşılık oranı 0,20 iken bankaya yatırılan 700 TL’ lik bir mevduat: 1/0,2 x 700 = 3500 TL kaydi para yaratacaktır. Para ve Sermaye Piyasasında Bankalar Bankalar, MB para politikalarının ekonomiye doğrudan yansıtılmasında önemli bir rol üstlenirler. MB reeskont, APİ, karşılık oranları gibi para politikası araçlarıyla bankaların kredi mevduat hacim ve fiyatlarını doğrudan etkiler. Ayrıca Sermaye Piyasasında etkin çalışan bir bankacılık sistemi, ekonomiye uzun vadeli ve düşük maliyetli kaynak aktarılmasına aracılık ederek, üretim ve ekonomik büyümede önemli bir rol üstlenirler. BANKA TÜRLERİ Ticaret Bankaları Genellikle bir yıla kadar olan kısa vadeli işlemlerle mevduat toplayarak, ticaret ve üretimi finanse eden bankalardır. Fon aktarımının yanı sıra birçok bankacılık ürünü ile de hizmet sunarlar. Yatırım Bankaları Mevduat toplama yetkisi olmayan, geniş bir şube ağının olmaması nedeniyle bankacılık hizmet ürünlerinin tamamını sunamayan ve ticaret bankalarına nispetle ticari faaliyetleri sınırlı olan bankalardır. Yatırım bankaları tahvil ihraç ederek ve diğer bankalardan aldıkları kredilerle elde ettikleri kaynakları portföylerinin finansmanı, finansal kiralama işlemlerinin finansmanı, orta ve uzun vadeli yatırımların kredi yoluyla finansmanında kullanırlar. Nurol Yatırım Bankası AŞ, GSD Yatırım Bankası AŞ...vb. yatırım bankaları aynı zamanda halka arza aracılık, teminat mektubu, yatırım danışmanlığı, dış ticaret işlemleri gibi hizmetler de sunarlar. Kalkınma Bankaları Mevduat toplama yetkileri yoktur. Kaynakları tahvil, hükümet yardımı ve uluslar arası kredilerdir. Kalkınma bankaları hükümet tarafından yapılan kalkınma planları çerçevesinde, kalkınmada öncelikli yöre ve sektörlere yönelik finansman sağlamak amacıyla kurulmuşlardır. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası AŞ, Türkiye Kalkınma Bankası AŞ... Özel Amaçlarla Kurulmuş Bankalar Özel bir yasa ile kurulan ve kuruluşuna esas olan amaca yönelik olarak faaliyet gösteren bankalardır. Ziraat Bankası, Emlak Bankası, Türkeximbank...gibi. Kıyı Bankaları Kıyı bankaları, denetimin ve vergilendirmenin asgari düzeyde olduğu yerlerde konvertibl paralar üzerinde işlem yaparak, çok uluslu şirketlere ve uluslar arası girişimlere hizmet verirler. Euro-kredi sendikasyonları, yabancı tahvil ihraçları, faiz ve para swapı, fon yönetimi, leasing, factoring, forfaiting, altın ve döviz işlemleri gibi faaliyetlerde bulunurlar. Genellikle Panama, Lüksemburg, Malta gibi serbest bölgelerde faaliyetlerde bulunurlar. Uluslararası Bankalar Uluslararası finans merkezlerinde faaliyet gösteren, dünya üzerinde yaygın bir şube ağı olan, işlem hacmi itibariyle yerli veya yabancı müşterilere toptancı veya perakendeci bankacılık hizmetleri sunabilen bankalardır. Uluslar arası bankacılı ağı muhabir bankacılık, yurtdışı şubeleri veya konsorsiyum banka oluşturmak suretiyle kurulabilir. Citibank, HSBC... Merkez Bankası Tüm Merkez Bankalarının ortak işlevleri fiyat istikrarının sağlanması, para piyasasının düzenlenmesi, ülkedeki kredi hacminin ve dağılımının ayarlanması, altın ve döviz rezervlerinin yönetilmesi, dış ödemelerin düzenlenmesi ve devletin veznedarlığının yapılmasıdır. BANKACILIKTA ORGANİZASYON ve PAZARLAMA Yönetim Kurulu Banka hissedarları veya profesyonel yöneticiler tarafından temsil edilir. Görevleri: Bankanın vizyonu ve temel hedeflerin belirlenmesi, Kredi komitesi faaliyetlerinin denetlenmesi, Bankanın karlı ve güvenilir bir şekilde yönetilmesinin sağlanması, Banka politikalarını uygulayacak ve bankanın her alandaki faaliyetlerini yönetecek üst kademe yöneticilerin seçimi ve denetimi. Genel Müdürlük Bir bankanın temel hedef ve stratejilerinin belirlendiği en önemli icra organıdır. Genel Müdürlük Birimleri şöyle sıralanabilir: Hazine ve Fon Yönetimi - Krediler Pazarlama, Reklam - Teftiş Kurulu İK, Eğitim - Hukuk Müşavirliği Operasyon ve Mevzuat - Muhabir İlişkiler İdari İşler, Halkla İlişkiler - Teknoloji Bölge Müdürlükleri Genel Müdürlük ile şubeler arasında köprü görevi görür. Etkinliğin sağlanması amacıyla merkezi yönetimin yetkileri bölge müdürlüklerine kaydırılır. İşlevleri: Kendisine bağlı şubelerin hedeflerinin belirlenmesi Pazarlama faaliyetlerinin planlanması ve müşteri ziyaretleri Kredi tesisi ve takibi Fiyatlama yapılması; yerel pazarlama stratejilerinin oluşturulması İnsan kaynaklarının yönetilmesi Bölge ekonomik özelliklerinin tespit edilmesi Şubeler Bankaların müşterileri ile temas ettikleri en önemli nokta şubelerdir. Son yıllarda hizmet verilen müşterinin niteliği ve yapılan işlemlerin özelliğine göre şube organizasyonları oluşturulmaya başlanmıştır. Bireysel, Ticari, Kurumsal Şubeler, Özel İşlem Birimleri, Yatırım ve Özel Bankacılık Şubeleri, Serbest Bölge Şubeleri... Bankacılıkta Pazarlama 1980’ li yıllara kadar ağırlıklı olarak mevduat toplayan bankalar, bu tarihten sonra dış ticaret işlemlerinin finansmanı, aracılık hizmetleri, kredi işlemleri, bireysel bankacılık hizmetleri ve MK işlemleri gibi pek çok alanda hizmetlerini yaygınlaştırdılar. 1990’ lı yıllar bireyin öne çıktığı ve bireysel bankacılığın atak yaptığı yıllar olurken, 2000’ li yıllarda bankalar bireyler ve ticari/kurumsal firmaların yanı sıra küçük ve orta ölçekli firmaların da önemlerini fark etmişlerdir. Günümüzde tüm bankaların pazarlama stratejilerinin odak noktasını müşteri oluşturmaktadır. Standart ürünler yerine, farklı müşterilere farklı ürün ve hizmetler geliştirmek, şube organizasyonlarını müşteriye yönelik yeniden kurgulamak, şube görünüşünü yenileştirmek ve müşteri-banka ilişkisini geliştirmek önem kazanmıştır. Müşteri Odaklı Bankacılık Müşteri odaklı stratejilerinin temelini, müşteriyi iyi tanımak ve farklı özelliklere sahip müşterilere gereksinimlerine uygun hizmeti uygun fiyat ve şekilde sunmak oluşturur. Bunun için pazarlama strateji doğrultusunda hedef müşteri kitlesi belirlenmelidir. Bankaları müşteri odaklı olmaya iten nedenler şöyle sıralanabilir: Uzun vadeli ilişki kurarak müşteri bağlılığını arttırmak, Müşteri işlemlerinden alınan payı arttırmak, Müşteriye farklı ürünler satarak (çapraz satış) , müşteri bazında karlılığı arttırmak Bireysel Bankacılık Geniş bir müşteri kitlesine hitap edildiğinden, bireysel bankacılıkta işlemlerin standartlaştırılması, kolay ve hızlı ulaşılabilir olması, maliyetlerinin düşürülmesi önem kazanmaktadır. Buna karşılık bireysel bankacılığın, Riskin tabana yayılması, Yüksek işlem adedi ve Karlılığın arttırılması gibi avantajları vardır. Yüksek gelir grubundan müşterilere kişiye özel hizmet ve finansal danışmanlık sunulurken, daha düşük gelir gruplarına standart ve ucuz ürünler paket olarak sunulur. 
|
Ağaç şeklinde
